İnsanoğlu, kendi hayatını kolaylaştıran, yeni heyecanlar getiren teknik gelişmeleri her zaman önemsedi. Sosyal hayatı ilgilendiren konular ise ikinci planda kalmış veya uzun aradan sonra gelmiş. Gerçekte ise hayatı anlamlı kılmanın yolu iki boyutu da dengeli götürmekten geçiyor. Bu durumda her iki alanda da yeni bilgiler üretmek insan açısından önem taşıyor.

Hafıza tazelemesi yapacak olursak; ülkemizde ilk Fen Lisesi 1964’te Ankara’da kurulurken, ilk Sosyal Bilimler Lisesi, İstanbul’da 2003’te kuruldu. Sosyal bilimler, fen bilimleri neredeyse yarım asır geriden takip ediyor. Toplumsal önem de yine bu durumdan farklı değil. Zeki çocuklarımızı, üniversitede sosyal bölümlere değil fen/teknik bilimlere yönlendiriyoruz. Sosyal bilimler ise yeni önem kazanmaya başladı.

Dünyada ilk teknokent/teknopark 1952’de ABD’de Silikon Vadisi diye ünlenen yerdir. İngiltere’de ise 1972’de kurulmuş. Ülkemizde ilk teknopark/teknokent ise 1985’te İstanbul Ticaret Odası ve İstanbul Teknik Üniversitesi işbirliğinde açılmış. Görüldüğü üzere sosyal olan teknik olanı çok gerilerden izliyor.

Economist dergisinin sosyal inovasyon indeksinde, Türkiye, 45 ülke içinde 38. sırada yer alıyor. Bu rapor, ülkemizde sosyal inovasyonun geliştirilmesi adına daha fazla gayret sarf edilmesi gerektiğini ifade ediyor.

İşte bu çerçevede, bu yaklaşımın da bir sonucu olarak birçok üniversitemizin teknoparkları olmasına rağmen sosyoparkları yok. Bildiğimiz kadarıyla iki üniversite hariç hazırlık bile yok. İstanbul Medeniyet Üniversitesi ve Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi uygulama değilse de en azından hazırlık olarak ciddi yol almış.

Sosyopark, teknoparkların kuruluş düşüncesine benzer bir çerçevede kurulmuş. Teknopark; üniversite, sanayi ve kamu işbirliğiyle teknolojik alanda yenilikçiliği desteklerken, sosyopark, sosyal konuları kendisine çalışma alanı olarak belirlemiş ve üniversiteler, kamu kesimi, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör işbirliğiyle sosyal alanı ilgilendiren konularda teorik ve pratik bilginin üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılması amacına dönük faaliyet göstermek üzere ortaya çıkmış.

Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülfettin Çelik’in yayınladığı kitap çerçevesinde ciddi bir teorik çalışma yapmış, merkezi kurmuş, yönetmeliği de yayınlanmış. Medeniyet Üniversitesi sistemi sosyopark olarak isimlendirmiş.

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi de hazırlık yapmış, uluslararası boyutu çalışmış ve pratikte çalışma alanlarını belirlemişler. Eski Ankara diye bildiğimiz Hacı Bayram civarında ciddi sosyo kültürel projeler yapmışlar. ASBÜ ise bu çalışmasını sosyokent olarak isimlendirmiş. İsimler farklı olsa da misyon ve fonksiyon olarak aynı kapıya çıkıyor.

Sosyoparkların ihtisaslaşacağı temel alanlardan biri, göç ve nüfus problemleri. Sorunun ekonomik ve sosyal boyutlarının kapsamı sadece kamu sektörünün bu alanda faaliyet göstermesi ile yeterli şekilde çözüme kavuşturulamayacak olup sosyal inovasyon faaliyetlerine ihtiyaç bulunuyor.

Çevre sorunları ve kentleşme, uluslararası boyutu da olan sosyal inovasyon bağlamında temel bir ihtisaslaşma alanı. Akla gelen örnek, iklim değişikliği ile ilgili sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik geliştirilecek olan sosyal inovasyon faaliyetleri. Bölgemiz ve ülkemiz bağlamında kentsel dönüşüm devam etmekte olup, konunun iktisadi ve sosyolojik taraflarına eğilecek araştırmalara da fazlasıyla ihtiyaç bulunuyor.

Diğer taraftan sosyal bilimlerde laboratuvar kullanımının önemi son yıllarda hızla artıyor. Teorik ve uygulamalı sosyal laboratuvarlar firmaların fikir ve iş geliştirme süreçlerine destek sağlayacak, kamunun istediği bilimsel araştırmaları yapacak ve STK’lar ile işbirliği içerisinde ortak projelerin geliştirilmesini destekleyecek.

Görüldüğü üzere hayat; teknik ve sosyal olmak üzere bir bütünün parçaları aslında. Her iki boyutun da dengeli yürütülmesi en doğru olanı. Sosyopark konusunda yol almış üniversitelerimizi diğerlerinin izlemesine ve böylece bu alanın gelişmesine katkı yapmalarına ihtiyaç var.

03 Temmuz 2017 Pazartesi