100 günlük eylem planları ardından ekonomi yönetiminin yol haritasını ortaya koyacak olan yeni ekonomi modeli de açıklandı. Böylece ekonomide beklenen ikinci belge de ekonomik aktörler ile paylaşılmış oldu. Bundan sonra 2019 yılı bütçesi ve orta vadeli planın açıklanması olacak. Bu çerçevede gelişmeleri ve beklentileri değerlendirelim.
1. YENİ EKONOMİ MODELİNİN İLKELERİ
Öncelikle açıklanan yeni ekonomik modelin ilkeleri bulunuyor. Yeni ekonomik model kararlı bir yaklaşım içeriyor. Güçlü bir refleks ve stratejik altyapıya sahip. Yeni ekonomi modeli sürdürülebilir ve katılımcı olacak.
Güçlü ilkeler üzerine kurulduğu için yeni ekonomik model küresel etkilere bağlı olarak savrulmadan yoluna devam edebilecek. Yeni ekonomik model tüm ekonomik aktörler ile etkin bir iletişim içinde kalacak.
2. MERKEZ BANKASI VE PARA POLİTİKASI BAĞIMSIZLIĞI ÖNCELİKLİ OLACAK
Merkez Bankası ve para politikasının tam bağımsızlığı sağlanacak. Merkez Bankası bağımsızlığı yeni ekonomik yönetimin çok kritik esaslarından birini oluşturuyor. Ayrıca bankacılık kesimi başta olmak üzere finansal sektörün güçlü mali yapısının korunmasına azami önem verilecek. Bankacılık sektörü en temel sektörlerden biri olmaya devam edecek. Sıkı para politikası ile birlikte sıkı mali politikalar uygulanacak.
3. ORTA VADEDE ÜÇ AŞAMALI BİR PROGRAM UYGULANACAK
Yeni ekonomi modeli orta vadede üç aşamalı bir program ile uygulanacak. Buna göre ilk aşama 2018-2019 döneminde gerçekleştirilecek. 2018 ve 2019’da gerçekleşecek ekonomide dengelenmenin sağlanacağı birinci aşama yaşanacak. Bu aşamada cari açığa dayalı büyüme yerine dengeli bir büyümeye geçilecek. İkinci aşamada 2020 ve 2021 yıllarında sürdürülebilir büyüme sürecine girilecek. Sonraki iki yılda ise 2023 hedeflerine ulaşmak için gerekli çalışmalara ağırlık verilecek.
Bu çerçevede ilk aşamada özellikle enflasyon ve cari açık ile etkili bir mücadele sürecek.
4. SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME İÇİN STRATEJİK BÜYÜME ALANLARI BELİRLENECEK
2019 yılında ekonomik dengeleme tamamlandıktan sonra istikrarlı büyüme olarak adlandırılan süreç başlayacak. Sürdürülebilir ve istikrarlı büyüme için stratejik büyüme alanları tespit edilerek ortaya konulacak. Stratejik büyüme alanları hem küresel anlamda katma değeri yüksek alanlar, hem de teknolojik alanlardan oluşacak. Teşvik sisteminde de önemli değişiklikler olacak.
Çok sayıda her alana teşvik yerine belirlenecek stratejik büyüme alanları teşvik edilecek. Yeni yatırımların ya da harcamaların teknolojik ürün üretimine ve katma değer yaratılmasına katkısı ölçülecek ve yatırım teşvikleri bu kriterlere göre belirlenecek.
5. YENİ FİNANSAL KURUMLAR GELİYOR
Yeni ekonomi modeli içinde üç yeni kurum hayata geçirilecek. Bunlardan ilki, yeni bir kamu finansal otoritesi kurulacak. Yeni bir yasa ile kurulacak bu finansal otorite finansal sistemde çatı işlevi görecek. İkinci kurum, Emlak Bankası’nın yeniden hayata geçirilmesi olacak. Üçüncü olarak ise Kalkınma Bankası çok daha etkin bir hale getirilecek.
6. YENİ EKONOMİ MODELİNE TEPKİLER VE BEKLENTİLER
Yeni ekonomi modeli olarak yapılan açıklama bir modelden çok yine eylem planları başlıklarını içeriyor. Bir model olsun veya olmasın içeriği oldukça zengin ve tutarlı. Ancak ekonominin ve piyasaların çok önemli sıkıntıları bulunuyor.
Son Söz: Eylem planları ve yeni ekonomi modeli bir yana çok kısa süre içinde acil bir ekonomik istikrar programını uygulamaya koymalıyız.