TCMB yakın zamanda iki kere faiz artırdı; önce 3 puan, sonra da 1.25 puan artırıma gitti. Piyasa beklentileri ise ilkinde 2 puan, ikincisinde ise 0.50-0.75 puan idi. Kısacası TCMB her iki kararında da piyasa beklentilerinin üzerinde faiz artırmış oldu. Oysa beklentileri karşılaması önemliydi. Üzerinde artışlar kısa süreli şok etkisi yaratmaktan öteye gidemedi.

Bu faiz artırımlarıyla doğal olarak tahvil faizleri de maliyet artışı nedeniyle yükseliyor. Tahvil faizleri yükselince de kredi faizleri de yükselmeye başlıyor. Bu arada mevduatlar tahvile kaymaya başladığında da burada faizler artabilir. Şimdilik tahvil ve kredi faizlerinde de daha hızlı bir artış furyası olacaktır.

Faizler artınca kredi kullanan tüm şirketlerin kredi maliyetleri artacaktır.

Burada şunun altını çizmek lazım; kurların yükselmesiyle ithal maliyeti artan şirketler, TL cinsi fiyatları da kura göre ayarlayarak fiyatlara zam yaptılar. Bu artış ne talep artışından ne de ürün arz sıkıntısından, sadece kur yükselişinin maliyetlere olan etkisiydi. Hal böyle olunca enflasyon da hızla yükselişe geçti ve yurtiçi ÜFE’de (maliyetlerde) yüzde 20’lerin üzerine çıktı.

Yurtiçi üretici fiyat endeksi Mayıs 2018 (Kaynak: tüik.gov.tr)

Bu hareket kurların fiyatlara yansımasıydı. Şu an görünen kurlar fiyatlara tamamen yansımış. TÜFE de bundan etkilenecek diye beklememiz yanlış olmayacaktır. Burada önemli olan bu yansımalar olmadan faizlerle müdahalenin yapılmasıydı. Oysa olan oldu ve kur farkları maliyetlere girdi. Bundan sonra faiz artırımı finansman maliyetini artırarak enflasyonu yükseltmekten ve piyasayı daraltmaktan başka işe yaramayacaktır. Faizler yükseldi diye yüksek kurla stoklara giren ürünlerde maliyetler düşmeyeceğinden kısa vadede kurlara dayalı fiyat düşüşü yaşanmaz diye düşünüyoruz. Belki ileride yansıması olabilir.

Son duruma bakarsak; kurlar yükseldi, kurlara bağlı olarak ithal girdi maliyetleri yükseldi. Şimdi de bol keseden dağıtılan yüksek faizle kredi maliyetleri yükseldi. Yani her yönden artan bir maliyet var. Bu arada mevcut faizlerle kredilere kim ne kadar dayanacak yakında göreceğiz.

Son söz; zamanında ilaçla iyileştirilecek bir hastalığı geciktiğinde ameliyat bile çözemeyebilir.

11 Haziran 2018 Pazartesi