Taksi duraklarınınsırrını anlayabilmeye yönelik sorularımızı soralım: Taksi durakları, neden bütün politikacılar için vazgeçilmez uğrak mekanlardır? Neden siyasi ve sosyal mesajlar taksi duraklarında şoförler üzerinden verilir? Mekan olarak taksi durakları, meslek olarak şoförlük, siyasilerce neden önemli görülür? Taksi şoförleri ve onların iletişimleri sosyolojik temsiliyet olarak neye tekabül eder? Örneğin neden dolmuş durakları bu literatüre dahil değildir?

Kısa bir tarih bilgisinden başlayalım. ‘Taksi’nin kelime olarak orijini; taşımacılık yapan Alman bir aile şirketinin adı olan Thurn und Taxis ismine dayanıyor. (1897’de) Zamanla insan da taşımaya başlayınca ve bu uygulama yaygınlaşınca bunun adı Taxi olarak anılmaya başlamış. 1920’lerde taksi ücretlerinin bölüşülmeye başlanması ile birlikte taksi dolmuşlar ortaya çıkmış. 1932’de ticari araçların plakalarında ayrıma gidilmiş. 1965 yılında ise taksi ve dolmuşlar birbirinden tamamen ayrılmış. 1983 yılından itibaren de taksimetre uygulamasına geçilmiş.

Bir başka mini özet bilgi daha verelim: Bilindiği üzere parti liderleri her dönemde taksi duraklarını ziyaret ettiler. Buralarda genellikle liderlere çay ve simit ikramı yapılır.

Taksicilerin liderlerden küçük talepleri olabiliyor; özellikle iktidarda bulunan ziyaretçilerden. Bu işin duayeniRecep Tayyip Erdoğan, taksi duraklarına ziyarete geldiğinde, ‘Yapılan işleri nasıl buluyorsunuz’ diye sorarmış. Başbakan Yıldırım, güvenoyu sonrası Anıtkabir’e giderken güzergah üzerindeki taksi durağına uğramıştır. Taksi durağında ziyaret esnasında telefon gelirse siyasetçinin o telefona cevap vermesi adettendir.

ŞOFÖRÜ VE DURAĞI CAZİP KILAN...

Bilindiği üzere toplu taşımayı kullananların büyük çoğunluğu zorunluluk durumları hariç taksi kullanmazlar. Yani iktisadi durumları buna sık elvermez. Bu durumda taksi müşterileri toplum skalası açısından orta ve hafifçe üstüne veya ücretini çalıştığı kurumdan alacaklara hizmet verirler. Fakat onları cazibe merkezi kılan; taksi müşterilerinin hem sosyolojik olarak geniş bir kesime hitap etmesi hem de her açıdan çeşitliliği temsil etmesidir. Bir başka özellik ise müşterilerin çoğunun taksi şoförü ile konuşmasıdır. Bu durum ya müşterinin toplum nabzını şoför üzerinden anlama/ölçme isteği veya trafikte çok kalındığı için konuşma arzusundan kaynaklandığıdır.

İşte, şoförleri siyasetçiler açısından cazip kılan; müşterileri ile aralarındaki bu iletişim ve bunun kapsamıdır. Bunun çeşitliliği ve devamlılığı, toplumsal nabzın güncelliğini sağlayan bir unsura dönüşmesi, siyasetçilerin ihtiyacı olan bir birikimi oluşturuyor. Birikimden yararlanmak da kuşkusuz siyasetçilerin işidir. Özellikle büyük şehirlerdeki ulaşım ağının (Marmaray, metro vb.) gelişmesi, çeşitlenmesi ve aralarındaki bağlantı, taksiye ihtiyaç duyma işini azaltır mı bilemeyiz ama görünen o ki, bu yarı özel ulaşım aracının canlılığını koruyacağı anlaşılıyor.

Taksi duraklarının çerçevesini çizdiğimiz bu durumunu ve özellikle iletişim açısından; çeşitliliğini, kapsamını, güncelliğini, devamlılığını varsa istatistiğini ortaya koyacak ciddi bir çalışmaya ihtiyaç var. Yapıldıysa da görünür olmaya. Aynı zamanda ticari açıdan birer ekmek teknesi olan bu iletişim noktalarının bizdeki cazibesini bütün sırlarıyla bilmek hakkımız olsa gerek.

24 Ekim 2016 Pazartesi