HİKMET BAYDAR

Türkiye İstatistik Kurumu Haziran ayı perakende satış endeksi verilerini açıkladı. Söz konusu bültene göre; sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2021 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17.4 arttı. Gıda ve otomotiv hariç satışlar ise yüzde 26 arttı.

Yakın zamana kadar sık sık aylık bazda eksi artışlar görüyorduk. Hatta 2020 Nisan-Mayıs aylarında yıllık bazda eksi oranlarla karşılaşmıştık. 2020 Haziran ayında yıllık bazda yüzde 23.9 gibi rekor bir artış gerçekleşti. Çünkü pandemi paniği nedeniyle bir daralma söz konusuydu. Oysa 2021 Haziran ayında aynı ortam söz konusu değil ve bir önceki ay yüzde 5.5 düşüşün akabinde son zamanların ikinci aylık bazda rekor artışıyla karşılaştık. Haziran ayında perakende satış hacmi, bir önceki aya göre yüzde 14.4 arttı.

Bu artışın arkasında olan sektörlere baktığımızda birinciliğin aylık bazda yüzde 57.4, yıllık bazda ise yüzde 54.1 artışla tekstil, giyim ve ayakkabı sektöründe olduğunu görüyoruz. İkinciliği yıllık bazda e-ticaret alıyor. Yıllık artış oranı yüzde 41.9. Birçok iş adamı kıyaslama yaparken cari fiyatları kullanır. O yüzden cari fiyatlarla gelişime de beraberce bakalım; Perakende ciro artışı aylık bazda yüzde 18.6 yıllık bazda ise yüzde 40.9 olarak gerçekleşti.

SEKTÖRLERDEKİ GELİŞMELER

Sektörel detaya baktığımızda; yıllık bazda yüzde 67.5, aylık bazda ise yüzde 80.9 artış oranıyla tekstil, giyim ve ayakkabı sektörünün liderliği elinde tuttuğunu görmekteyiz. İkincilik yıllık bazda yüzde 62.9 e-ticarette olmakla beraber aylık yüzde 0.4 düşüş dikkatimizden kaçmıyor.

Söz konusu verilere göre gerek yabancı girişi, gerekse pandemi tedbirlerinin gevşetilmesi sonucu e ticarette yavaşlama, ancak fiili mağaza ve benzeri yerlerde ticarette de artış olduğunu görmekteyiz.

Söz konusu veriler pandemi ile ilgili gelişmelerin tüketici davranışlarını nasıl etkilediğini açıkça gösteriyor. Alış veriş merkezlerine, mağazalara özlem duyan tüketici tedbirlerdeki gevşemeyle beraber adeta mağazalara hücum etti. Turizm sezonu olması ve gelen turistler de ayrıca önemli katkıda bulundu.

Bu durumda pandemi ile ilgili gelişmeleri yakından takip etmeye devam etmeliyiz. Tedbirlerin ağırlaştırılması perakende ticareti olumsuz etkileyecekken, aşılama ile gevşetilen tedbirler perakende cirolarında ciddi artışlara yol açmaya devam edebilir.

Çünkü bir süredir ertelenen talep ve özlem, tüketiciyi mağazalara getiriyor. Bunun arkasından talepten kaynaklanan fiyat artışları riski de arttı.

20 Ağustos 2021 Cuma