Reel sektörün döviz cinsi kredilerinde yaşanan hızlı genişleme ve bilançolarda oluşan kur riskleri nedeniyle döviz kredileri kullanımına ilişkin bir süredir çalışmalar sürüyor. Bu çerçevede ilk aşamada iki önemli düzenleme hayata geçirildi. Bunlardan ilki, döviz geliri olmayanların bundan sonra yurtiçi ve yurtdışından döviz kredisi kullanamayacak olmaları. İkinci ise döviz geliri olan ve 15 milyon dolara kadar döviz cinsi kredi bakiyesi olan firmalara getirilen sınırlamalar. Döviz kredisi kullanımında bir sonraki aşama ise 15 milyon dolar üzerinde kredi kullanmış olan reel sektör şirketlerine yönelik olacak.
1 - DÖVİZ GELİRİ BULUNMAYAN REEL SEKTÖR FİRMALARI, YURTİÇİNDEN VE YURTDIŞINDAN DÖVİZ KREDİSİ TEMİN EDEMEYECEK
Döviz geliri olmayan Türkiye’de yerleşik reel sektör firmaları, yurtiçinden ve yurtdışından döviz kredisi temin edemeyecek. Aşağıda sayılan hallerde ise döviz geliri olması şartı aranmayacak. Yatırım teşvik belgesi kapsamında kredi almaları öngörülen Türkiye’de yerleşik kişiler, uluslararası ilana çıkılan yurtiçi ihalelere ilişkin faaliyetlerle ilgili olarak ihaleyi kazanan Türkiye’de yerleşik kişiler, Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nca onaylanan savunma sanayi projelerini üstlenen Türkiye’de yerleşik kişiler, kamu özel işbirliği modeli kapsamında gerçekleştirilecek projeleri yürütmekle görevli olan Türkiye’de yerleşik kişiler. Bu firmalar, döviz gelirleri olmasa dahi yurtdışından döviz kredisi kullanabilecek.
2 - DÖVİZ GELİRİ OLAN VE 15 MİLYON DOLARIN ALTINDA KREDİ KULLANAN REEL SEKTÖR FİRMALARININ YENİ DÖVİZ KREDİSİ KULLANIMI SINIRLANDI
Döviz geliri olan, Türkiye’de yerleşik reel sektör şirketlerinin yurtdışından ve yurtiçinde kullanacakları döviz kredileri sınırlandı. Buna göre kullanım tarihinde, krediyi kullananın kredi bakiyesinin 15 milyon doların altında olması durumunda, kullanılmak istenen kredi tutarı ile mevcut kredi bakiyesi toplamı son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aşamayacak. Aracılık yapan bankalar, kredilerin uygunluğunu kontrol etmekle yükümlü olacak.
3 - DÜZENLEME 2 MAYIS’TA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK. BU TARİHTEN ÖNCE KULLANILMIŞ DÖVİZ KREDİLERİ, DÖVİZ CİNSİNDEN YENİLENEMEYECEK
Kararın yürürlüğe gireceği tarih olan 2 Mayıs itibarıyla açık bulunan ve kredi bakiyesi 15 milyon doların altında olan Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından yurtiçi veya dışında temin edilmiş döviz kredileri hiçbir şekilde döviz kredisi olarak, dövize endeksli krediler de hiçbir şekilde dövize endeksli kredi olarak yenilenmeyecek. Ayrıca 2 Mayıs’tan önce kullanılan döviz kredileri ve dövize endeksli krediler de kredi bakiyesi hesaplamasına dahil edilecek.
4 - KREDİ BAKİYESİ 15 MİLYON DOLAR ÜZERİNDE OLAN REEL SEKTÖR FİRMALARINA AYRICA DÜZENLEME HAZIRLANIYOR
Kur riski yönetimine ilişkin çalışmaların ikinci aşamasını büyük ölçekli reel sektör şirketleri oluşturuyor. 15 milyon dolar üzerinde döviz kredisi borcu bulunan 2 bin 118 şirket için veri tabanı ve düzenleme çalışmaları bu yılın ilk yarısında tamamlanmış olacak. Daha sonra kur riski yönetimi ile ilgili mevzuat çerçevesi hazırlanacak ve uygulamaya yönelik takvim açıklanacak. Yürütülen çalışmalarla kur risklerinin en etkin şekilde yönetilebilmesi hedefleniyor.
Son Söz: Döviz kredisi düzenlemeleri yapılırken, reel sektör şirketlerinin TL cinsi işletme sermayesi finansmanı olanakları da genişletilmeli.