2018’in ilk çeyrek dönemini tamamlıyoruz. İlk çeyrekte işlerde yaşanan gelişmeleri ve ikinci çeyreğe ilişkin beklentileri değerlendirelim:

1 - SANAYİ ÜRETİMİ ZİRVEYE ULAŞTI

Yılın ilk çeyrek döneminde sanayi üretimi, sanayide yeni siparişler ve sanayideki girdi satın almaları son 83 ayın zirvesine ulaştı. Sanayide kapasite kullanım oranı da yılın ilk üç ayında son 7 yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşti. Sanayi üretimini zirveye taşıyan özellikle canlı dış talep oldu. Bir miktar ivme kaybı olsa da içeride de talep göreceli canlı seyretmeye devam etti.

2 - İHRACAT SÜRÜKLEYİCİ OLMAYA DEVAM EDİYOR

Yılın ilk çeyrek döneminde ihracat yaklaşık yüzde 15 artış gösterdi. Böylece ihracat, ekonomide sürükleyici iktisadi faaliyet olmaya devam ediyor. İhracat miktar olarak da yaklaşık yüzde 4 yükseldi. Bu yıl ihracatta tüm sektörlerde artış yaşanıyor olması da ekonomi için daha sağlıklı bir gelişme oluyor.

3 - YATIRIM VE TÜKETİM MALI İTHALATI DA ARTIŞA GEÇTİ

2017’de sadece ara malı ithalatında artış yaşandı. 2018’in ilk çeyrek döneminde ise ara malı ithalatında artış devam ederken, yatırım ve tüketim malı ithalatı da yükselmeye başladı. Yatırım malı ithalatı, yatırımlarda canlanma beklentisini destekledi. Tüketim malı ithalatındaki artış ise iç pazarda talebin güçleneceği beklentisini gösteriyor.

4 - KONUT, OTOMOTİV VE BEYAZ EŞYA SATIŞLARINDA GELİŞMELER

Yılın ilk iki ayına ilişkin satış verilerine göre, konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4 geriledi. Konut satışlarında yavaşlama yaşanıyor. Beyaz eşya iç pazar satışları, yılın ilk iki ayında yüzde 17 geriledi. Otomobil satışları yine yılın ilk iki ayında yüzde 4 artarken, ticari araç satışları yüzde 11 düştü.

5 - PERAKENDE VE HİZMETLER SEKTÖRLERİ

Perakende ve hizmetler sektörlerinde yılın ilk çeyrek döneminde satışlar geçen yılın ilk çeyrek döneminin üzerinde gerçekleşti. Ancak perakende ve hizmetlerdeki iş aktivitesi geçen yılın son çeyreğine göre ise bir miktar ivme kaybetti.

6 - İNŞAAT SEKTÖRÜNDE YENİ BAŞLANGIÇLAR VE SATIŞLAR DURAĞANLAŞIYOR

İnşaat sektöründe satışlar tarafında durağanlaşma yaşanıyor. Buna bağlı olarak sektörde yeni başlangıçlar da daha temkinli oluyor. İnşaat sektöründe firmaların mali yapıları üzerinde kârlılık ve nakit akışı alanlarında baskı artıyor. Bu nedenle barter tekliflerinde artış yaşanıyor.

7 - YÜKSELEN FAİZLER KREDİ İŞTAHINI SINIRLIYOR

Yılın ilk çeyrek döneminde kredi faizlerinde önemli bir artış yaşandı. En iyi müşterinin TL cinsi ticari kredi faizi yüzde 17-18 aralığına yükseldi. Ticari kredi faizleri yüzde 25’lere kadar yükseliyor. Kredi faizlerindeki artış nedeniyle iş dünyasında kredi kullanma iştahı en aza indi. Bankalar da kredi kullandırmada daha temkinli. Kredi kullanımının sınırlanması, piyasalarda ödeme ve tahsilatlarda da vadelerin uzamasına neden oluyor.

8 - MALİYET ARTIŞLARI VE TL’DE DEĞER KAYBI REEL KESİMİ ZORLUYOR

Yılın ilk çeyrek döneminde reel sektör önemli bir maliyet artışı ile karşı karşıya kaldı. Girdiler, işgücü, enerji, taşımacılık, alınan hizmetler maliyetleri artışı kârlılıkları zorluyor. Diğer yandan Türk Lirası’ndaki değer kaybı da döviz yükümlükleri olan firmaları giderek daha çok sıkıştırıyor.

9 - İKİNCİ ÇEYREK İÇİN BEKLENTİLER REEL KESİMDE OLUMLU, TÜKETİCİDE TEMKİNLİ

Reel kesim ve tüketici güven endeksleri verilerine göre yılın ikinci çeyrek dönemine ilişkin olarak reel kesim özellikle işlerin canlanacağı konusunda olumlu. Tüketiciler ise yılın ikinci çeyreğine temkinli giriyor.

Son Söz: İç talepteki ivme kaybı yakından izlenmeli. ancak riskler iyi yönetilirse ikinci çeyrekte de firmalar için olumlu bir dönem olabilir.

02 Nisan 2018 Pazartesi