Meslek meselesini, memleket meselesi olarak görmenin doğru bir yaklaşım olduğuna kimsenin itirazı yok. Meslek eğitimini çözmedikten sonra genel eğitim sorunlarını çözemeyeceğimize inanmak gibi. Üniversitelerin önündeki yığılmanın önüne geçilemeyeceği ve dağ gibi işsiz üniversite mezunlarını eritemeyeceğimiz gibi. Atanamamış öğretmen türünden isimlendirmelerin önüne geçemeyeceğimiz gibi.

Birçok işletme sahibi, mesleki ve teknik eğitim almış nitelikli personel ihtiyacı bulunduğunu ancak aradığı özellikte elemanı bulamadığını ifade ederken, bir kısım insanımızın da çalışabileceği bir iş bulamamaktan şikâyetçi olduğunu hepimiz biliyoruz. Bunlar bize, meslek eğitiminin imajını yenileyerek temelli bir şekilde çözmemiz gerektiğini ifade ediyor.

Milli Eğitim Bakanlığı, bu işin temelli çözümü için bütün tarafları katarak konuyu çalıştı. Bunun üzerine; ülkemizin nitelikli işgücü ihtiyacının karşılanması için Bakanlık, sektörün taleplerine kulak veren, etkili işbirliğini öngören yeni mesleki ve teknik eğitim modelini hayata geçirdi. Uygulamaya konulanyeni modelin ayrıntıları, gerçekten meslek eğitimi açısından umutlu olmamızı sağlıyor. Netice için devamlılık önemli.
Yapılan yeniliklere kısaca göz atalım:

a) Çıraklık eğitimi zorunlu eğitim kapsamında: 6764 sayılı kanun ile yapılan değişiklikle yaygın mesleki eğitim kapsamındaki çıraklık eğitimi zorunlu örgün ortaöğretim kapsamına alındı. Bununla hem okuyup hem de para kazanarak hayata erken atılmak isteyen gençlere ve ailelerine yeni bir alternatif imkân sunuldu. Dört yılın sonunda ustalık belgesi ile mezun olup, kendi iş yerini açabilecek, isteyenler fark derslerini de vererek lise mezunu olabilecek ve isterlerse yükseköğretime devam edebilecek.

b) Öğrencilere kapılarını açan işletmelere devlet desteği: Beceri eğitimi ve staj yaptırmakla yükümlü işletmeler tarafından öğrencilere ödenen asgari ücretin en az yüzde 30’unun, 3/2’si, işverenlere devlet katkısı olarak ödenmesi sağlandı.

c) Ön lisansa geçişte ilave puan: Üniversitelerin ön lisans programlarına sınavsız geçiş uygulamasına son verildi ve bunun yerine öğrenim gördüğü alanda ön lisansa devam etmek isteyenlere ilave puan uygulamasına geçildi.

d) İş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta: Mesleki ve teknik ortaöğretim okullarına devam eden öğrenciler, alan eğitimine başladıkları andan itibaren mezun oluncaya kadar iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigortalandı.

e) Meslek lisesi mezunlarına teknisyen unvanı verildi: 3795 sayılı kanunda belirtilen mesleki ve teknik eğitim okul türlerinden mezunlara teknisyen unvanı verilirken yapılan değişiklikle tüm meslek lisesi mezunlarına teknisyen unvanı verilmesi sağlandı.

f) Öğretim programları yenilendi: Mesleki ve teknik ortaöğretimde, öğretim programları ulusal ve uluslararası meslek standartları, sektörün talepleri, bilimsel ve teknolojik gelişmeler gözetilerek, sektör, meslek kuruluşu, üniversite ve diğer paydaş temsilcilerinin katkı ve katılımları ile modüler yapıda güncellendi.

g) Tematik mesleki ve teknik eğitim uygulaması başlatıldı: Toplumdaki mesleki ve teknik eğitim algısına olumlu katkı sağlamak, sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli iş gücünü sektörle işbirliği açısından örnek okul modeli oluşturmak amacıyla 19 tematik mesleki ve teknik Anadolu lisesi açıldı. Bu meslek liseleri, ilgili alanda büyük ölçekli işletmeler ile en az 10 yıl süreli işbirliği protokolü yapılarak açılıyor ve sektörle birlikte yönetiliyor. Protokol, yapılan işletmenin yasal temsilcisinin de üyesi olduğu okul yönetim kurulunca yönetiliyor ve okula yönetici görevlendirme, öğretmen atama, öğrenci seçimi, program ve öğretim materyali geliştirme, eğitim ortamlarının donatılması, öğretmenlerin işbaşında hizmet içi eğitimi, öğrencilerin işletmede beceri eğitimleri ve stajı, öğrencilere burs verilmesi, mezunların istihdamı gibi konularda sektörle işbirliği yapılıyor.

