SGK’nın kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortaları) primleri yüzde 2’den yüzde 2.25’ye yükseltildi. Eylül ayından itibaren geçerli olan bu değişiklikle birlikte çalıştırılan tüm işçilerin SGK prim maliyetlerinde artış olacak. Yeni düzenlemeyle EYT’li istihdam eden işverenlerin 5 puanlık prim teşviki de tamamen yürürlükten kaldırılıyor.
Kamuoyunda Vergi Torba Kanunu olarak bilinen 7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 2 Ağustos 2024 günü Resmi Gazete’de yayımlandı. Mezkur kanun, her ne kadar vergiyle ilgili düzenlemeleri ihtiva ediyorsa da özellikle işverenleri ilgilendiren önemli SGK değişikliklerini de içeriyor. Bu yazımızda işverenleri ilgilendiren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uygulama değişikliklerine yer verildi.
İŞVERENLERİN PRİM YÜKÜ ARTTI
SGK’nın en önemli finansman kaynağını, işçi ve işverenlerden alınan primler teşkil ediyor. Kurum, genel olarak uzun vadeli sigorta kolları (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) primleri, kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortaları) primleri ve genel sağlık sigortası primleri olmak üzere üç grupta prim alıyor. Bu primlerden uzun vadeli sigorta kollarının primleri; yüzde 9’u sigortalı, yüzde 11’i de işveren hissesi olmak üzere sigortalının prime esas kazancının yüzde 20’sinden oluşuyor. Bu primlerde herhangi bir değişiklik söz konusu değil. Genel sağlık sigortası prim oranları ise kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalılar için yüzde 5’i sigortalı, yüzde 7.5’i de işveren hissesi olmak üzere sigortalının prime esas kazancının yüzde 12.5’inden oluşmakta olup bu primlerde de herhangi bir değişiklik bulunmuyor.
SGK’nın aldığı diğer primler, kısa vadeli sigorta kolları primleridir. Bu primler, yarım asrı aşkın uygulama gereği her işyerinde yapılan işin gösterdiği tehlike ve riskin durumuna göre yüzde 1 ila yüzde 6.5 arasında alınırken, 2013 yılı eylül ayından itibaren işin tehlike-sınıf derecesi dikkate alınmaksızın yüzde 2 olarak sabitlendi.
YENİ HESAPLAMALAR
2 Ağustos 2024 günü Resmi Gazete’de yayımlanan kanunla birlikte halen yüzde 2 olarak uygulanan kısa vadeli sigorta kolları primleri yüzde 2’den yüzde 2.25 oranına yükseltildi. Önümüzdeki aybaşından itibaren geçerli olan bu değişiklikle birlikte çalıştırılan tüm işçilerin (emekliler dahil) SGK prim maliyetlerinde artış olacak.
KVSK primi, brüt asgari ücret üzerinden halen 20.002,5 x %2 = 400,05 TL oranında hesaplanırken, yapılan değişiklikle birlikte 20.002,5 x %2,25 = 450,06 TL olacak.
Bu bağlamda ister emekli ister normal çalışan işçi olsun, işçi başına yaklaşık 50 TL’yi aşan maliyet söz konusu olacak.
Hemen belirtelim, bu primlerin tamamı işveren tarafından ödendiği için çalışanlar açısından herhangi bir değişiklik olmayacak.
EMEKLİ ÇALIŞTIRANA TEŞVİK YOK
1 Mart 2023 tarihli EYT Kanunu’yla 8 Eylül 1999 (dahil) öncesinde sigortalı sayılanlardan mezkur kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlanması için talepte bulunarak aylık bağlananların, aynı işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde, bu işverenlere 5 puanlık prim indirimi sağlanması amaçlandı. Bu uygulamayla istihdam piyasasında dalgalanma oluşturulmaması ve sosyal güvenlik destek primine tabi kayıtlı çalışmanın desteklenerek, özel sektör işverenlerinin sosyal güvenlik destek primi maliyetinin azaltılması öngörüldü. Hükümet, belirtilen kanun değişikliği gerekçesinde;
* Bu düzenlemenin üzerinden bir yıldan fazla zaman geçtiği ve özel sektör işverenlerinin ani işgücü kaybından kaynaklı yaşayabilecekleri olumsuz durumların zamanla ortadan kalktığı,
* Belirtilen düzenlemeyle bu kapsamda sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanları istihdam eden özel sektör işverenleri bu destekten faydalanabiliyorken, düzenleme öncesi veya sonrası yaş şartını da tamamlayarak emekli olup sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan kişileri istihdam eden özel sektör işverenlerinin ise bu destekten faydalanamaması,
* Getirilen düzenlemeyle emekli olduktan sonra emekli aylıkları kesilmeksizin sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalıştırılanları istihdam eden işverenler arasındaki bu farklı uygulamanın sona erdirilmesi; aktif işgücünün, gençlerin ve de emeklilikle ilgili çalışma sürelerini tamamlayamamış kişilerin istihdamda daha çok yer bulabilmeleri; bu gayelerle istihdamı koruma ve artırma için harcanacak kamu kaynaklarının daha doğru kullanımı amacıyla yeniden aynı işyerinde istihdam edilen EYT’li emekli işçiler için verilen 5 puanlık prim teşviki uygulamadan kaldırılıyor.