Son üç yıldır ekonomik büyümede gösterdiğimiz patinajın ardından 2015 yılında da siyasette patinaj yapmaya başladık. Buna bağlı olarak döviz kurlarında önemli artışlar yaşanıyor. Döviz kurlarındaki olası artış beklentimizi hem siyasi hem de ekonomik gerekçelere dayandırarak yaz aylarında birkaç yazımızda ele almıştık. Yeni bir seçime gidilecek olması ile birlikte döviz kurlarındaki artış beklentimiz kuvvetli şekilde gerçekleşti. Bundan sonrası için döviz kurlarının nereye gidebileceğine ilişkin görüşlerimizi paylaşalım.

1. DÖVİZ VARLIĞIMIZ AZALIYOR; YETERLİ DÖVİZİMİZ YOK

2015 yılında cari açıktaki azalmaya rağmen muhtemelen yılsonunda 40 milyar doların üzerinde açık vereceğiz. Cari açık azalmasına karşın göreceli yüksek kalacak. Aynı dönemde Türkiye’den önemli sermaye (döviz) çıkışı yaşanıyor. Yani hem döviz açığı veriyoruz hem de döviz çıkışı yaşıyoruz. Bu nedenle de mevcut döviz varlıklarımız (rezervlerimiz) azalıyor ve yeterli döviz birikimimiz artık yok. Bu eğilim yılsonuna kadar sürecek ve döviz kurları artmaya devam edecek.

2. KÜRESEL KOŞULLAR TÜRK LİRASI’NI ZAYIFLATIYOR

Küresel mali koşulları ABD Merkez Bankası FED’in faiz artırım sürecine yaklaşmış olması belirliyor. Yeni mali küresel koşullar içinde özellikle cari açığı ve dış kaynağa bağımlılığı yüksek gelişen ülkelerin para birimleri değer kaybediyor. Türkiye ve Brezilya paraları en çok değer kaybeden iki ülke.

3. MERKEZ BANKASI KURLARDAKİ ARTIŞA SESSİZ KALIYOR

T.C. Merkez Bankası döviz kurlarındaki hızlı artışa sessiz kalmaya devam ediyor. Bir başka deyişle kendi bastığı Türk Lirası’nı sahipsiz bırakıyor ve hızlı değer kaybına müdahale etmiyor. Merkez Bankası’nın bu tavrı da Türk Lirası’nın değer kaybını hızlandırıyor. Muhtemelen Merkez Bankası üzerindeki siyasi baskı nedeniyle Türk Lirası’nın değer kaybını önlemek için sahip olduğu faiz artırma silahını seçime kadar kullanamayacak. Bu da Türk Lirası’nın değer kaybının sürmesine yol açacak.

4. REEL SEKTÖR SERMAYE KAYBEDİYOR

Türk Lirası’nın hızlı ve kontrolsüz değer kaybı en çok vatandaşları ve reel sektör şirketlerini etkiliyor. Dolar cinsinden kişi başı gelirler bir yılda yaklaşık bin dolara yakın gerilerken, kur artışlarının yol açacağı enflasyon satın alma gücümüzü azaltacak. Döviz borcu ve açık döviz pozisyonları nedeniyle şirketler de kur artışları ile önemli sermaye kayıplarına uğruyorlar.

SON SÖZ: Türk Lirası değer kaybetmeye devam eder.

21 Ağustos 2015 Cuma