h) Tüm il/ilçelerde mesleki ve teknik eğitim okul yönetim kurulları (MTOYK) oluşturuldu: Okul-sektör işbirliğini güçlendirmek, sektörün ve ilgili tüm paydaşların yerel düzeyde mesleki ve teknik eğitimin gelişimine katkılarını sağlamak, mezunların istihdamını kolaylaştırmak, öğrencilerin işletmelerde beceri eğitimi ve staj imkânlarını artırmak, eğitim ortamlarının iyileştirilmesinde yerel kuruluşların desteğini almak amacıyla okul müdürleri, il/ilçe milli eğitim temsilcileri, sektör ve meslek kuruluşu temsilcileri, üniversite, belediye ve ilgili diğer kamu ve özel kurum ve kuruluş temsilcilerinin yer aldığı kurul fonksiyonel bir birim olarak kurgulandı.

i) Okulların performanslarının izlenmesi: Ülke genelinde tüm okul/kurumların performansları izlenerek değerlendirilecek ve karne verilecek. Bu sonuçlara göre başarılı okullar ödüllendirilecek.

j) Sektörle işbirliği çalışmaları: Mesleki ve teknik eğitimde sektör işbirliğini güçlendirmek ve kaliteyi artırmak amacıyla 99 farklı kurum/kuruluşla yapılan 79 protokol yürürlüğe konuldu. KOSGEB ile işbirliği protokolü sayesinde meslek lisesi mezunlarına yeni girişimci desteğine başvuru hakkı verildi. Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası, MESS Eğitim Vakfı ve Bakanlık arasında imzalanan protokol ile öğrencilere aylık 200 TL burs verilmesi sağlandı. Okul-sektör işbirliğini güçlendirmek amacıyla tüm mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının en az bir sektör kuruluşu ile protokol yapmaları esasına dayalı Okul Hamiliği uygulaması başlatıldı.

k) Eğitim-sektör istişare toplantıları: Bu çalışmaları sektöre aktarmak, eğitim-sektör işbirliğini geliştirmek amacıyla Bakanlıkça illerde düzenli periyodlarla istişare toplantıları yapılıyor. Bu toplantılara ilin sanayi ve ticaret odası, esnaf ve sanatkârlar odaları birliği temsilcileri, organize sanayi bölgesi temsilcileri, okul ve il/ilçe milli eğitim müdürleri, akademisyenler, öğretmenler, sendikalar, STK’lar ve diğer paydaş kurum temsilcileri katılıyor.

l) OSB’lerde açılan özel meslek liseleri devlet teşviki uygulaması genişletildi: Organize Sanayi Bölgelerinde faaliyet gösteren özel meslek liselerine öğrenci başına devlet teşviki sağlandı.

m) Meslek liseleri proje çalışmaları: Meslek okulları uyguladıkları projeler ile öğrenci ve öğretmenler, uluslararası değişim programlarına katılıyor, okullara teknoloji transferi sağlanıyor, eğitim ve öğretim materyalleri geliştirilerek, öğrenci ve öğretmenler yurtdışında işbaşı eğitimi alıyor.

n) Mesleki eğitimde tanıtım atağı: Veli eğitimi tanıtımın merkezinde tutulmak koşulu ile mesleki ve teknik eğitim alanında tanıtım kampanyaları düzenlendi. Bu kapsamda, kamu spotları ve tanıtım filmleri hazırlanarak ulusal ve yerel basında yayımlandı, afişler ve el broşürleri türünden çalışmalar ile devamlılık sağlanacak.

o) Sektör için yeni alanlar: Ülkemizin havacılık alanında kaydettiği gelişme ve büyümeye paralel olarak havacılık sektöründe önümüzdeki süreçte ortaya çıkacak nitelikli işgücü ihtiyacını karşılamak üzere sekiz mesleki ve teknik ortaöğretim okulu bünyesinde sivil havacılık alanı yer hizmetleri dalında eğitim verilmeye başlandı. Bunun yanında; maden sektörü için maden teknolojisi alanı öğretim programı hazırlandı ve 13 mesleki ve teknik ortaöğretim okulu bünyesinde eğitim verilmeye başlandı. Tıbbi cihaz teknolojileri dalı öğretim programı hazırlanarak uygulamaya konuldu. Kendi enerjisini kendi üreten ilköğretim kurumu olan Cezeri Yeşil Teknoloji Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi faaliyete geçti.

p) Öğretmenler bilgi ve becerilerini geliştiriyor: Meslek dersi öğretmenlerinin uluslararası düzeyde yapılan çalışmaları yakından takip etmeleri amacıyla yabancı dil yeterliliklerini geliştirmek için yurtdışında üç ay süreyle mesleki yabancı dil eğitimi alacak. Bu kapsamda 2017’de 42 öğretmen İngiltere’de eğitim almakta olup 2018’de de 120 öğretmenin gönderilmesi planlanıyor.

Meslek eğitiminin başarısı için herkes taşın altına elini koymalı. Bununla birlikte meslek okullarının algısını pozitif hale getirebilmek ise büyük ölçüde yapılacak halkla ilişkiler çalışmalarına bağlı görünüyor. Bu iş gerçekten bir memleket meselesi.

25 Aralık 2017 Pazartesi