Osman Arıoğlu

Değerli konut vergisi uygulaması konusundaki bazı özellikli durumların açıklamasına bu yazımızda devam edeceğiz. Değerli konut vergisi uygulamasında geçen yazımızda bahsettiğimiz gibi motorlu taşıtlar vergisi uygulamasına benzer bir özellik söz konusu. Arada temeliki farklılık bulunuyor.

1. Motorlu taşıtlar vergisi otomatik olarak tarh ve tahakkuk etmekte iken, değerli konut vergisi için ilgili yılın şubat ayı içerisinde beyanname verilmesinin gerekli olmasıdır.

2. Motorlu taşıtlar vergisi taşıtın tescili ile başlamakta iken, değerli konut vergisi sahip olunan birden fazla değerli konut vergisine tabi konutların değeri düşük olan birinciden sonrakiler için ve takip eden yıldan başlamasıdır.

TÜZEL KİŞİLER İÇİN DEĞERLİ KONUT VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ VAR MI?

Yukarıdaki açıklamadan çıkan sonuç, değerli konut vergisinde mükellefiyeti belirleyen temel ölçünün vergileme ölçülerine sahip birden fazla konutun bulunmasıdır. Bu nedenle anonim veya limited şirketin aktifinde yer alan değerli konut vergisi kapsamına giren birden fazla konut bulunması halinde şirketin de değerli konut vergisi mükellefi olması söz konusu. Mükellefiyet ve muafiyet, değerli konut vergisi kapsamına giren birden fazla konutun bulunup bulunmamasına bağlı, gerçek ya da tüzel kişi olmasının mükellefiyeti etkileyen bir özelliği söz konusu değil. Bu nedenledir ki, Genel Tebliğ’de; “Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır. Bu kurumların intifa hakkına sahip oldukları mesken nitelikli taşınmazlar da değerli konut vergisinden muaftır ve vergi, söz konusu taşınmazların kuru mülkiyet sahiplerinden de aranmaz” şeklinde düzenleme mevcut.

Değerli konut vergisine ilişkin açıklamaların yer aldığı tebliğde özellikle mükellefiyetin başlaması ve bitmesine ilişkin açıklamaların yer aldığı üçüncü maddede ilk bakışta adeta tek konutu bulunanların da değerli konut vergisi mükellefi olması gerektiği gibi bir anlam çıkabilir. Fakat aynı madde içerisindeki örneklere bakıldığında kanun değişikliğine uygun olarak vergileme ölçülerini yakalayan tek konutu bulunanların değil, birden fazla konut kullananların verginin mükellefi olduğu sonucu ortaya çıkar. Kanun değişikliğinde düzenlemenin yeniden ele alınmasındaki en temel değişiklik de zaten buradadır. Değerli konut vergisi uygulaması bu yönüyle ilk düzenlemedeki ciddi mağduriyetlere yol açabilme endişesini ortadan kaldırdı.

İlk düzenlemede, özellikle miras yoluyla intikal eden tek konutu bulunan ve başkaca geliri bulunmayanların vergiyi ödeme imkanlarının olmayacağı çok açık bir şekilde dile getirilmiş ve daha sonraki düzenleme ile bu sakıncaları ortadan kaldırmak üzere birden fazla değerli konut vergisine tabi konut bulunması şartı kanun metnine eklenmiştir.

MÜTEAHHİTLERİN ELİNDE BULUNAN KONUTLARDA DURUM

Tebliğde konu net bir şekilde açıklanmış olup aynen şöyledir: “Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece vergiden muaftır. Bu muafiyet hükmü arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanır. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya sair surette kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılması mümkün değildir.”

Bize göre de tebliğdeki bu açıklama gayet yeterli ve hakkaniyetlidir.

HER MESKEN İÇİN İSTİSNA AYRI UYGULANACAK

Değerli konut vergisi uygulamasında önemli bir ayrıntı tebliğde açık olarak anlatıldığı üzere kapsama giren ve vergileme yapılması gereken birinciden sonraki her konut için istisna tutarı ayrı ayrı uygulanır. Böylece değerli konut vergisi oranları sadece istisna haddini aşan kısımlar için uygulanacağından vergi yükü önemli ölçüde makul hale gelir.

2021 YILI İÇİN VERGİ TARİFESİ

Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri:

• 5.227 000 TL ile 7.841.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil) 5.227.000 TL’yi aşan kısmı için: Binde 3
• 10.455.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 7.7841.000 TL’si için 7.842 TL, fazlası için: Binde 6
• 10.455.000 TL’den fazla olanlar 10.455.000 TL’si için 23.526 TL, fazlası için: Binde 10

05 Şubat 2021 Cuma