gurlesel@superonline.com

 

Küresel ekonomide 2023 yılına farklı beklentiler ile giriliyor. Yaşanan pandeminin şoku henüz yeni atlatılmakta iken başlayan Rusya-Ukrayna savaşı, küresel ekonomiyi önemli ölçüde etkiledi ve bu etkiler 2023 yılına da sarkıyor. Tam da bu noktada 2023 yılına ilişkin tüm konularda beklentiler farklılaşıyor. Küresel enflasyon, para politikaları, küresel büyüme, enerji krizi ve gıda krizi, Çin’in salgın ile mücadele politikaları, emtia fiyatları ve paritelere ilişkin olarak çok farklı beklentiler bulunuyor. Bu da 2023 yılına ilişkin belirsizlikleri artırıyor.

 

1. KÜRESEL ENFLASYON VE SIKI PARA POLİTİKALARININ SÜRESİNE İLİŞKİN FARKLI ÖNGÖRÜLER   

 

Küresel ekonomide önce pandemi, sonra Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile başlayan savaşın etkileri sonucu enflasyon uzun yılların en yüksek seviyesine çıktı. Enflasyonla mücadele için başlatılan sıkı para politikaları da ekonomilerde hızlı yavaşlamaya yol açıyor. 

 

Sıkı para politikalarının süresi, enflasyonla mücadeledeki başarıya bağlı. Bu noktada farklı görüşler bulunuyor. Savaş kaynaklı yeni fiyat şokları yaşanmaz ise enflasyonun 2023 ikinci çeyreğinden itibaren kalıcı olarak düşmeye başlaması ve yılın ikinci yarısında faiz indirimlerinin başlaması senaryosu daha çok benimseniyor. Diğer görüş ise enflasyonda kalıcı düşüş başlasa dahi faiz indirimlerinin en erken 2024 yılında başlaması şeklinde. Enflasyonda düşüş sağlanamaması ve sıkılaşmanın daha da artması ihtimali ise şimdilik göz ardı ediliyor.

 

2. BÜYÜMEDEN RESESYONA FARKLI BEKLENTİLER

 

Sıkı para politikaları uygulamaları ekonomilerde yavaşlamaya yol açıyor. 2023 yılında ise yavaşlamaların küçülmeye dönmesi ihtimali yüksek. Yine benzer şekilde mal ticaretinde de 2023 yılının ilk ve ikinci çeyreğinde daralma yaşanması bekleniyor. 

 

Ekonomilerdeki küçülmeler, Avrupa Birliği ve İngiltere pazarı için geçerli. ABD’de oldukça yavaş büyüme bekleniyor. Asya’da da yavaşlama öngörülüyor. Enerji ve emtia ihraç eden ülkelerde ise göreceli olarak daha yüksek büyüme hızları olacağı tahmin ediliyor. 

 

Bu genel beklentiye karşın ekonomide daha derin, genele yayılan ve uzun sürecek resesyon beklentileri de dile getiriliyor.      

 

3. ENERJİ VE GIDA KRİZİ OLASILIKLARI

 

Küresel ekonomide ağır basan bir görüş, kış aylarında enerji ve gıda krizi yaşanması beklentisi. Daha zorlu kış koşulları yaşanması halinde özellikle Avrupa’da enerji krizi kaçınılmaz öngörüsü bulunuyor. Bu öngörü gerçekleşirse Avrupa’da daha kuvvetli bir daralma yaşanacak ve Türkiye’nin ihracatı çok daha olumsuz etkilenecek. Avrupa kışa girerken bir enerji krizi yaşamamak için enerji tasarrufu dahil tüm önlemlerini aldı. Enerji fiyatlarını da kontrol etmeye çalışıyor. Çok sert bir kış olmazsa Avrupa kışı bir enerji krizi yaşamadan geçirebilecek. Gıda alanında ise özellikle kuraklık ve savaş etkisi ile 2023 yılının ikinci yarısında kriz yaşanması olasılığı öngörülüyor.          

 

4. ÇİN’İN POLİTİKALARI VE EKONOMİK BÜYÜME TAHMİNLERİ

 

Çin ekonomisi, dünyanın büyüme motorlarından biri. Bu nedenle Çin ekonomisinin performansı, dünya ekonomisi için de belirleyici oluyor. Çin, 2022 yılının hemen tamamında salgına karşın sıfır taviz politikasını sürdürdü, ancak bu politikalar ekonomide önemli yavaşlamaya yol açtı. 2023 yılına girilirken Çin, salgına karşı önlemlerini yumuşatıyor. Buna bağlı olarak 2023 yılında Çin’den daha iyi bir performans bekleniyor. 

 

5. EMTİA FİYATLARI VE PARİTELER İÇİN FARKLI HESAPLAR

 

Emtia fiyatları ve pariteler için de farklı öngörüler yapılıyor. Ağırlıklı olan görüş, para politikalarındaki sıkılaşmanın 2023 yılında azalması, faiz indirimlerine gidilmesi, ABD dolarının zayıflaması sonucu emtia ve varlık fiyatlarının yükselmesi. Paritelerde de doların gerilemesi şeklinde öngörüler bulunuyor. Ancak bu da iyimser bir öngörü. 2023 yılının büyük bölümünde ABD doları muhtemelen güçlü kalmaya devam edecek. Paritelerde de bu yılki kapanışlara yakın seviyeler yaşanacak. 

 

SON SÖZ 

 

Dünya 2023 yılına önemli belirsizlikler ile girerken, Türkiye’de seçim süreci ve beklentileri yeni yılı şekillendirecek.

27 Aralık 2022 Salı