Türkiye 24 Haziran tarihinde seçime gidiyor. Temennimiz, seçimin ekonomi ve işler açısından olumlu sonuçlar doğurması. Seçime kadar olan takvim dikkate alındığında Ramazan ayını kapsayan ve bayramı da içeren bir dönem yaşanacak. Aynı zamanda okulların kapandığı ve önemli sınavların yapıldığı, yıllık izinlerin kullanılmaya başlandığı bir döneme de denk gelinecek. Geleneksel olarak işlerde nisan ve mayıs aylarında performans en yüksek seviyesine ulaşır ve haziran ayı ile birlikte yavaşlama sürecine girer. Şimdi bir de seçim süreci eklendiğinde seçime kadar olan dönemde işletmeler için özellikle finansman ve nakit olanakları önemli olacak. Bu çerçevede seçime kadar olan dönemdeki finansman ve nakit koşullarını T.C. Merkez Bankası kredi eğilim anketi sonuçlarından da yararlanarak değerlendirelim:

1 - İŞLETMELERİN BANKA KREDİLERİNE OLAN TALEBİ GENEL OLARAK ARTIŞ GÖSTERİYOR

Yılın ilk çeyreğinde küçük-orta ölçekli işletmeler ile büyük işletmelere verilen kredi taleplerindeki artış eğilimi sürdü. Kısa vadeli kredi taleplerinde artış yavaşlayarak devam ederken, uzun vadeli kredi taleplerinde azalış başladı. Bu dönemde, Türk Lirası kredi talebindeki artış ve yabancı para cinsinden açılan kredi talebinde gerileme devam etti.

2 - KREDİLERDE YENİDEN YAPILANDIRMA TALEBİ DE ARTIYOR

Yılın ilk çeyreğinde işletmelere verilen kredilerde talep artışında belirleyici unsurlar borcun yeniden yapılandırılması ile stok artırımı ve işletme sermayesi talebi olarak ilk sıraları alıyor. Buna karşın sabit yatırım ve krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler kredi talebini azaltıcı yönde etkileyen faktörler oldu.

3 - BANKALAR VERECEKLERİ KREDİLERDE STANDARTLARI SIKILAŞTIRACAK

Bankalar, işletmelere kullandırılan kredilere uygulanan standartları geçen dönem beklentilerine uygun olarak temelde aynı bıraktı. İşletme kredilerine uygulanan standartları gevşetici yönde etkileyen faktör, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler olurken, standartları sıkılaştırıcı yönde etkileyen faktör ise talep edilen teminatlara ilişkin riskler oldu. 2018’in ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, standartların sıkılaştırılacağı yönünde.

4 - BANKALAR ALDIKLARI TEMİNATLAR VE VADE KOŞULLARINDA SIKILAŞMAYA GİDİYOR

Bankaların işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları kredi koşul ve kurallarında ortalama krediler üzerindeki kâr marjlarının azaltılarak koşulların gevşetildiği görülüyor. Buna karşın teminat ihtiyacı ve vadeye ilişkin koşul ve kurallar sıkılaştırılıyor.

5 - BANKALARIN KAYNAK BULMA KOŞULLARI SIKILAŞIYOR, KREDİ FAİZLERİ ARTIYOR

Bankaların fon sağlama olanakları değerlendirildiğinde yılın ilk çeyreğinde yurtiçi ve yurtdışı fonlama koşulları sıkılaşmaya devam etti. Yurtdışı fonlama maliyeti ve diğer koşul ve kurallar, yurtdışı fonlama koşullarını sıkılaştırıcı yönde etkiledi. 2018 ikinci çeyreği için beklenti, yurtiçi ve yurtdışı fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın süreceği yönünde. Bu sıkılaşmanın doğal bir sonucu olarak kredi faizleri de artmaya devam ediyor.

6 - DÖVİZ KREDİSİ KULLANIMINI SINIRLAYAN DÜZENLEME 2 MAYIS’TA BAŞLIYOR

Döviz kazandırıcı hizmet geliri olmayan şirketlerin yurtiçinden döviz cinsi kredi kullanımını sınırlayan düzenleme 2 Mayıs’ta yürürlüğe giriyor. 2 Mayıs’tan itibaren mevcut döviz kredisi vadesi gelenler döviz cinsi kredilerini ödeyerek kapatacak. Yerine TL cinsi alarak finansman sağlamaya devam edecek. Ancak bu geçişte birçok kredi de sancılı olabilecek. Firmalar kapatmada efektif döviz talebi yaratacaklar. Ayrıca yüksek TL kredi faizleri mali yapıları olumsuz etkileyecek. Bankalar ilave teminatlar isteyebilecek.

Son Söz: Geleneksel olarak işlerin ve ödemelerin zayıfladığı haziran ayında yapılacak seçime kadar olan dönemde, tüm taraflarca, firmaların finansman ve nakit olanakları azami ölçüde karşılanmalı.

30 Nisan 2018 Pazartesi