Başbakan Binali Yıldırım’ın İngiltere seyahati sırasında, iki ülke arasında serbest ticaret anlaşmasının imzalanacağı teyit edildi. Böylelikle Brexit sonrası İngiltere ile Türkiye ilişkileri yeniden tanımlanacak. Burada iki nokta önemli: İlki, Türkiye, İngiltere ile yapacağı anlaşmada yine AB normlarına uymak zorunda kalacak. İkincisi ise zamanlama olacak.

İngiltere’nin (Büyük Britanya) Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı ile birlikte Türkiye’nin İngiltere ile ilişkilerinde de yeni bir dönem hazırlığı başlamış bulunuyor. Özellikle ekonomik ve ticari ilişkileri yeni bir düzeye taşıyacak olan bir serbest ticaret anlaşması yapılması gündemde... Bu çerçevede Türkiye ile İngiltere arasındaki olası yakınlaşmayı ve işbirliklerini değerlendirelim:

1 - BREXIT SÜRECİ İKİ YILDA TAMAMLANACAK

Avrupa Birliği ile İngiltere arasında Brexit süreci resmen başladı. Nisan ayındaki AB zirvesinde İngiltere ile yürütülecek olan Brexit sürecine ilişkin ilkeler belgesi, 27 ülke tarafından kabul edildi. Buna göre öncelikle İngiltere’nin Brexit sürecindeki mali yükümlülüklerini sürdürmesi (iki yıl için 60 milyar Euro katkı vermesi), İrlanda ile sınır sorunlarının çözülmesi ile AB ve Büyük Britanya vatandaşlarının kazanılmış haklarının garanti altına alınması hedeflerine öncelikle yer verildi. AB ile İngiltere bu konularda anlaştıktan sonra ayrılık sürecindeki diğer konulara geçilecek. Tüm sürecin 2019 yılı Mart ayında sona erdirilmesi hedefleniyor.

2 - AB İLE İNGİLTERE TİCARET ANLAŞMASI MÜZAKERELERİNE HEMEN BAŞLAMAYACAK

İngiltere, Avrupa Birliği ile ayrılık sonrası ilişkilerini nasıl sürdüreceğini ve yeni ilişki statüsünün ne olacağını hemen müzakere etmek ve şekillendirmek istiyor. AB tarafı ise İngiltere’den talep ettikleri ilkelere uyulmasını görmek ve ayrılık sonrası ilişkiyi daha sonra müzakere etmek istiyor. Buna göre iki yıllık müzakere sürecinin en azından ilk bir yılında AB ile İngiltere arasındaki yeni statünün nasıl olacağı resmi gündemde olmayacak. Bu durumda AB ile İngiltere arasında yeni bir ticaret anlaşması içeriği de resmen tartışılmayacak. İkinci yıldan itibaren yeni ilişki statüsü müzakere edilmeye başlanacak.

3 - TÜRKİYE İLE İNGİLTERE ARASINDA YAKIN EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER BULUNUYOR

Türkiye ile İngiltere arasında ekonomi, ticaret, finansman, doğrudan sermaye yatırımları, turizm, teknoloji programları gibi alanlarda çok yakın ilişkiler bulunuyor. Türkiye gelişmiş ülkeler içinde en yüksek ticaret fazlasını İngiltere’ye veriyor. İngiltere, Türkiye’nin en büyük ilk üç ihracat pazarından biri haline geldi. Otomotiv, beyaz eşya, hazır giyim, tekstil, iklimlendirme, makine ve kimyasal ürünler sanayileri için İngiltere çok önemli bir pazar durumunda. Türkiye özel ve kamu sektörü olarak finansman ihtiyacının büyük bölümünü Londra’dan sağlıyor. İngiltere’nin, Türkiye’de çok önemli doğrudan sermaye yatırımları bulunuyor.

4 - İLİŞKİLER DE YENİDEN TANIMLANACAK

AB üyeliğinden ayrıldıktan sonra İngiltere ile Türkiye arasındaki ilişkiler de yeniden tanımlanacak. Türkiye ile İngiltere arasında yeni nesil bir ticaret ve yatırım anlaşması ile ilişkilerin çok daha geliştirilmesi ve derinleştirilmesi hedeflenmeli. Burada yine iki kısıt olacak. İlki, Türkiye, İngiltere ile yapacağı anlaşmada yine AB normlarına uymak zorunda kalacak. İkincisi ise zamanlama olacak. AB ile İngiltere arasında yeni ilişki statüsü için müzakereler önümüzdeki yıl başlayacak. Türkiye ile İngiltere bu tarihi beklemeden kendi aralarındaki anlaşma için teknik görüşmelere başlayabilecek. AB ile İngiltere arasındaki müzakere süreci başladığı zaman da Türkiye ile İngiltere arasında eş zamanlı olarak resmi müzakerelere geçilebilecek ve aynı anda anlaşmalar imzalanabilecek.

AB’DE, TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK DESTEKÇİSİYDİ

İngiltere öncelikle Avrupa Birliği tam üyelik sürecinde Türkiye’ye neredeyse her aşamada koşulsuz destek sağlamıştı. Bir bakıma AB içindeki en önemli destekçimiz İngiltere olmuştu. İngiltere’nin AB üyeliğinden çıkışı ile Türkiye’ye desteği sürecek. Ancak bu destek artık AB dışından ve üye olmayan bir ülkenin desteğine dönüşecek. Bunun yanı sıra AB ile İngiltere arasında oluşturulacak yeni ilişki statüsü Türkiye için de bir örnek teşkil edecek. Bu çerçevede AB ile İngiltere arasındaki olası yeni statü Türkiye için tam üyelik dışındaki bir seçeneği oluşturacak.

HER ALANDA GÜÇLÜ İŞBİRLİĞİ

Türkiye, AB ile ilişkilerinde yeni bir çıkış ararken en önemli ortaklarından İngiltere ile işbirliğini her alanda güçlendirmeyi hedeflemeli.

23 Mayıs 2017 Salı