Dünya ve Türkiye ekonomisi 2019’a hızlı başladı. Dünya ekonomisinde yavaşlama endişeleri, Türkiye’de ise ekonomide ve işlerde toparlanma çabası öne çıkıyor. Gelişmeleri ve beklentileri değerlendirelim:

1 - ABD-Çin ticaret görüşmeleri çok kritik

2018’de başlayan ticarette korumacılık adımlarının geleceğini ABD-Çin ticaret müzakereleri belirleyecek. Uzatılmaz ise görüşmelerde uzlaşma için son tarih 1 Mart. Ticaret müzakerelerinin sonucu 2019’u şekillendirecek. Anlaşmaya varılması halinde dünya ekonomisine yönelik korumacılık riski azalacak. Anlaşma sağlanamaz ise ABD ve Çin yeni koruma önlemleri alacak, korumacılık dalgası dünyanın geri kalanına da yayılacak ve dünya ekonomisinde yavaşlama olacak.

2 - Brexit çıkmazı sürüyor

Büyük Britanya’nın Avrupa Birliği’nden ayrılış sürecinde belirsizlik artarak sürüyor. Ayrılık anlaşmalarını İngiltere Parlamentosu kabul etti. Şubat içinde İngiltere hükümeti, AB’den anlaşmada iyileştirmeler isteyecek. Ancak AB, ayrılık anlaşmalarını yeniden müzakere etmeyeceğini açıkladı. Bu çerçevede anlaşmasız ayrılık olasılığı da güçleniyor. İngiltere’nin resmi ayrılış tarihi olan 29 Mart’ın uzatılmasından yeni Brexit referandumuna kadar tüm seçenekler halen masada.

3 - Küresel mali piyasalar Fed’i mat etti; sıcak para geri dönüyor

ABD Merkez Bankası Fed’in 2019’a ilişkin para politikasındaki normalleşme planı, küresel mali piyasalarda büyük tepki ile karşılaştı ve başta ABD borsaları olmak üzere büyük kayıplar yaşanmaya başladı.

Bu gelişmeler sonrası küresel ekonomik yavaşlama riskini de göz önüne alan Fed, 2019’a ilişkin planını hafifletti ve çok daha temkinli bir para politikası uygulayacağını açıkladı. Küresel mali piyasalar Fed’i frenledi, sıcak para dolanımı hızla artmaya başladı ve piyasalar toparlandı.

4 – Merkez Bankası sıkı para politikasını sürdürüyor

T.C. Merkez Bankası, sıkı para politikasını sürdürüyor. Merkez Bankası enflasyonda kalıcı bir iyileşme sağlanana kadar sıkı para politikasına devam edecek. Merkez Bankası hem yüzde 24 olan politika faizini koruyor hem de piyasaya bıraktığı likiditeyi azaltıyor. Seçimler öncesi Merkez Bankası’nın para politikasında gevşeyeceği beklentisi de büyük ölçüde ortadan kalktı. Merkez Bankası’nın para politikasında bundan sonraki adımları enflasyondaki gelişmeler belirleyecek. Buna bağlı olarak en erken bir faiz indirimi ilkbaharda mümkün olacak.

5 - Türkiye’ye sıcak para akımı başladı

Küresel mali piyasalarda sınır ötesi kısa vadeli sermaye hareketlerinde önemli bir canlanma yaşanıyor. ABD Merkez Bankası ile Avrupa Merkez Bankası’nın para politikalarında ‘temkinli olacağız’ yaklaşımı sıcak para akımını tetikledi. Bu çerçevede Türkiye’ye yönelik olarak da kuvvetli bir sıcak para girişi başladı. T.C. Merkez Bankası’nın sıkı para politikasını sürdürme kararlılığı da sıcak para girişini hızlandırdı. Türkiye’de mali varlıklar, özellikle yüksek faiz getirisi ile sıcak paraya cazip getiriler sağlıyor. Sıcak para girişi ile Türkiye döviz ihtiyacının bir bölümünü de karşılıyor.

6 - Sıcak para Türk Lirası’na değer kazandırıyor

T.C. Merkez Bankası’nın sıkı para politikasını sürdürmesi ve küresel mali piyasalarda yeniden hareketlenen sıcak paranın Türkiye’ye de akışı sonucu, Türk Lirası değerlendi. Gelişen ülke varlıklarına yönelik akımdan Türkiye de yüksek faizleri ile yararlanıyor. Hisse senedi piyasasına da giriş yaşanıyor. Bu çerçevede Türk Lirası’nın değerini yüksek döviz ihtiyacı, borçlar ve riskler değil, sıcak para girişi belirlemeye başladı. Sıcak para, Türk Lirası’nı kısa süreliğine destekliyor, ancak kalıcı değil ve Türk Lirası’nın gerçek değerinin belirlenmesini engelliyor.

7 - İktisadi faaliyetlerde toparlanma ihtiyacı sürüyor

Ekonomide uygulanan dengeleme politikaları yılın ilk ve ikinci çeyreğinde iktisadi faaliyetlerde ister istemez küçülmeye yol açacak. Buna bağlı olarak da sektörlerde konkordato ve iflaslar yaşanmaya devam edecek. Konkordato ve iflaslar reel sektördeki tüm değer zincirini olumsuz etkilemeyi de sürdürecek. Yerel seçime kadar işlerde küçülme ve kamunun buna karşın
destekleri sürecek.

Son söz: Belirsizliğin bu kadar belirgin olduğu bir yıl başlangıcı olmamıştı. önce varlıkları koruyalım, belirsizliklerin dağılmasını bekleyelim.

11 Şubat 2019 Pazartesi