Çin’in e-ihracatı: Destekler ve köstekler

fatih@fatihoktay.com

Geçtiğimiz yıl Çin’de tüketici e-ticaret harcamaları, önceki yıla göre yüzde 11 artarak 2.2 trilyon ABD doları tutarına ve toplam tüketim harcamalarının yaklaşık üçte biri düzeyine ulaştı. Karşılaştırırsak, ABD’de aynı yıl tüketici e-ticaret harcamalarının tutarı 1.1 trilyon dolardı ve bunlar toplam tüketici harcamalarının yüzde 15’ini oluşturuyordu. Yani ABD’de e-ticaret tüketici harcamaları tutar olarak da oran olarak da Çin’dekinin yarısı kadardı. Aynı yıl e-ihracat ise daha da büyük hızla, yüzde 20 artarak 258 milyar dolar düzeyine ulaştı. Bu, Türkiye’nin 2023 toplam ihracat rakamını birkaç milyar dolar aşıyor.

ALTYAPI GELİŞTİRME DESTEĞİ

Daha önceki bir yazıda belirttiğimiz gibi Çin’de devlet bu alandaki gelişmeyi, doğrudan teşviklerden çok altyapı geliştirme yoluyla destekliyor. Devlet desteğinde gelişen altyapı unsurlarından biri, sınır aşırı e-ticaret pilot bölgeleri. Bunlar, e-ticaret alanında faaliyet gösteren üreticiler, e-ticaret platformları, bilgi teknolojisi şirketleri, lojistik firmaları, finansal kuruluşların yakın temas içinde faaliyet gösterdikleri ürün/hizmet sağlayıcı öbekleri. Ülkenin e-ihracatının gelişmesinde önemli bir rol oynayan devlet destekli bir diğer oluşum da yurtdışı lojistik merkezleri. Bunlar, ülke ihracatçı firmalarına ürünlerini yurtdışındaki depolardatutup, hızlı bir şekilde söz konusu ülkedeki alıcılara ulaştırma olanağı veren merkezler. Merkezler bunu sağlamak üzere gümrük işlemlerini gerçekleştirmek, ürünleri depolamak, paketleyip alıcılara göndermek, iade işlemlerini gerçekleştirmek gibi hizmetler veriyor. Bu, malların müşterilere hızlı ulaştırılması ve hizmet kalitesinin artırılması yanında birim başına taşıma maliyetlerinin düşürülmesini de sağlıyor. Ülke yönetimi geçtiğimiz aylarda firmaların yurtdışındaki bu tür merkezlerin geliştirilmesi için sağlanan finansman desteklerinin artırılmasına yönelik yeni düzenlemeler açıkladı.

120 BİN FİRMA FAALİYETTE

Ülkenin e-ihracatının gelişiminde devletin desteği önemliyse de daha büyük rolü gelişkin imalat sanayisi ve firmaları oynuyor. e-ihracat alanında faaliyet gösteren firmaların sayısı 120 bin dolayına ulaşmış bulunuyor. Bunlardan bazıları dünya pazarlarıyla Çin’in üreticileri arasında köprü oluşturarak, e-ihracatın gelişmesinde ana motor görevi yapıyor. Ülke üreticileri için yurtdışı vitrini oluşturmakla başlayıp giderek tüm ihracat süreçlerini onlar adına gerçekleştirmeye varan hizmetler sunan Alibaba gibi şirketlere, şimdi bu rolü daha aktif oynayan firmalar katıldı. Shein ve Temu, sadece vitrin oluşturmuyor, faaliyet gösterdikleri ülke tüketicilerinin ruhunu anlayarak büyük bir hız ve hacimde ürün tasarlıyor, bunları pazarlıyor, siparişleri Çin’deki çok sayıdaki üreticiye, üretim becerilerine göre dağıtıyor, ürünlerin müşteriye ulaşmasıyla ilgili süreçleri yürütüyor. Şirketlerin alışveriş uygulamalarının ABD ve diğer gelişmiş ülkelerde en çok indirilen uygulamalar sıralamalarında genellikle ilk iki sırada olması, bunların başarılarının en iyi göstergesini oluşturuyor.

ABD’DEN EK VERGİ SİNYALİ

Temu, küresel olarak müşterilerine günde 400 bin paket yolluyor; bunların yarısı ABD’ye gidiyor. Genel olarak da Çin’in 

e-ihracatının üçte birinin alıcısını ABD oluşturuyor. ABD’ye giren bu ürünler, değeri 800 doları aşmıyorsa gümrük vergisinden muaflar. Trump yönetimi döneminde Çin mallarına getirilen yüksek ek gümrük vergileri de bunlara uygulanmıyor. Geçtiğimiz ay Biden yönetimince yapılan açıklamada, ülkeye giren bu tür paket sayısının, çoğu Çin’den olmak üzere yılda bir milyar adet düzeyine ulaştığı, bunun ülke üreticileriyle haksız rekabete yol açmak başta olmak üzere sakıncaları olduğu belirtilerek, Çin’den gelen, önemli bölümü ek gümrük vergisine tabi ürünler içeren paketlerin gümrük vergisi muafiyetinden hariç tutulmasına yönelik bir süreç başlatıldığı belirtildi. Başka ülkelerde de bu yönde eğilimler ve girişimler bulunuyordu. ABD’deki gelişmeler daha yaygın bir harekete yol açabilir ve Çin’in e-ihracatçılarının işi, belki beraberinde diğer ülkelerinki de önümüzdeki dönemde zorlaşabilir.

04 Kasım 2024 Pazartesi