İngiltere veya daha geniş tanımı ile Büyük Britanya halk referandumu sonucu Avrupa Birliği üyeliğinden ayrılma kararı aldı. Bu kararın önemli ekonomik etkileri olacak.
1. İNGİLTERE EKONOMİSİ OLUMSUZ ETKİLENECEK
AB üyeliğinden ayrılma sonucunun çıkmasının ardından İngiltere’nin Birlik’ten ayrılacak olması İngiltere ekonomisini kısa ve orta vadede olumsuz etkileyecek. İngiltere 2.76 trilyon dolarlık milli geliri ile AB’nin ikinci büyük ekonomisidir. Küresel krizden Euro Bölgesi’ne göre daha çabuk çıktı. Ticaret ilişkilerinin yarısı Birlik içinde gerçekleşiyor. İngiltere’de kısa orta vadede ekonominin yüzde 5-6 arasında küçülmesi bekleniyor. Sterlin yüzde 10-12 arasında değer kaybediyor. İngiltere’nin kredi notu da düşecek. Doğrudan sermaye yatırımları ve sermaye hareketleri olumsuz etkilenecek. Cari açığın finansmanında sıkıntı olabilecek. Küresel finans merkezi Londra da olumsuz etkilenecek. İngiltere’nin dış ticaretinde de yavaşlama ve daralma beklenmeli.
2. AB EKONOMİSİNDE TOPARLANMA SEKTEYE UĞRAYACAK
Avrupa Birliği ekonomisi küresel kriz sonrası uzun süren resesyon ardından son iki yıldır kademeli ancak kırılgan bir ekonomik toparlanma içine girmişti. AB ve Euro bölgesi ekonomileri yüzde 1.5-2.0 arasında bir büyüme temposuna yaklaşıyordu. İngiltere’nin ayrılık kararı ile birlikte Birliğin siyasi geleceğine ilişkin ortaya çıkan belirsizlik ekonomik toparlanma ve büyümeyi de olumsuz etkileyecek. Yılın ikinci yarısında ve 2017’de AB ve Euro Bölgesi’nde daha yavaş bir ekonomik büyüme gerçekleşecek. İspanya, İtalya, Portekiz ve Yunanistan gibi ülkelerin ekonomik sorunları yeniden artabilecek. Avrupa Parasal Birliği ve Euro da tartışma konusu olacak ve muhtemelen Euro önümüzdeki 2 yıl içinde zayıf kalacak.
3. DÜNYA EKONOMİSİ VE MALİ PİYASALARA ETKİLERİ
Avrupa Birliği ekonomisi ve ticaretinin yavaşlayacak olması yüzde 2.5 olan küresel ekonomik büyüme beklentisini de olumsuz etkileyecek. Dünya ekonomisinde büyüme yavaşlayacak. Zaten daralmakta olan dünya mal ticareti de olumsuz etkilenecek.
Küresel mali piyasalarda da güvenli varlıklara hızlı bir sermaye kaçışı yaşanıyor. Sterlin ve Euro ile bu cins varlıklardan çıkış görülüyor. Dünya ekonomisinde yavaşlama beklentisi ile petrol ve emtia fiyatları da geriliyor. Küresel ölçekte mali varlık fiyatları ve değerleri de AB öncelikli olarak düşüyor. Gelişen ülkelerden de sermaye çıkışları oluyor. Güvenli liman arayışı içinde altın, Japon Yeni, İsviçre Frangı ve gelişmiş ülke tahvilleri değer kazanıyor ve yatırım yapılamıyor.
İngiltere ve Avrupa Merkez Bankası ile diğer gelişmiş ülke Merkez Bankaları ortaklaşa hareket ederek küresel mali piyasalarda istikrarı korumayı hedefliyorlar. Önümüzdeki dönemde İngiltere, Avrupa ve Japonya Merkez Bankaları yeni parasal genişleme önlemleri alacaklar. ABD Merkez Bankası Fed’in 2016 içinde faiz artırma olasılığı ise yeni oluşan küresel koşullar içinde önemli ölçüde azaldı.
4. TÜRKİYE’YE ETKİLERİ
İngiltere’nin AB tam üyeliğinden ayrılışı Türkiye’yi doğrudan etkileyecek. Öncelikle Türkiye AB içinde tam üyeliğini her koşulda destekleyen bir ülkenin siyasi desteğini kaybediyor. AB ile İngiltere arasında yapılacak anlaşma Türkiye ile AB için de tam üyelik dışında yeni bir model örneği oluşturabilecek.
AB ve İngiltere’de ekonominin ve ticaretin yavaşlaması Türkiye’nin ihracatını olumsuz etkileyecek. İngiltere Türkiye’nin dış ticaret fazlası verdiği tek gelişmiş ülkedir ve AB içinde en büyük ikinci ticaret ortağıdır. İhracat kısa vadede olumsuz etkilenecek. Orta vadede ise ticareti İngiltere ile AB’nin nasıl bir ticaret anlaşması yapacağı ve Türkiye’nin buna nasıl taraf olacağı belirleyecek. Türkiye ile İngiltere muhtemelen bir serbest ticaret anlaşması yapabilecek. Londra finans merkezi Türkiye’nin en önemli borçlanma kaynağıdır. Bu merkezin geleceği de Türkiye’nin borçlanma olanakları üzerinde belirleyici olacak.
Son Söz: İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılık kararı yeni bir küresel sürecin habercisi gibi görünüyor.