Türkiye ekonomisinde yaşanan yapısal sorunlardan birisi, sanayileşme eğiliminin yavaşlaması ve Türkiye’nin sanayileşmeden uzaklaşmasıydı. 11. Kalkınma Planı ile sanayileşmeye yeniden büyük ağırlık verileceği görülüyor. Eylem planları uygulanırsa 2023’e kadar önemli bir sanayileşme hamlesi yaşanacak.

1 - Öncelik mili teknoloji hamlesine dayalı sanayileşme

Kalkınma Planı, Türkiye’nin her alanda verimliliği artırarak, milli teknoloji hamlesiyle uluslararası düzeyde rekabet gücü kazanmasına yönelik daha fazla değer üreten bir ekonomik ve sosyal kalkınma süreci öngörüyor. Plan, istikrarlı ve güçlü ekonomi, rekabetçi üretim ve verimlilik, nitelikli insan ve güçlü toplum, yaşanabilir şehirler ve sürdürülebilir çevre ile hukuk devleti, demokratikleşme ve iyi yönetişim gelişme eksenleri olmak üzere beş temel eksenden oluşuyor. Bu yaklaşımla, imalat sanayinde belirlenen öncelikli sektörler başta olmak üzere yerli üretimin artırılması ve sanayileşmenin hızlandırılması öngörülüyor.

2 - İmalat sanayinde sayısal hedefler

Plan döneminde imalat sanayinin cari fiyatlarla GSYH içindeki payının yüzde 19.1’den yüzde 21.0’e çıkarılması hedefleniyor. Diğer sayısal hedefler şöyle; imalat sanayi ihracatının 158.8 milyar dolardan 210.0 milyar dolara çıkarılması, öncelikli sektörlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payının yüzde 37.9’dan yüzde 46.3’e çıkarılması, orta yüksek teknolojili sanayilerin imalat sanayi ihraçtı içindeki payının yüzde 36.4’ten yüzde 44.2’ye çıkartılması.

3 - Öncelikli sektörler

İmalat sanayi sektörlerinin ticaret, üretim, katma değer, istihdam ve teknoloji düzeylerinin karşılaştırılması ve sektörler arası ileri ve geri bağlantılarının analizi sonucunda aşağıdaki öncelikli sektörler belirlendi. Makine-elektrikli teçhizat, otomotiv, elektronik, raylı sistem araçları, kimya, ilaç tıbbi cihaz. Ayrıca, Türkiye’de üretilebildiği halde iç talebi karşılamakta yeterli olmayan ürünlerin üretiminin artırılması öngörülüyor.

4 - Hedefler ve destekler

Plan dönemi boyunca öncelikli imalat sanayi sektörlerinde teknoloji, yenilik, ürün kalitesi ve verimlilik artışı sağlanması, endüstriyel kapasitenin dönüştürülerek daha rekabetçi hale getirilmesi ve yüksek katma değerli üretimin artırılması hedefleniyor. Bu çerçevede imalat sanayinde güçlü bir Ar-Ge ve yenilik yaklaşımı uygulamaya konularak kritik teknolojilere ağırlık verilecek; ihtiyaçlara, sanayi altyapısına ve potansiyelimize uygun olan aynı zamanda ihracatta rekabet gücümüzü artıracak ürün ve ürün gruplarının üretiminin entegre destek programlarıyla öncelikli olarak desteklenmesi sağlanacak.

5 - Sanayide yeni kurumsal yapılar

Yerli üretimi ve teknolojik dönüşümü destekleyecek sanayileşme politikalarının kurumlar arası eşgüdüm ve üst düzey sahiplik içerisinde oluşturulması ve uygulanması için güçlü bir kurumsal yapı oluşturulacak. Yerli üretimin ve teknolojik kabiliyetlerin geliştirilmesinde üst düzey karar almak üzere Cumhurbaşkanı başkanlığında ilgili kurumların en üst düzey yöneticilerinin katılımıyla ‘Sanayileşme İcra Kurulu’ oluşturulacak.

6 - Sanayinin finansmanı; kalkınma ve yatırım bankası

Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın başta öncelikli sektörler olmak üzere sanayi yatırımlarına desteği güçlendirilecek. Plan döneminde Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın öz sermayesi 10 milyar TL artırılacak. Kalkınma ve Yatırım Bankası öncelikli sektörlerde kullandırılmak üzere yurtdışından uzun vadeli fon temin edecek.

Kalkınma ve Yatırım Bankası, firmalara proje analiz aşamasından projeyi izlemeye kadar tüm aşamaları kapsayan ekonomik, mali ve teknik yatırım danışmanlığı desteği verecek. Kalkınma ve Yatırım Bankası, ülkemizin kalkınma hedefleri doğrultusunda öncelikli sektörler başta olmak üzere, sürdürülebilir büyümeye yönelik yatırımların ve projelerin desteklenmesi, sermaye ve fon kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması amacıyla Türkiye Kalkınma Fonu kuracak.

Son söz: Plana sadık kalınırsa 2023’e kadar yoğun bir sanayileşme hamlesi yaşanacak.

19 Temmuz 2019 Cuma