Yapay zeka konuları öne çıktığından, Ocak’ın ikinci yarısında açıklanan ekonomi verilerini ele alamamıştık. Bu yazıda onu yapalım. Ülke yönetimi, 2024 ekonomik büyüme hedefini yüzde 5 civarı olarak açıklamıştı, resmi verilere göre sonuç da tam yüzde 5 çıktı. Bu, makul bir büyüme hızıysa da 2008 öncesinin yüzde 10’ların üzerindeki rakamlarıyla karşılaştırılınca bir yavaşlama anlamına geliyor.
YİNE KONUT SEKTÖRÜ SORUNU
Daha önce de ele almış olduğumuz gibi Çin ekonomisinin son yıllardaki yavaşlamasının ardındaki en önemli etkeni, ülke yönetiminin, ekonominin motoru durumundaki konut inşaat sektörünü, finansman kaynaklarını keserek küçültme politikası oluşturuyor. Balon oluşumunu önlemek ve kaynakları daha üretken alanlara yönlendirmek amacıyla izlenen politika, bu sektördeki yatırımların durması, çimento, demir, cam gibi birçok sektör için talep azalması anlamına geliyor.
Öte yandan, bu politika sonucu konut fiyatlarının düşmesi, en büyük finansal varlıkları konutlar olan bireyler için öz varlık azalması, dolayısıyla da mal ve hizmetlere olan taleplerinin zayıflaması anlamına geliyor.
Öte yandan politika, yerel yönetimlerin önemli gelir kaynağı olan arazi satış gelirlerini, dolayısıyla onların sorumluluğundaki altyapı yatırımlarını olumsuz etkiliyor. Politika, hem yatırım hem tüketim mal ve hizmetlerine olan talebi olumsuz etkileyerek büyümeyi aşağıya çekiyor.
YATIRIM VE TÜKETİM HARCAMALARI
Açıklanan verilere göre, 2024 yılında sabit kıymet yatırımlarındaki artış, imalat sanayinde yüzde 7.2 iken, toplamda büyüme hızının altında, yüzde 3.2 olarak gerçekleşmiş. Bunun nedeni, söz konusu politika nedeniyle konut inşaat sektörü yatırımlarında yüzde 10’dan fazla düşüş olması, altyapı yatırımlarında ise artışın yüzde 4 dolayında kalması. Verilere göre, bireysel talep de ekonominin büyümesinden yavaş, yüzde 3.5 düzeyinde büyümüş.
Tüketim ve yatırım harcamalarındaki artışlar yüzde 3’ler dolayında kalırken ekonomi nasıl yüzde 5 büyümüş? Bu da yüzde 7 dolayında artan ihracat sayesinde olmuş.
Ülke iç talebindeki zayıflık kendisini fiyatlarda gösteriyor; tüm dünya enflasyonla uğraşırken Çin’de fiyat düşüşleri bir sıkıntı konusu. Verilere göre, 2024’te tüketici fiyat artışları artıya geçip yüzde 0.2 olmuş, ancak üretici fiyatlarında yüzde 2 dolayında düşüş gerçekleşmiş.
ABD VE ÇİN EKONOMİSİ KARŞILAŞTIRMASI
Yazıyı bir noktaya dikkat çekerek bitirelim. Son zamanlarda ABD ekonomisinin geçen yıl Çin ekonomisinden hızlı büyüdüğü yolunda yorumlarla karşılaşılıyor.
ABD ekonomisinin büyümesi yüzde 2.8 iken böyle yorumlar yapılması, dolar bazındaki GSYH karşılaştırmalarının, enflasyondan arındırılmamış rakamlarla, diğer ülkelerin GSYH rakamlarının cari kurlardan dolara çevrilmesiyle yapıldığının gözden kaçırılmasından kaynaklanıyor.
Böyle olunca enflasyonu yüksek olan ama ülke parası enflasyon oranında değer kaybetmeyen ülkelerin ekonomileri hayali bir büyüme gösteriyor.