Dünya ekonomisinde 2018 ve 2019’u şekillendiren en önemli unsurların başında ticaret savaşları ve yaptırımları geliyor. Ancak ticaret savaşları ve yaptırımları gölgesinde kalan önemli ticaret anlaşmaları girişimleri de oluyor. Bu girişimlerin anlaşmaya dönüşmesi halinde ikili ticarette önemli gelişmeler olacak.
1 - AVRUPA BİRLİĞİ, ABD İLE SANAYİ ÜRÜNLERİNDE GÜMRÜK VERGİLERİNİ KALDIRMAK ÜZERE TİCARET ANLAŞMASI MÜZAKERELERİNİ BAŞLATMAK İSTİYOR
Avrupa Birliği, ABD ile sanayi ürünlerinde gümrük vergilerini kaldırmak üzere bir ticaret anlaşması yapmak istiyor. Bu amaçla gerekli müzakerelerin yapılması için AB Komisyonu’nun yetki talebi nisan ayı içinde onaylandı. AB ile ABD arasında resmi müzakereler başlayacak olmakla birlikte AB-ABD tarafları teknik görüşmeleri geçen eylül ayından bu yana yürütüyor. Ticaret anlaşması görüşmeleri sanayi ürünleriyle sınırlı olacak ve ürünlerde teknik gereksinimlerin uyumunu sağlamaya yönelik uygunluk değerlendirmesi anlaşması da müzakere edilecek. Sanayi ürünlerinde gümrüklerin kaldırılması halinde AB’nin ABD’ye ihracatının yüzde 8, ABD’nin AB’ye ihracatının ise yüzde 9 artacağı öngörülüyor. Tarım ürünleri ile kamu alımları görüşmelerin dışında tutulacak.
AB ile ABD arasında sanayi ürünleri ticaretinde gümrüklerin sıfırlanmasına yönelik müzakereler Türkiye’yi de çok yakından ilgilendirecek. Türkiye bu süreçte gümrük birliğini yenileyerek AB’nin ikili ticaret müzakerelerine katılmayı ve yapılacak anlaşmaların doğal bir parçası olmayı sağlamalı.
2 - ABD-ÇİN TİCARET ANLAŞMASI SAĞLANIRSA BUNDAN EN ÇOK GÜNEY KORE, TAYVAN VE DİĞER ASYA ÜLKELERİ YARARLANACAK
ABD ile Çin arasında ticaret müzakereleri sürüyor. ABD-Çin arasındaki müzakereler daha çok olumsuz yönleri ve etkileri ile değerlendiriliyor. Ancak ABD ile Çin arasında ticaret müzakereleri olumlu sonuçlanır ve gümrük vergileri kaldırılmaya başlanırsa bu birçok ülkeyi de olumlu etkileyecek. IMF’nin Dünya Ekonomik Görünümü 2019 Nisan raporunda, bu konuda yapılan araştırmada, başta Güney Kore ve Tayvan olmak üzere en çok yararlanacak ülkelerin Çin ile kuvvetli tedarik zinciri içinde olan Asya ülkelerinin olacağı vurgulanıyor.
3 – ABD, JAPONYA İLE OLAN TİCARET ANLAŞMASINI DA YENİLEYECEK
ABD, Kanada ve Meksika ile olan NAFTA anlaşmasını ve Güney Kore ile olan ticaret anlaşmasını yenilemişti. Şimdi sırada Japonya ile olan ticaret anlaşmasının yenilenmesi bulunuyor. Ticaret görüşmelerinde ilk tur nisan ayında başladı. ABD, özellikle otomotiv ve demir çelik sektörlerinde daha dengeli bir ticaret istiyor. Ayrıca Japonya’dan, ABD’den yapılan tarım ürünleri ithalatındaki yüksek gümrük vergilerinin indirilmesi talep ediliyor.
4 - AFRİKA KITASINDA GENİŞ BİR SERBEST TİCARET ALANI OLUŞUYOR
Afrika Birliği’ne üye 55 ülkeden 49’unun imzalayıp taraf olmayı kabul ettiği AFCFTA anlaşmasının onay süreci tamamlandığında Afrika, gümrüksüz bir kıtaya dönüşecek. Bu da toplam 3 trilyon dolarlık gayri safi hasılaya sahip 55 ülkenin 1.2 milyarlık nüfusunu kapsayan tek bir pazar anlamına gelecek. Anlaşma ile halen ortalama yüzde 6.2’de seyreden ithalat gümrük vergilerinin azaltılması ve kaldırılması hedefleniyor. Böylece Afrika ülkeleri arasındaki ticaretin en az yüzde 52 oranında artması öngörülüyor.
Maden çıkarma ve işlemeye dayalı ihracatı çeşitlendirmeyi amaçlayan anlaşma, küçük ve orta ölçekli işletmelerin kıta çapında ticaret yaptığı bölgelerin sayısını artırmayı da hedefliyor.
Son Söz: Ticaret savaşlarının gölgesinde çok önemli ikili ve bölgesel ticaret anlaşmaları yapılıyor. Türkiye ihracatı için bu anlaşmaları yakından izlemeli ve gerekli adımları atmalıyız.