FATİH OKTAY

Amerika ile ekonomik savaş durduracak, koronavirüs durduracak derken görünüyor ki, Çin’in ihracat makinası durmuyor.

Ağustos ayı verilerine göre ülkenin ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.5 arttı. Geçen ay bu artış yüzde 7.2, önceki ay ise yüzde 0.5 olmuştu. Geçen yılın aynı dönemine göre, salgın nedeniyle ihracat ocak-şubat döneminde yüzde 17.2, mart ayında da yüzde 6.6 düşmüş, nisanda toparlar gibi olup tekrar çakılmıştı. Bu sefer ihracat kalkışa geçmiş görünüyor.

Artışında tıbbi malzeme ihracatının rolü olduğu yönünde yorumlar oluyorsa da bu tür ürünler 235 milyar dolarlık ağustos ayı ihracatının yüzde 1’den küçük bir bölümünü oluşturuyor. İhracatta ağırlık, her zamanki gibi bilgisayar, telefon, ses ve görüntü düzenekleri, entegre devreler ile tekstil ve hazır giyim ürünlerinde bulunuyor.

ABD’YE İHRACAT YÜZDE 20 ARTTI

Ağustostaki ihracat artışının önemli bir bölümü ABD’ye ihracattaki artıştan kaynaklanıyor. Geçen yılın aynı ayına göre ABD’ye ihracat yüzde 20 artarak 45 milyar dolara ulaşmış bulunuyor. Bu, Çin’in ağustos ayı ihracatının yaklaşık beşte birini oluşturuyor. Hong Kong üzerinden yapılan ihracat da katılırsa oran daha da artıyor. Ağustos ayı ihracatının diğer iki büyük müşterisi yaklaşık yüzde 15’er pay ile AB ve Doğu Asya Ülkeleri Birliği. Geçen yılın aynı dönemine göre, ihracat 3 aydır artıştayken, son iki aydır ithalat azalıyor; azalış temmuzda yüzde 1.4, ağustosta da yüzde 2.1 oldu. Dolayısıyla Çin’in mal ticareti fazlası da büyüyor. Fazla, ağustos ayı için 59 milyar dolar oldu, bunun 34 milyar doları ABD’ye karşıydı. Ağustosta Çin, AB’ye karşı da 13 milyar dolar mal ticareti fazlası verdi. Buna karşın hammadde ve ara mal ithalatının yoğunlaştığı birçok ülkeye karşı da açıkları vardı, entegre devre çip ithalatının yoğunlaştığı Tayvan’a karşı 3 milyar dolarlık açığı gibi.

TİCARET AÇIĞI TIRMANIŞTA

Çin mal ticaretinde büyük boyutlu fazlalar verirken, son yıllarda servis ticaretinde bunun tersi oluyor, büyük boyutlu açıklar veriyor. 2019 yılında ülkenin mal ticareti fazlası 500 milyar dolardı. Buna karşın hizmet ticaretinde 260 milyar dolarlık açığı olduğundan toplam ticaret fazlası 240 milyar dolar olmuştu. Bu hizmet açığının büyük bölümünü turistik ve eğitimsel amaçlarla yurtdışına giden Çinlilerin harcamaları oluşturuyor.

Koronavirüs nedeniyle Çin’indış turizmi durmuş olduğundan hizmet ticareti açığı da küçülmüş durumda. Bu, toplam ticaret açığının büyük rakamlara tırmanması demek oluyor. Dünya toplam ticareti küçülürken Çin’in ihracatının artışa geçmesi, dünya ticaretindeki payında da büyük artış olması anlamına geliyor. Büyük sıkıntılara karşın ihracat cephesinde Çin için işler kötü gitmiyor.

11 Eylül 2020 Cuma