Osman Arıoğlu

Değerli konut vergisi, 2021 yılından itibaren hayatımıza girmiş oldu. Vergi düzenlemesi, yürürlükteki haliyle 2019 yılı aralık ayı içerisinde yayınlanan 7194 sayılı kanun ile yürürlüğe girmişti. Kanunda yürürlük tarihinin 1 Ocak 2020’den başlayacağı belirtilmişse de vergi mükellefiyeti değerli konut vergisine tabi birden fazla konutu bulunanlar için takip eden yıldan başlayacağı yasa hükmü gereği olduğundan ilk uygulama yılı 2021 olacak.

MÜKELLEFİYET VE BEYAN

Değerli konut vergisi, beyanname ile bildirilmesi gereken bir mükellefiyet olarak düzenlendi. Beyannamenin, mükellefiyetin başladığı yılın şubat ayı içerisinde verilmesi gerekir. Bu anlamda genel olarak servet üzerinden alınan vergilerde olduğu gibi cari yılda beyan edilen ve ödenen bir vergi uygulamasıdır.

Buna göre, 2020 yılı itibariyle emlak vergi değeri değerli konut vergisi mükellefiyeti kapsamına giren birden fazla konutu bulunanların; 2021 yılı şubat ayında beyanname vermesi gerekir. Bu beyannamede, vergileme ölçülerini aşan değere sahip konutlardan birinciden sonraki değeri yüksek olan ikinci ve sonraki konutları için değerli konut vergisi ödenmesi gerekir.

Beyanname, şayet gelir vergisi yönünden mükellefiyet varsa mükellefiyetin bulunduğu vergi dairesine, yoksa konutun bulunduğu yer vergi dairesine verilecek.

MÜKELLEFİYETİN BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ

Değerli konut vergisi uygulaması, bir anlamda motorlu taşıtlar vergisi uygulaması ile benzerlik taşır. Tek farklılık, motorlu taşıtlar vergisinde beyanname verilmesine gerek bulunmaz, mükellefiyet ilk yarı yıl ve ikinci yarı itibari ile değişir. Değerli konut vergisinde ise önceki yılda vergileme ölçülerine tabi birden fazla konutu bulunan ve bu konutlara takip eden yılın 1 Ocak tarihi itibariyle de sahip olanlar için mükellefiyet başlar ve o yılın beyanname verme ve vergiyi ödeme yükümlülüğü 1 Ocak itibarıyla konutun maliki olana ait olur.

Burada bir incelik vergi ödemenin gerekli olup olmadığı malikin içinde bulunulan yılda değerli konut vergisi vergileme ölçülerini aşan birden fazla konutu olmasına bağlı. Örneğin, 2020 yılında değerli konut vergisi vergileme ölçülerini aşan iki konutu bulunan bir kişinin, anılan yılda bu konutlardan birini satması halinde mükellefiyet söz konusu olmayacak. Zira mükellefiyetin başlayacağı 2021 yılı itibarıyle adı geçenin vergileme ölçülerine tabi birden fazla konutu olmamış olacak. Aynı kişi bu konutlardan birini 2021 yılı içerisinde satmış olursa ikinci konuta ilişkin değerli konut vergisi beyannamesini vermek ve vergisini ödemek satıcının üzerinde olacak. 2021 yılında konutu satın alanın durumuna ise 2021 yılında sahip olduğu değerli konut vergisi vergileme ölçülerini aşan birden fazla konutu bulunması durumuna göre karar verilecek.

Bu kişi şayet 2021 yılında kapsama giren birden fazla konuta sahip ise 2022 yılında da bu konutları elinde bulundurmak kaydıyla mükellefiyet kendisine ait olacak.

Konuya ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 15 Ocak tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan bir genel tebliğ ile ayrıntılı açıklama yapıldı. Tebliğe göre, yangın, deprem gibi konutta meydana gelen zararlar nedeniyle mükellefiyeti sona erdiren bir sebebin oluşması durumunda takip eden taksitten itibaren vergi ödeme mükellefiyetinin de sona ereceği özel olarak açıklandı.

Vergi uygulamasında tartışılabilecek bazı özellikli durumlara bir sonraki yazımızda devam etmeyi planlıyoruz.

22 Ocak 2021 Cuma