DOÇ. DR. ADNAN VEYSEL ERTEMEL

Günümüzün hızla dijitalleşen dünyasında üretilen verinin boyutu da, sosyal medya devrimi, nesnelerin interneti, sensör teknolojileri ve benzeri gelişmelerin de etkisiyle üssel biçimde artıyor.

Büyük veri, geleneksel mantıkla veri tabanı sistemlerinde işlenen verinin aksine dünyanın en büyük süper bilgisayarında kurulu da olsa geleneksel mantıkla yönetilemeyen ve işlenmesi mümkün olmayan veri kümeleri olarak açıklanabilir. Bu yönüyle, internet tabanlı birçok bilgisayarın arka planda veriyi dağıtık biçimde yönettiği bulut (cloud) bilişim kavramı, büyük verinin yönetilmesinde zaruri hale gelmektedir. Verinin türünü anlatmak için kullanılmakta olan büyük veri kavramı, aynı zamanda verinin analiz edilmesi, depolanması ve işlenmesi için kullanılan teknolojiyi de anlatır. Bu doğrultuda çeşitlilik içeren sosyal medyada paylaşılan resimler, video içeriği, sensörler vb. pek çok kaynaktan gelen, farklı biçimde verilerdir.

***

Büyük veriyi tanımlarken onu diğer veri kümelerinden ayırmak için 3V notasyonu kullanılır. 3V, Volume (Hacim), Velocity (Hız) ve Variety (Çeşitlilik) kelimelerinin baş harflerini temsil eder. Verinin büyüklüğü ve boyutu, Volume; toplanmış veriyle zaman kaybı yaşamadan, anında harekete geçilmesi Velocity; verinin kaynak çeşitliliği ile biçimsel farklılığı ise Variety olarak ifade ediliyor.

MARKA İLİŞKİ HARİTALARI

Sosyal medya yönetim ve takip amaçlı yazılım ürünlerinin birçoğu, sosyal medyanın yaşamımızın bir parçası olduğu 2008’li yıllardan bu yana herkese açık ortamda paylaşılan tüm Twitter, Facebook ve Instagram paylaşımı vb. tüm sosyal medya içeriklerini saklıyor. Bu tür şirketler, müşterisi olan firmalara devasa boyuttaki bu büyük veri üzerinden geçmişe dönük anlamlı sorgular yapabilmesini mümkün hale getirdi. Özellikle İngilizce dilinde yazılmış sosyal medya paylaşımları üzerinde başarıyla uygulanmakta olan “duygu (sentiment) analizi” bir cümlenin bütününe bakarak yazılımsal olarak bu paylaşımın yüzde kaç oranında nasıl bir duyguyu barındırdığını belirleyebiliyor. Milyonlarca sosyal medya paylaşımı üzerinden yapılan bu tür analizler sonucunda toplumun bir markanın kendisi, rakipleri ya da belli bir kavram hakkında ne düşündüğünü tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor.

***

“Marka ilişki haritası” olarak adlandırılan ve uzun analizlerin sonucunda özet olarak çıkarılan yapılar markanın merkezinde olduğu bir görsel üzerinde çeşitli boyutlarda markanın kamuoyu tarafından nasıl algılandığını, ilk akla gelen rakipler, ürün gamları, özellikler/sıfatlar ve ilgili kavramlar, merkezde en ilgililer olmak üzere gösteriyor. Bu tür analizler marka ve rakipleriyle ilgili çoğu kez markanın bile farkında olmadığı önemli iç görüler sunabilmekte ve ürün ve hizmet geliştirme kararlarına ışık tutabilmekteler.

13 Ağustos 2021 Cuma