Ekonomide ana hedef enflasyondaki gerileme ve buna bağlı olarak 2023 yılı haziran ayından bu yana sıkı para politikası ve destekleyici diğer politikalar uygulanmaya devam etmektedir. Enflasyondaki düşüş için halen yüksek nominal faiz politikası uyguluyoruz. Yüksek nominal faizler bir yandan reel sektörün finansman maliyetlerini arttırırken diğer yandan da iç talebi sınırlayarak satışları yavaşlatmaktadır. Bu açıdan reel sektör için 2025 yılında kredi faiz oranlarındaki düşüş önemli olacaktır.
1 - FAİZ ORANLARI ENFLASYONDAKİ GELİŞMELERE BAĞLI KALACAK
Piyasalarda faiz oranlarını belirleyen ana oyuncu TC. Merkez Bankası. TC. Merkez Bankası hedef, beklenen ve gerçekleşen enflasyon gelişmelerine göre politika faiz oranını belirlemektedir. Kredi faiz oranları da merkez bankasının politika faizine ve diğer para politikası araçlarına göre belirlenmektedir. Bu itibarla 2025 yılında kredi faizlerindeki gelişmeleri enflasyon ve ona bağlı olarak merkez bankasının faiz indirimleri belirleyecektir.
2 - 2025 SONU ENFLASYON HEDEFİ YÜZDE 21
TC. Merkez Bankası 2025 yılsonu için TÜFE hedefini yüzde 21 olarak belirlemiştir. Yılsonunda bu hedefe ulaşmaya dönük bir para ve faiz politikası izleyecektir. Yine merkez bankasının 2025 yıl için ara dönem enflasyon hedefleri bulunmaktadır. Enflasyon ara hedefleri 2025 mart için yüzde 38,0, 2025 haziran için yüzde 35 ve 2025 eylül ayı için ise yüzde 26’dır. Bu hedeflerin yakalanması halinde TC. Merkez Bankası politika faizi de 2025 yılı ikinci yarısından itibaren daha belirgin bir düşüş göstererek yılsonunda yüzde 25 seviyesine kadar düşebilecektir. Bu koşullarda kredi faiz oranları da yüzde 25-30 arasına inebilecektir.
3 - ENFLASYON BEKLENTİLERİ DAHA YÜKSEK
Kredi faiz oranlarını belirleyecek olan merkez bankası politika faizi ile tüketici enflasyonundaki gelişmeler olacaktır. Yukarıda merkez bankasının 2025 enflasyon hedefini yakalaması halinde oluşabilecek faiz oranlarına yer verilmiştir. Ancak piyasalarda genel görüş merkez bankasının yüzde 21 yılsonu enflasyon hedefinin iyimser olduğu şeklindedir. Piyasalarda 2025 sonu için yüzde 25 ile yüzde 30 arasında TÜFE tahminleri yapılmaktadır. Piyasaların beklentileri ile merkez bankası hedefi arasında önemli bir fark bulunmaktadır. Enflasyon oranının piyasaların tahminlerine yakın gerçekleşmesi halinde merkez bankası politika faizi uzun süre daha yüksek kalacaktır. Bu da kredi faiz oranlarının daha yüksek kalacağı anlamına gelmektedir. Yılsonunda yüzde 25-30 arası bir tüfe gerçekleşmesi halinde merkez bankası politika faizi yüzde 30’un üzerinde, kredi faiz oranları da yüzde 35’ler seviyesinde gerçekleşebilecektir.
4 - ŞİRKETLER İÇİN YÜKSEK FİNANSMAN MALİYETLERİ DEVAM EDECEK
İster merkez bankasının hedefi yakalansın ve kredi faiz oranları buna göre daha düşük gerçekleşsin, isterse de piyasaların beklentilerine yakın enflasyonlar nedeniyle kredi faiz oranları daha yüksek oluşsun, reel sektör açısından reel faiz oranları en az yüzde 5-6 arasında kalmaya devam edecektir. Merkez Bankası ilk aşamada enflasyonda belirgin bir düşüşü sağlamak için yılın ilk yarısında sıkı duruşunu koruyacaktır. Kendi faiz oranlarını düşürse dahi kredi ve mevduat faiz oranlarında hızlı bir gevşemeye izin vermeyecektir.
5 - GÖRECE YÜKSEK FAİZLER İŞLERİ NASIL ETKİLEYECEK
TC. Merkez Bankası enflasyondaki gelişmeler ne olursa olsun yılın ilk yarısında sıkılaşma politikalarını sürdürecektir. Yani politika faizini düşürse dahi diğer sıkılaşma önlemleri yılın ilk yarısı sonuna kadar sürecektir. TL likiditesi sıkı kalacaktır. Kredi büyüme sınırları korunacaktır. Kredi kartları ile ilgili taksit sayısı ve limit sınırlamaları da devam edecektir. Bu nedenle yılın ilk yarısında para politikası işler üzerinde sınırlayıcı olmaya devam edecektir. Yılın ikinci yarısında ise özellikle yaz aylarında enflasyonda daha belirgin bir düşüş yaşanırsa faiz oranlarındaki indirimler yanı sıra diğer para politikası araçlarında da sınırlı gevşemeler başlayabilecektir. Ancak merkez bankası bu konuda çok temkinli olacaktır. Yılın ikinci yarısında enflasyonda belirgin düşüş sağlanırsa bunun işler üzerinde beklentiler kanalı ile olumlu etkisi olacaktır. Ölçülü faiz indirimleri ve temkinli gevşeme işlerde kademeli bir büyümeyi de beraberinde getirecektir. Yıl genelinde temkinli para politikası Türk lirasının da değerlenmesine destek verecektir.
SON SÖZ
Zorlu ilk iki çeyrek sonrası daha iyimser bir dönem olabilir.