nurullah.gur@marmara.edu.tr

Teknoloji her dönemde ticari hayatı değiştirip dönüştürmüştür.  Bu etkiyi sadece Sanayi Devrimi sonrası dönemle sınırlandırmak doğru olmaz. Daha önceki dönemlerde de teknoloji ile ticaret her daim iç içe geçmiştir. At arabalarından büyük yelkenli gemilere, demiryollarından konteynerlere, yazar kasalardan bilgisayarlara kadar irili ufaklı her bir teknolojik gelişme, ticari hayatta bir iz bırakmıştır.

Günümüzde, bu gerçeğin en canlı örneğini e-ticaret ve onun bir alt kolu olan e-ihracat alanlarında gözlemliyoruz. İnternetin evrenselleşmesi, yapay zekanın uygulama alanlarının derinleşmesi ve ödeme sistemlerinin daha güvenli ve erişilebilir hale gelmesi gibi teknolojik gelişmeler, ticaret hayatının önündeki şehir ve ülke sınırlarını neredeyse görünmez hale getirdi. Bugün geldiğimiz noktada e-ticaret, büyük şirketlerden mahalle esnafına kadar reel sektörün her bir aktörünü kapsayan bir ekosisteme dönüştü.    

Dinamik bir reel sektörün yanı sıra genç ve teknolojiye meraklı bir nüfusa sahip olan Türkiye için e-ticaret, ciddi bir potansiyel barındırmaktadır. Türkiye’de e-ticaret hacminin 2019’dan 2022’ye altı kat artmış olması ve koronavirüs sonrasında hatırı sayılır sayıda KOBİ’nin e-ihracat kanalıyla küresel pazarlara giriş yapmış olması, birçok şeyi açıklamaktadır.

*           *           *

E-ticaret ve e-ihracatın reel sektör üzerindeki dönüştürücü etkisinin bilincinde olan İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi, bu konu üzerinde detaylı ve veriye dayalı bir rapor yayınladı. Raporda, İstanbul özelinde reel sektörün e-ticaret konusunda attıkları adımlar, şirketleri e-ticarete yaklaştıran motivasyon unsurları, süreç içerisinde karşılaştıkları sorunlar, e-ticarete sıcak bakmayan işletmelerin bakış açıları ve geleceğe ilişkin olarak e-ticaret konusundaki beklentileri mercek altına alındı. Bu konu başlıkları ankete dayalı verilerle detaylı biçimde analiz edildi. 

Raporun sonuçlarına göre, yeni pazar alanları oluşturmak ve müşteri portföyünü genişletmek şirketleri e-ticarete yönelten en önemli iki motivasyon kaynağıdır. Şirketlerin e-ticaretin gelişmesi için en büyük beklentileri ise; siber güvenlik önemlerinin artırılmasına yönelik olarak denetim mekanizmasının geliştirilmesi ve e-ticaret platformların uygulamış olduğu komisyon oranlarının azaltılmasıdır. 

*           *           *

Anket bulguları, e-ticaret faaliyetinde bulunun şirketlerin yalnızca yüzde 35.8’inin e-ihracat yaptığını göstermektedir.  İhracatçı şirketlerin ise yüzde 67.2’si e-ihracat faaliyetinde bulunmaktadır. Raporun bulguları, e-ihracat imkanlarına dair şirketlerin özellikle de KOBİ’lerin- daha fazla bilgilendirilmesi gerektiğine işaret etmektedir.

Raporun kapanış bölümü, küresel eğilimler ve başarılı ülke örneklerinin yanı sıra kapsamlı anket sonuçlarına dayanarak Türkiye’nin e-ticaret ve e-ihracat performansını yükseltmeye yönelik 14 önemli politika önerisini içermektedir. Raporu kaleme alan ekibin bir parçası olarak, bu çalışmanın sonuçlarının hızla büyüyen e-ticaret ekosisteminin Türkiye’de verimli, adil ve kapsayıcı biçimde gelişmesine katkı sunmasını umut ediyorum. 

21 Ağustos 2023 Pazartesi