Çok hızlı küresel ekonomik gelişmeler yaşanırken, Türkiye’nin sadece içindeki ve çevresindeki gelişmeler ile ilgilenme lüksü bulunmuyor. Önceliklerimiz belli ancak Türkiye için fırsatlar ve tehditler yaratabilecek diğer gelişmeleri de yakından izlemeliyiz. Bu çerçevede Çin’in ‘Bir Kuşak Bir Yol’ girişimindeki stratejik ekonomik hedeflerini değerlendirelim:
1 - YENİ PAZARLARA ERİŞİM VE MEVCUT PAZARLARA DAHA HIZLI ULAŞIM; KARŞILIKLI TİCARETİN 10 YIL İÇİNDE 2.5 TRİLYON DOLARA ÇIKARILMASI
Çin yeni dönemde ihracatı için hem ilave yeni pazarlara erişmeyi hem de mevcut pazarlara daha kısa sürede ulaşmayı hedefliyor. Çin aynı zamanda artık sadece tek yönlü ihracatı değil, karşılıklı ticareti ve kurulacak tedarik zincirleri içinde ithalatı da önemsiyor. ‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesi, bu çerçevede Çin için yeni ticaret stratejisinin en önemli aracı olacak. Çin, girişim coğrafyasında yer alan 64 ülke ile daha yakın ticari işbirliği kurmayı hedefliyor. Çin bu ülkeler ile sadece ticareti artırmayı değil, karşılıklı ticaret bağımlılıklarını da artırmayı stratejik bir hedef olarak görüyor. Bu çerçevede 64 ülke ile 2014’te 621 milyar dolar olan karşılıklı ticaretin 10 yıl içinde 2.5 trilyon dolara çıkarılması amaçlanıyor.
2 - İMALAT SANAYİNDE KAPASİTE FAZLASI ÜRETİM İLE EMEK YOĞUN SEKTÖRLER İÇİN PAZAR OLANAKLARININ SÜRDÜRÜLMESİ; ÜRÜN YAŞAM SÜRELERİNİN UZATILMASI
Çin, 2014 başından itibaren uygulamaya koyduğu ekonomik dönüşüm ile birlikte sanayide çelik, kömür, çimento, düz cam, elektrolit alüminyum, kağıt, rafine petrol ürünleri gibi sektörlerdeki mevcut atıl/fazla kapasiteleri konsolide etmeye başladı. Bu alanlarda yeni kapasite yatırımlarını durdurdu. Ayrıca şirketlere uzun yıllar sağladığı örtülü desteklere de son verdi. Çin, ‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesi ile imalat sanayindeki fazla kapasitenin bir bölümünün ihraç edilmesini, emek yoğun sektörlerde ise yeni gelişen ülke pazarlarına girerek ürün yaşam sürelerini uzatmayı hedefliyor.
3 - YÜKSEK KATMA DEĞERLİ İMALAT SANAYİ ÜRETİMİNE GEÇİŞ VE BU ÜRÜNLER İÇİN İHRACAT OLANAKLARI YARATILMASI
Çin, 2014 başından itibaren imalat sanayinde önemli bir dönüşüm sürecine girdi. İmalat sanayindeki bu dönüşümünü de ‘Made in China 2025’ olarak adlandırılan strateji ile yürütüyor. Stratejinin temel amacı, Çin imalat sanayini daha inovasyon ve yenilik tabanlı, yüksek katma değerli ve ileri teknoloji içerikli üretim yapmasını sağlamak ve geleneksel imalat sanayi sektörlerinde de yeniden yapılandırmaya gitmek. Çin, imalat sanayindeki yüksek katma değerli ve teknoloji içerikli ürünlerini öncelikle Bir Kuşak Bir Yol girişimi kapsamında yer alan ülkelere ihraç etmeyi hedefliyor.
4 - ENERJİ VE HAMMADDE GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI; ‘BİR KUŞAK BİR YOL’ PROJESİ KAPSAMINDAKİ ÜLKELER İLE STRATEJİK ORTAKLIKLAR KURULMASI
Çin, ekonomik büyüme ve kalkınma sürecinde küresel ölçekte enerji ve hammadde ihtiyacı duymaya ve bunların önemli bir bölümünü de dışarıdan tedarik etmeye devam edecek. Bu çerçevede Çin’in ekonomik büyüme ve kalkınmada istikrarını koruması için enerji ve hammadde güvenliğini azami ölçüde sağlaması ve koruması büyük önem taşıyor. Çin, bu çerçevede ‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesi ile enerji ve hammadde tedarik güvenliğini sağlamayı ve bu amaçla da proje kapsamındaki ülkeler ile enerji, madencilik ve metalürji alanında stratejik ortaklıklar kurmayı hedefliyor. Çin, proje kapsamında özellikle kömür, petrol, doğal gaz, metal cevherleri, kıymetli metaller, nadir elementler/metaller ile diğer konvansiyonel enerji kaynakları alanlarında arama, üretim, nakil ve endüstriyel işleme alanlarında işbirliklerini artıracak.
5 - ÇİN, SERMAYESİNİN YURTDIŞI YATIRIMLARDA KULLANILMASI; DOĞRUDAN SERMAYE YATIRIMLARI İLE STRATEJİK HEDEFLERE ULAŞILMASI
Çin, ‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesi ile şirketlerin sermaye birikimini sınır ötesinde stratejik ortaklık ve işbirliklerinde değerlendirmeyi, aynı zamanda döviz rezervlerini de stratejik alt yapı vb. alanlarda kullanmayı hedefliyor. Böylece Çin, sermaye ve rezerv kaynaklarını hem stratejik hedefleri için kullanmış hem de yatırım alanlarını çeşitlendirerek risklerini azaltmış olacak.
Son Söz: Çin, Türkiye’nin ihracat pazarlarına daha kısa sürede ve daha geniş ürün yelpazesi ile ulaşmaya başlayacak. Çin’in yeni rekabet dalgasına şimdiden hazırlanmalıyız.