Birine ‘böyle gelişigüzel, ipe sapa gelmez, anlamsız şeyler konuşma’, ‘kalitesi düşük, birbirinden kopuk ve bulanık bilgilere iltifat etme’ veya ‘zamanlı zamansız rastgele şeyler yeme’ dediğimizde kastettiğimiz aslında aynı şeydir. Konuşmanın da yeme içmenin de lüzumsuz bilginin de abur cuburundan sakının demek istiyoruz. Üçü de insanın gelişimi için zarar hanesine yazılır diyoruz. Fakat biliyoruz ki, bunlar sosyal hayatta müthiş cazibeli ama aldatıcı bu bir cazibedir. Dolayısıyla sağlıklı bir gelişim için üçünden de kaçınmak bir denge haline ulaşmak en doğru olandır.
Bilindiği üzere her şey masum olarak başlar. Bugün abur cubur beslenme dediğimizin masum hali atıştırmalıktır. Yani bu türden yiyeceklerin sayısı ve türü bu kadar çok, yaygın ve fabrikasyon değilken, kararında yendiğinde sağlık için problem teşkil etmiyordu. Beslenmede temel unsur olan ana yemeğe de alternatif oluşturmuyordu.
Bu dönemde bunların adı atıştırmalık idi ve masumiyeti vardı. Ne zaman ki ana yemeğe alternatif oluşturdu, onun yerine kondu, her türden ürünler fabrikasyon yani katkılı ve koruyucu maddeler ihtiva eden şeklinde çıktı, işte o vakit mertlik bozuldu.
Ana yemek rafa kalktı, abur cuburdan doyar gibi olduk. Buna ticari firmaların vahşi kâr savaşları da eklenince iş iyice çıkmaza girdi. Özellikle çocuklar ve gençler teslim bayrağını çekti, veliler de çaresiz kaldı. Karmaşık ve zorlu şehir hayatı da bu durumun destekleyicisi oldu.
ASIL TEHLİKEDE OLAN ÇOCUKLAR
Bahsettiğimiz üzere asıl problem çocuklardır. Yetişkinler, bir şekilde koruyucu tedbirlerle işi dengeleme şansına sahiptir. Çocukların bu vahşi beslenme ortamında kendilerini kollama şansları ise çok düşüktür. Hem bu türden gıdaların tadı hem de yeme kolaylığı açısından cazibesi çoktur.
Reklamlarla da artırılan bu cazibeli ortam henüz işin farkına varamayan çocuklar için tam bir kötü beslenme tuzağıdır. Ailelerin desteksiz başarabilecekleri bir husus da değildir. Çocuğu olanlar bunu çok iyi bilir.
Peki çözüm nedir? Biz eğitimciler kazanımların eğitimle elde edildiğine inanırız. Uzun vadeli de olsa sağlıklı ve kalıcı olan eğitimle olur. Bu sebeple aile, çocuklar ve okul bu eğitimi başarabilir düşüncesindeyiz. Sektörden de yararlanmak gerekir. Abur cuburun da eğitimi olur muymuş demeyin, çocuklarımızın maruz kaldığı tahribatı düşünün.
Bilindiği gibi sağlıklı beslenme alışkanlığının küçük yaşlarda kazandırılması, yetişkinlik döneminde yaşanabilecek birçok hastalığın da önüne geçer. Çocuğun sağlıklı olması, beden ve zihin gelişiminin doğru ilerlemesi için bu tarz yiyeceklerden uzak tutmak önemli. Abur cubur gıdalar özellikle büyüme çağındaki çocukların sağlığını olumsuz etkilerken hayat boyu sağlıksız bir yeme alışkanlığına yönelmelerine de yol açıyor.
Diğer bir husus; çocuklar için yeme-içme konusunda anne baba örneği de önemli. Sözgelimi anne veya baba kola içerken çocuğuna ayran içirmeye çalışması nafile bir çaba olacaktır. Çoğumuzun yaptığı gibi abur cuburu bir ödül olarak sunmak, sağlıklı besinleri ceza şeklinde bir algılamaya yol açabilir. Bu da iyi niyetle başlanan ödüllendirme programının amacına ulaşamamasına neden olur.
Abur cubur grubu yasaklanması gereken bir besin grubu değildir şüphesiz ama ölçülü ve zamanında tüketilmesi son derece önemli. Temel beslenme planı, sebze, meyve, tam tahıllar ve protein kaynaklarından oluşmalı, abur cubur ise ara sıra keyif için tüketilmeli. Bu konuda kuruyemişler güzel bir tercih olur.
Çocukların sağlıklı beslenmenin önemini kavramalarını sağlamak asıl meseledir. Bu doğrultuda birçok teklif oluşturulabilir. Veliler, okul yöneticileri, öğretmenler, okul aile birlikleri, ilgili sivil toplum kuruluşları ve tabii ki öğrenciler. Bu çerçevede ortak etkinlikler düzenlenebilir. Netice almak yine eğitimden geçiyor ama tersine cazibe yaratacak bir eğitim. Nihayetinde işi eğitimle çözmek en mantıklısıdır.
Netice itibariyle kimse akli melekeleri sağlıklı çalışan birini kolayca kandıramaz. Bilgiyi üretenler berrak değil, aksine bulanık zihin istiyor. Bu durumda aslında biz bilgiye ulaşmıyoruz, bilgi bize bulaşıyor ve bu bilgi abur cubur cinsten. Sözün özü; hayatın her alanında abur cuburdan kurtulmalıyız. Nokta.