Ekonomide reel sektör, alacak ve tahsilat sorunu, iç ve dış talebin yavaşlaması, nakit sıkışıklığı ve banka kredilerine erişim sorunu yaşıyor. Hükümet geçen hafta reel sektöre yönelik aldığı kararlar ile bu sorunların bir bölümünün hafifletilmesine yönelik önemli adımlar attı. Bu önlemleri ve olası etkilerini değerlendirelim.
1 - KREDİYE ERİŞİM İÇİN KGF DAHA ETKİN KULLANILACAK
Üretim yapan, istihdam oluşturan ve ihracat ile uğraşan firmaların krediye erişim sıkıntılarını azaltmak amacıyla yeni tedbirler alındı. Buna göre firmaların hem krediye erişimini kolaylaştırmak hem de piyasadaki nakit ihtiyaç sıkıntılarını azaltmak amacıyla KGF’nin kefaletiyle 250 milyar liraya kadar kredi hacmi oluşturulacak. Bu önlem ile firmaların kullanacağı ihracat kredilerinde teminat yüzde 100, KOBİ kredilerinde yüzde 90, ticari kredilerde ise yüzde 85 olarak uygulanacak. Uygulama firmaların krediye erişimini kolaylaştıracak ve piyasadaki ödeme sıkışıklığını azaltacak.
2 - YATIRIMLARI ÖZENDİRMEK İÇİN KURUMLAR VERGİSİ İNDİRİMİ ARTIRILDI
2017’de özel sektör yatırımlarını hareketlendirmek amacıyla imalat sanayine yatırım teşvik kapsamındaki projelere ilave destek verilecek. Buna göre 2017’de yapılacak imalat sanayi yatırım harcamaları için yatırım katkı oranı 15 puan daha artırılarak yüzde 100’e çıkarıldı. 2017’de yapılacak yatırım harcamalarının tamamı yatırım yapan firmanın diğer işlerinden elde ettiği gelirler üzerinden ödeyeceği Kurumlar Vergisi’nden indirilebilecek. Bu önlem yukarıda saydığımız reel sektörün karşı karşıya olduğu beş sorundan herhangi birine çözüm değil. Bu sorunları yaşamayan firmaların yatırım iştahının artırılması hedefleniyor.
3 - İSTİHDAMI KORUMAK İÇİN YENİ YILIN İLK ÜÇ AYINDAKİ SSK PRİMLERİ ÖDEMESİ ÖTELENİYOR
Ek olarak, yeni yılın ilk üç ayının oldukça zorlu geçeceği öngörülüyor. Bu dönemde reel sektördeki firmaların istihdamlarında azaltmaya gitmesi muhtemel. Bunu önlemek için önemli bir adım atıldı. Buna göre firmaların ocak-şubat-mart aylarında ödemesi gereken SSK primleri yılın son üç ayında ödenecek. Ödemede herhangi bir fark alınmayacak. Bu önlem ile firmaların yeni yılın üç ayındaki ödeme yükümlülükleri ve nakit sıkışıklığı azaltılmış olacak ve firmalar için faydalı olacak. Ötelemenin tüm SSK primlerini kapsaması önlemin etkisini artıracak.
4 - EXİMBANK’IN SERMAYESİ VE İHRACATÇIYA DESTEK ARTIRILACAK
İhracatın artırılmasına yönelik olarak da bir dizi önlemler alındı. Buna göre firmalar bir önceki yıla göre yaptığı ihracatı artırırsa ilave desteklenecek. Eximbank’ın sermayesi de artırıldı. Yurtdışı yüklenici veya müteahhitlik firmalarına kullandırılan döviz kredilerinde eğer yurtdışı işine Türkiye’den malzeme veya hizmet de götürülüyorsa bu kredilerden faiz alınmayacak ve Eximbank tarafından karşılanacak. Eximbank’ın kullandırdığı kredilerde risk ağırlığını sıfırlamaya yönelik çalışmalar ile de ihracat kredileri özendirilmiş olacak.
5 - KOBİ’LERE 50 BİN LİRALIK FAİZ ÖDEMESİZ KREDİ
KOBİ’lere ilk 12 ay geri ödemesiz ve faiz ödemesiz 50 bin TL kredi sağlanacak. Dört yıl vadeli bu kredilerde anapara için ilk yıl ödemesiz olacak, kredi daha sonraki 3 yıl içinde 3’er aylık taksitler ile geri ödenecek. Kredilendirilme yönünden KOBİ tanımı için ciro büyüklüğü 125 milyon TL’ye çıkarıldı. Kredi olanağından 15 bin KOBİ’nin yararlandırılması hedefleniyor ve nakit sıkışıklığını rahatlatan bir uygulama olacak.
6 - KREDİLERİN YENİDEN YAPILANDIRILMASINDA DÜZENLEMELER DAHA ESNEK HALE GELDİ
BDDK, bankacılık sektörünün reel sektöre kredilerini yeniden yapılandırılması için yetki ve imkan veren karşılıklar kararnamesini kabul etti ve yayımladı. Karşılıkların azaltılması yoluyla kredi olarak kullandırılacak kaynak artırıldı.
Bankalar üzerinden bazı yükler alınmış ve KOBİ’lerin maliyetleri de düşürülmüş olacak.
Son Söz: Alınan önlemler nakit sıkışıklığını azaltacak, krediye erişimi kolaylaştıracak. Ancak talep ve güven tarafının iyileştirme önlemlerine ihtiyacı halen devam ediyor.