DR. CAN GÜRLESEL


2022 yılına iyimser başlayan dünya ve Türkiye ekonomisi, Rusya-Ukrayna savaşının şoku ve ardından gelen yüksek enflasyon resesyon endişeleri ile ilk yarıyı kapattı. Yılın ikinci yarısına ilişkin olarak da önemli beklentiler ortaya çıktı. Bu çerçevede yılın ikinci yarısına ilişkin beklentileri değerlendirelim.

1. DÜNYA EKONOMİSİNDE YAVAŞLAMA YAŞANACAK

2022 yılının ilk çeyrek döneminde dünya ekonomisi yüzde 5.0 gibi yüksek bir büyüme göstermişti. Ancak ikinci çeyrekte bir yandan Rusya-Ukrayna savaşının etkisi, diğer yandan Çin’deki salgın nedenli kapatmalar ile küresel büyüme yavaşlamaya başladı. Çin ekonomisi ikinci çeyrekte sadece yüzde 0.4 büyüdü. Gelişmiş ve gelişen diğer ülkelerde de büyüme yavaşlıyor. 2022’nin ikinci yarısında ise sıkı para politikalarının da etkisi ile küresel büyümenin yüzde 1-2 aralığına inmesi bekleniyor. Bazı bölgeler ve ülkelerde yılın son çeyreğinde küçülmeler de yaşanabilecek.

2. YÜKSEK KÜRESEL ENFLASYON SÜRECEK

Yılın ilk yarısında küresel ekonomide görülen en önemli sorun, genel yavaşlamanın da ötesinde yükselen enflasyondur. Gelişmiş ülkelerde, 1973 petrol krizi ile ortaya çıkan enflasyona yakın enflasyon oranları görülüyor. Haziran ayı enflasyon verileri henüz artışın devam etmekte olduğunu gösteriyor. 2022’nin ikinci yarısında küresel ekonomide ilk öncelik enflasyonla mücadele olacak. Bu amaçla sıkı para politikaları uygulanacak. Yılın ikinci yarısında enerji ve emtia fiyatlarında durağanlaşma öngörülüyor. Bu dönemde enflasyon beklentileri de kırılabilirse yılsonunda enflasyon zirveyi görerek düşüş eğilimine girmeye başlayabilecek.

3. SIKI PARA POLİTİKALARI İLE DAHA YÜKSEK FAİZLER GÖRÜLECEK

Küresel ölçekte enflasyonla mücadele için yılın ikinci yarısında merkez bankaları sıkı para politikaları uygulayacak. Yılın ikinci yarısında politika faizlerinde yüksek artışlar olacak. Buna bağlı olarak 2022’nin sonuna doğru belki de son 20 yılın en yüksek faiz oranları oluşacak. Yüksek faiz oranları ile ABD dolarının güçlü kalması bekleniyor. Yüksek faizler ile varlık fiyatlarında da düzeltmeler devam edecek.

4. TÜRKİYE’DE İÇ TALEP ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE CANLI OLACAK, DÖRDÜNCÜ ÇEYREKTE ZAYIFLAYACAK

Türkiye’de yılın ilk yarısında öncelikle ihracat ve ilk çeyrekte de güçlü iç talebin etkisi ile yüksek büyüme hızı sürdü. İç talebin 2022’nin üçüncü çeyreğinde de kuvvetli olması bekleniyor. Ücret artışları ile satın alma güçlerinde yaşanacak iyileşmeler iç talebi artıracak. Yaz ayları ile hizmetler sektöründe de hareketlilik yaşanacak. Bu gelişmeler ile üçüncü çeyrekte kuvvetli iç talep olacak. Ancak yılın son çeyreğinde yüksek enflasyon ile ücret artışlarının talep etkisi azalacak ve iç talep zayıflayacak.

5. DIŞ TALEP VE İHRACAT SON ÇEYREKTE YAVAŞLAYACAK

Türkiye’nin ihracat artışı yılın üçüncü çeyreğinde de sürecek. Ancak ihracat pazarlarımızda yılın ikinci yarısında beklenen yavaşlama son çeyrekte Türkiye’nin ihracatında da yavaşlamaya yol açacak. Yılın son çeyreğinde ihracat muhtemelen geçen yılın son çeyreği seviyesinde olacak. Euro-dolar paritesindeki düşüş ve emtia fiyatlarındaki gerilemeler de ihracat büyüklüklerini bu kez sınırlayacak. İhracattaki gerileme ithalatta da yavaşlamaya yol açacak. Ancak yılın ikinci yarısında da cari açıktaki büyüme devam edecek.

6. YÜKSEK ENFLASYON DEVAM EDECEK, TL’DE DEĞER KAYBI BASKISI ARTACAK

Canlı iç talep ve ücret artışlarının yaratacağı talep ve maliyet kaynaklı artışlar sonucu Türkiye’de üretici ve tüketici enflasyonu artışa devam ederek eylül ayı sonunda zirveye ulaşacak. Son çeyrekte baz etkisi ile sınırlı bir gerileme beklenmekle beraber enflasyon yılsonunu 2021’in oldukça üzerinde kapatacak. Küresel ekonomik koşullardaki sıkılaşma, cari açıktaki yükselme ve yüksek enflasyon, Türk lirasında değer kaybı baskısı yaratmaya devam edecek. Türk lirası yılın ikinci yarısında değer kaybedecek.

SON SÖZ

Yılın ikinci yarısı ilk yarıdan sarkan sorunların ağırlığının artacağı bir dönem olacak.

29 Temmuz 2022 Cuma