Osman Arıoğlu

Vergi sistemimizde uzunca bir süre konuşulduktan sonra 2018’de yürürlüğe girmek üzere 6824 sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen mükerrer 121’inci madde ile yapılan bir düzenlemeyle, vergisini düzenli ödeyen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin gelir ve kurumlar vergileri için yüzde 5 indirim getirildi.

Bu indirimden yararlanılabilmesi için mükelleflerin son iki yıl; beyannamelerini zamanında vermiş olmaları, vergilerini düzenli olarak ödemeleri gerekiyor.

Yıl başında 7162 sayılı kanunla yapılan bir düzenleme ile 30 Ocak 2019’dan geçerli olmak üzere 250 TL’ye kadar eksik ödemelerin bu şartın ihlali sayılmaması sağlandı. Böylece daha ziyade vergi ödemesi çıkmıyor zannıyla beyannameden kaynaklanan damga vergisini ödemeyi unutan mükelleflerin bu uygulamadan yararlanamaması engellenmiş oldu.

UYGULAMA SOSYAL GÜVENLİK PRİMLERİNDE BAŞARIYLA DEVAM EDİYOR

Aslında, vergisini düzenli ödeyenlere indirim yapılması uzunca bir süredir konuşulan bir konuydu. Ancak bu uygulama ilk defa sosyal güvenlik primlerinde getirildi. Sosyal güvenlik primlerinin düzenli ödenmesinde getirilen uygulama önemli bir katkı sağladı. Üstelik sosyal güvenlik primlerindeki uygulama son derece basit düzenlendi ve prim borcu bulunmaması yeterli şart oldu. Bu sayede prim ödemeleri önemli ölçüde düzenli yapılır hale geldi.

GÜNLÜK GECİKME ZAMMI UYGULAMASININ DÜZENLİ ÖDEMEYE ÖNEMLİ ETKİSİ OLDU

Eski yıllarda gecikme zammı oranı aylık olarak uygulanıyordu. Vergi ödemesini bir gün dahi geciktirene bir aylık gecikme zammı uygulanıyordu. Bu durum doğal olarak vergisini bir gün bile geciktirenin olabildiğince vergi ödemesini daha da geciktirmesine neden oluyordu. Aslında düzenleme amaçlananın tam tersi bir sonuç doğuruyordu. Bu nedenle uzunca tartışmalardan sonra gecikme zammında günlük uygulama esasına geçildi. Bu sayede muhtelif nedenlerle vergi ödemesini geciktirenlerin bir an önce vergilerini ödemeleri teşvik edilmiş oldu. Uygulama sayesinde vergi ödemelerindeki önemli gecikmeler engellenmiş oldu.

ÖNERİMİZ

Yukarıda kısaca hatırlattığımız tarihi geçmiş de dikkate alınarak, vergisini düzenli ödeyenlere yapılan indirim uygulamasında da biraz daha cesur davranılmasının katkısının daha fazla olacağını belirtmek istiyorum. Zira, uygulama sadece ticari, zirai ve mesleki kazanç sahibi gelir vergisi mükellefleri ve kurumlar vergisi ve dolayısıyla da geçici vergi için olduğu halde iki yıllık düzenli ödeme uygulamadan yararlanmaya ciddi sınırlama getirir konumdadır. Kaldı ki, banka ve finans kurumları ve sigorta şirketleri kapsam dışında kalması nedeniyle gelir kaybı endişesi çok fazla olmamalıdır. İki yıl içerisinde hiç aksaklık olmayanların bu uygulamadan yararlanacağının söylenmesi en ufak bir aksaklıkta tekrar iki yıl uygulamadan yararlanmak için beklenilmesi gereği uygulamaya ciddi sıkıntı getirmektedir. Vergisini hasbelkader muhtelif nedenlerle gecikme olan mükelleflerin düzenli ödeme alışkanlıklarını tekrar kazanmalarına değil, bu alışkanlığı bir defa kaybedenin bu alışkanlıktan çıkmasına neden olabilecek bir sonuç doğurabilir. Örneğin bazı mükellefler bankalara verdiği otomatik ödeme talimatları ile vergisini ödemeye çalışıyor. Burada bankadan kaynaklanan bir aksaklık mükellefin bu indirim imkanından yararlanması için iki yıl beklemesi gibi bir sonuç doğuruyor. Elbette özel hukuk hükümleri çerçevesinde mükellefin zararını bankadan tazmin etmesi önerilebilir ancak, uygulamada hem zararın hesaplanması hem de en uzunca süren dava süreçleri sonucunda da kazanılmak suretiyle yararlanılır hale gelmesi çok ciddi bir efor kaybına neden olacaktır.

Oysa vergisini düzenli ödeyenlere yapılan indirimde zaten üst sınır var. Bu üst sınır 2019 için 1.2 milyon TL’dir.

Bu nedenle düzenli ödeme alışkanlığı kazandırılması amaçlanan geniş hedef kitle bakımından uygulamanın verimli işleyebilmesi bakımından bu iki yıllık sürenin kaldırılması, ilk gecikmede bir ay, ikinci gecikmede üç ay, üçüncü gecikmede altı ay gibi kademeli bir yararlanmama çözümü ile bir defa bu uygulamadan yararlanma imkanı kaybedenin iki yıl beklemesi engellenebilir ve uygulama daha verimli bir şekilde verginin düzenli ödemesini teşvik edici boyutuyla devam eder.

27 Eylül 2019 Cuma