Fatih Oktay

Ekonomik büyüme tahmininde de böyle kesin dil kullanılır mı denebilir. Her zaman olmaz ama bu yıl ve Çin ekonomisi için pek sakıncası yok galiba.

2012’de Çin Komünist Partisi’nin 18’inci Ulusal Kongre toplantısında önemli bir hedef açıklanmıştı; ekonominin büyüklüğü 2020’de 2010’dakinin iki katına çıkacaktı. Çin ekonomisinin 2019 büyümesi yüzde 6’nın biraz üzerinde çıkacak görünüyor; gelecek yıl da öyle olursa 2020 hedefi tutturuluyor.

O nedenle 2020 mart ayındaki Çin Ulusal Kongresi yıllık toplantısında başbakanın yıllık ekonomik büyüme hedefini ‘yüzde 6 dolayında’ diye açıklaması bekleniyor.

Açıklanması beklenen yüzde 6 dolayındaki büyüme hedefinin tutturulması da zor görünmüyor. Çin ekonomisinin geçmişte yüzde 14–15’lere vurmuş büyüme hızı şu sıralarda yüzde 6’lardaysa da ülke yönetimi bunun üzerinde bir büyüme sağlama imkânlarına sahip bulunuyor. 2018’de mal ticaretinde 350 milyar dolar fazla vermiş bir ekonomide ekonomiyi canlandırmanın cari açık üzerindeki etkilerini düşünmek gerekmiyor. Ama ülke yönetiminin ekonominin yıllık büyümesi yanında gözettiği başka hedefler ve göstergeler de var. 2008 küresel krizi ihracatında büyük düşüşe yol açarak Çin ekonomisini vurduğunda ülke yönetimi büyük bir harcama paketi ve son derece gevşek para – kredi politikalarıyla cevap vermiş, yüzde 6’lara düşmüş çeyreklik büyüme rakamlarını yüzde 12’lere çıkartmıştı. Ama bu politika, şirketler ve yerel yönetimlerin aşırı borçlanmasına, dolaylı olarak da ülkede inşaat sektörü ve ‘gölge bankacılık’ sektörünün kontrolsüz büyümesine yol açmıştı. Ülke yönetimi günümüzde bir yandan ekonomik büyümeyi gözetirken, bir yandan da şirket ve yerel yönetimlerin borçluluk düzeylerini azaltmaya yönelik politikalar uyguluyor, gölge bankacılık sektörünü küçültmeye, ülke kaynaklarının taşa ve beton değil üretime yönelik alanlara yönlendirilmesi için tedbirler alıyor. Tüm bu saydıklarımız kısa dönemde ekonomik büyüme hızını olumsuz etkiliyor. Ülke yönetimi 2008’deki gibi büyük harcama paketleri ve aşırı gevşek para politikalarından uzak durmakta kararlı olduğunu belirtiyorsa da daha ölçülü para ve maliye politikaları ile ekonomik büyümeyi desteklemeyi sürdürüyor. 2020 ekonomik büyüme hedefi ‘normal’ para ve maliye politikaları ile tutturulamayacağı görülürse, geçici olarak daha gevşek para politikaları uygulayarak ve/veya gölge bankacılık, inşaat sektörü, borçluluk düzeyi ile ilgili politikalarda geçici olarak gevşemeye gidilerek yüzde 6 dolayındaki büyüme hedefi rahatlıkla tutturulabilecek.

Çin ekonomisi dünya ekonomisinin yüzde 16’sını oluşturuyor; Çin’in yüzde 6’lık büyüme hedefi tutarsa IMF tahminine göre yüzde 3 olarak gerçekleşecek dünya ekonomisinin 2020 büyümesinin yaklaşık 1 puanlık kısmı Çin ekonomisinden geliyor; Çin ekonomisi yüzde 6 büyürken dünyanın geri kalanı yüzde 2.5 dolayında büyümüş olacak.

20 Aralık 2019 Cuma