OSMAN ARIOĞLU

Geçtiğimiz yıllarda çiftçi kesimine destek anlamında yem ve gübrede KDV oranları kanunun 13. maddesine hükümler eklenmek suretiyle sıfırlanmıştı. Ana hatlar itibarıyla çiftçinin temel girdilerinde KDV oranları sıfırlanınca bir tek kullandığı elektriğin KDV oranı genel oranda aynı kalmış oldu.

Tarım ve tarım ürünlerinin stratejik ürün olma özelliği her geçen gün daha da artıyor. Dünya piyasalarında tarım ürünleri üzerinden de bir politika sürdürülüyor. Gümrük Birliği uygulamasında tarım sektörü desteklenebilir sektör olmaya devam ediyor. Dünya nüfusu arttıkça tarım ürünlerinin stratejik önemi daha da artacak.

Ülkemizde birçok destek mekanizması devreye konulmak suretiyle tarım sektörü desteklenmeye çalışılıyor. Uzun süredir tartışılan toprak reformu konusu halen askıda durmaya devam ediyor. Elbette bunu yapmak hiç de kolay değil. Buna rağmen tarıma yönelik olarak yapılabileceklerin henüz sonuna gelinmedi. Özellikle toprağa dayalı tarımda ürün çeşidine göre sulama hayati önemdedir. Bir yandan da vahşi sulama ile en verimli arazilerin özelliklerinin hızla kaybedilmesi riski, özellikle Mezopotamya Ovası bakımından daha da büyüktür. Ancak sulama kanallarının tamamlanması ve vahşi sulama yerine damlama sulama gibi arazilerin korunmasına yönelik yapılacak çok konu var.

YAPILABİLECEKLER

Bu arada tarım sektöründe kullanılan elektrik de çiftçinin maliyet kalemi içerisinde önemli bir yer tutuyor. Bu maliyet kaleminin yükünün azaltılması için üç öneriyi burada dile getirmek istiyoruz.

* Birincisi, tarımda kullanılan elektrik tarifesinin farklılaştırılması,

* İkincisi, çiftçinin elektrik bedelinin bir kısmının kamu tarafından karşılanması,

* Üçüncüsü, çiftçinin kullandığı elektrik üzerindeki vergi yüklerinin arındırılması,

Bu üç önerinin de elbette kamu açısından bir maliyeti var. İlk öneride, maliyeti ya kamunun dolaylı bir şekilde karşılaması ya da tarifeler yoluyla diğer kullanıcılara bir bölümünün aktarılması gerekiyor.

İkinci öneri, yani elektrik bedelinin bir bölümünün kamu tarafından karşılanması, doğrudan yükün kamu tarafından taşınması anlamına gelecek. Bu yazıda ana fikir olarak belirttiğimiz üzere kamunun tarım sektörüne destek vermesi, tüm gelişmiş ekonomiler de dahil uygulanagelen bir yöntemdir. Üçüncü öneri ise tarım sektöründe kullanılan elektrik üzerindeki dolaylı vergi yüklerinin arındırılmasıdır. Burada tarım sektöründe kullanılan elektriğin KDV oranının yüzde 1’e indirilmesi veya gübre ve yemde olduğu gibi KDV’den istisna edilmesi, bununla beraber tarımda kullanılan elektrikten alınan TRT payının ve enerji fonunun da alınmaması doğru çözümler olabilecek.

Tarımda kullanılan elektrikten alınan KDV’nin yüzde 1’e indirilmesi veya tamamen KDV’den istisna edilmesiyle, tarım ürünlerinin toptan satışında yüzde 1 de olsa KDV alınması nedeniyle bazı çiftçilerin KDV ödememek amacıyla sahte fatura kullanma yoluna gidebilmesi endişesi ileri sürülebilir. Ancak, bu çok haklı bir gerekçe olmayacak. Zira, buradaki kayıp göze alınabilecek boyutta olacak. Kaldı ki, tarımda kullanılacak yüksek KDV’li girdi sayısı da sınırlı olacağından mevcut duruma göre vergi sistemini erozyona uğratacak boyutta bir hasara neden olmayacak. Ayrıca, bu konuda çiftçi temsilcileri kendi üyelerini ciddi bir şekilde uyarmak suretiyle bu sıkıntıyı minimize edebilecekler.

DEĞERLENDİRME

Sonuç olarak, biz alternatifli olarak yapılabilecekler konusunda bir öneri demeti sunmaya çalıştık. Önemli olan ve altı çizilmesi gereken konu, burada mutlaka bir tedbir alınması gerekli olduğudur. Kamu yetkililerinin de konuya gereken önemi vereceğini ve bir an önce bu konuda bir çözüm üretileceğini ümit ediyoruz.

21 Mayıs 2021 Cuma