15°C
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın, geçen sene iş sağlığı ve güvenliği yönünden sektörel bazda yaptığı programlı denetim sonuçları kesinleşti. Çok sayıda işverene idari para cezasının kesildiği denetimler, iş sağlığı ve güvenliği kurallarına yeterince uyulmadığını ortaya koyuyor. Teftişler, önümüzdeki yıl daha kapsamlı olarak yapılacak.
İş sağlığı ve güvenliği kurallarının temel fonksiyonu, çalışanların beden ve ruh sağlığının korunmasıdır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile SGK, iş sağlığı ve güvenliği konusunda son derece hassas davranıyor.
Bakanlık tarafından önleyici teftiş yaklaşımı esas alınarak gerek işin yürütümü gerekse iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftişler yapılıyor. Bu denetimler, klasik teftiş anlayışı dışına çıkılmak ve kaynakları etkin ve verimli kullanmak suretiyle ilgili tüm sosyal tarafları kapsayan, eğitim, iletişim ve bilgilendirmeye ağırlık veren, çözüm odaklı ‘risk esaslı’, ‘işkolu/sektör esaslı’ veya ‘alan esaslı’ programlı teftişlerden oluşuyor. Programlanmış teftişler, belirli bir ön hazırlık, planlama, izleme ve değerlendirme içerisinde yürürlüğe konuluyor. Bu teftişlerden özellikle iş sağlığı ve güvenliği denetimleri dikkat çekiyor.
Keza İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda yer bulan ağır yaptırım ve idari para cezaları, hem İş Kanunu’nda hem de SGK Kanunu’nda yer alan cezalara göre daha ağır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından geçen sene iş sağlığı ve güvenliği yönünden sektörel bazda yapılan programlı denetim sonuçları nihayet kesinleşti.
Bu yazımızda gerçekleşen denetim sonuçları irdelendi.
DENETİM YAPILAN İŞYERLERİ
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı muvacehesinde hazırlanan program gereğince seçilen başta ölümlü kazaların fazla olduğu yapı ve maden sektöründeki işyerlerinde, iş kazası sıklığının fazla olduğu metal sektöründeki işyerlerinde, kağıt ve kağıt imalatı yapan, kimyasal madde bulunduran, mobilya, tekstil, gemi yapımı, elektrik dağıtım, geri dönüşüm ve gıda işyerlerinde denetimler ifa edildi.
ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ
İş sağlığı ve güvenliği yönünden ‘Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik’ hükümleri kapsamında olan işyerlerinde, güvenlik yönetim sistemi ‘değişimin yönetimi’ ve ‘performansın izlenmesi’ unsurları ile yangın, patlama ve toksik yayılım konularını kapsayacak şekilde teftişler yürütüldü. Bu programlı teftiş kapsamında 2022 yılında 95 işyerinin teftişi tamamlandı.
Söz konusu işyerlerinde 1.413 kadın, 12 bin 616 erkek olmak üzere toplam 14 bin 29 çalışana ulaşıldı. 23 işveren hakkında toplam 770 bin 539 TL idari para cezası uygulandı.
KİMYASAL MADDE BULUNDURANLAR
Kimyasal madde bulunduran işyerlerinde de kimyasal maddelerle çalışmalarda sağlık ve güvenlik, yangın, parlama ve patlama ile ilgili riskleri kapsayacak şekilde teftişler yürütüldü. Bu programlı teftiş kapsamında 2022 yılında 1.810 işyerinin teftişi tamamlandı. Söz konusu işyerlerinde 22 bin 495 kadın, 80 bin 949 erkek ve 2 genç çalışan olmak üzere toplam 103 bin 448 çalışana ulaşıldı. 530 işveren hakkında uygulanan idari para cezası miktarı toplam 17 milyon 605 bin 5 TL’dir. Çalışanlar için hayati tehlike oluşturan husus tespit edilmesinden dolayı 8 işyerinde ise işin durdurulması yönünde karar alındı.
DAHA KAPSAMLI TEFTİŞLER GELİYOR
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 13 yıla yakın süredir yürürlükte bulunmasına rağmen yapılan denetim sonuçları, maalesef iş sağlığı ve güvenliği kurallarına yeterince uyulmadığını aleni bir şekilde ortaya koyuyor. Başta insan hayatının kutsallığı bir yana hem çalışan hem işveren hem de ülke ekonomisi üzerinde büyük maliyetlere sebep olan iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi hayati önem taşıyor. İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurallarının, iş kazası ve meslek hastalıklarını önleyici bir yaklaşımla ele alınmasını gerektiriyor. Bu meyanda önceden başta risk değerlendirmesi olmak üzere birçok çalışmanın, çalışan-işveren temsilcisi-iş güvenliği uzmanı-iş yeri hekimi-destek elemanı ve diğer ilgili kişilerin birlikte çalışarak işyerinde var olan veya vuku bulacak muhtemel riskleri ve tehlikeleri bertaraf etmeleri esasına dayanmasını zorunlu kılıyor. Önümüzdeki yıl daha kapsamlı teftişlerin yapılacağını da şimdiden belirtelim.
KESİNLEŞEN DENETİM SONUÇLARI
Geçen yıl gerçekleştirilen toplam 26 bin 434 teftişin 15 bin 909’u (yüzde 60) programlı, 10 bin 525’i (yüzde 40) program dışı teftişlerden oluştu. Programlı denetimler kapsamında;
* Yapı sektöründeki 706 işveren hakkında toplam 18.540.418 TL,
* Tekstil sektöründeki 344 işveren hakkında toplam 7.307.636 TL,
* Mobilya sektöründeki 374 işveren hakkında toplam 7.540.258 TL,
* Metal sektöründeki 819 işveren hakkında toplam 20.288.440 TL,
* Maden sektöründeki 307 işveren hakkında toplam 23.659.866 TL,
* Kağıt sektöründeki 99 işveren hakkında toplam 3.453.711 TL,
* Geri dönüşüm alanındaki 40 işveren hakkında toplam 1.371.082 TL,
* Elektrik dağıtım alanındaki 14 işveren hakkında toplam 273.494 TL,
* Yapı sektöründeki 706 işveren hakkında toplam 18.540.418 TL idari para cezası kesildi. Üstelik bu rakamlara program dışı kesilen cezalar dahil edilmedi.
23 Ekim 2023 Pazartesi
