Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 18 Mart 2016 günü açıklanan Dış Ticaret Endeksleri bültenine göre; ihracat birim değer endeksi ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10.6 azalmış görünüyor. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de yüzde 11.3, “hammaddeler”de (yakıt hariç) yüzde 14, “yakıtlar”da yüzde 31 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde yüzde 9.2 azaldı. Bizi yakından ilgilendiren imalat sanayinde yüzde 9.2 değer azalışının sebebini iyi araştırmak gerekiyor. Olayın maliyet düşüşünden mi yoksa durgunluktan mı kaynaklandığını iyi analiz etmek lazım.

GİRDİ MALİYETLERİNDEKİ DÜŞÜŞ

Bunun için hemen ithalat birim değer değişimlerine bakıyoruz ve orada da önemli düşüşler olduğunu görüyoruz. Verilere göre; ithalat birim değer endeksi ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17.1 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de yüzde 10.3, “hammaddeler”de (yakıt hariç) yüzde 20.5, “yakıtlar”da yüzde 41.5 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde yüzde 9.5 azalma kaydetti.

Böylece ihracat birim değerindeki düşüşün girdi maliyetlerinin düşüşünden kaynaklanabileceği görülüyor.

MİKTAR ENDEKSLERİNDEKİ DEĞİŞİM

Bizi tedirgin eden asıl veri, miktar endekslerindeki değişimler. Verilere göre; ihracat miktar endeksi ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12.9 azalmış görünüyor. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de yüzde 9.4, “hammaddeler”de (yakıt hariç) yüzde 10.8, “yakıtlar”da yüzde 3.4, “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde yüzde 4.1 ve “SITC’de başka bir yerde sınıflandırılmayan mallar”da yüzde 79.5 azaldı.

KÂR MARJI VE CİRO

İmalat sanayi ürünleri miktarında yüzde 4.1 azalma diğerlerine göre düşük kalsa da fiyatlardaki düşüşle birlikte değerlendirdiğimizde hem kâr marjı hem de cirolarda önemli düşüşlerin olduğu anlamına geliyor. Bu durum firmaların nakit döngülerini sağlamada ciddi zorluklar çekebileceğine işaret ediyor.

İthalat miktar endeksi ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3.2 azalmış durumda. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de yüzde 11.9, “hammaddeler”de (yakıt hariç) yüzde 12.9 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde yüzde 2.2 azalırken, “yakıtlar”da yüzde 4 arttı. İmalat sanayi ithalatında yüzde 2.2 azalma daha sonraki dönem için de daralmanın bir sinyali olabilir.

FİRMALARA B PLANI LAZIM

Endeks verileri bize şunu söylüyor olabilir: Gerek fiyat gerekse miktarlardaki düşüşler nedeniyle ticarette nakit döngünün sağlanmasında ciddi zorluklar oluşabilir. Burada bir B planı olmayan, emniyet subapları bulunmayan işletmelerin ciddi ödeme sıkıntısına düşebileceği ihtimali arttı.

Nakit ve fon akım tablosunun ciddi bir disiplin içerisinde çıkarılması, ödeme ve tahsilat planlamalarının iyi yapılması ve en az birkaç ay önünü görecek kadar tedbirlerin alınması, alacak ve borç vade ve yapılandırma raporlarına göre borç ve alacağın zaman yönünden idaresinin daha profesyonelce yapılması çok önemli.

Son Söz: Ayağını yorganına göre uzatmayan soğukta nereden pike bulacağının hesabını iyi yapmalı.

28 Mart 2016 Pazartesi