Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2. maddesi uyarınca Yayınlanması Gereken Bakanlar Kurulu Kararı, 19 Ekim 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Bakanlar Kurulu Kararı ile teknoloji geliştirme bölgelerinde, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2. maddesinde yer alan istisna kapsamına giren kazanç elde eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kazançlarının gayri maddi hakların satışı devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde bu gayri maddi haklardan kaynaklanan kazançlar dolayısıyla istisnadan yararlanılabilmesine ilişkin esaslar belirlendi. Kararda bu haktan yararlanılması için hakların niteliğine göre ilgili mevzuat çerçevesinde tescile veya kayda yetkili kuruma başvurularak patent veya patente eşdeğer belgelere bağlanması gerektiği belirtilmiştir.

Karar kapsamında; faydalı model belgesi, tasarım tescil belgesi, telif hakkı tescil belgesi, entegre devre topografyası tescil belgesi, yeni bitki çeşitlerine ait ıslah hakkı tescil belgesi ve benzeri belgeler fonksiyonel olarak patent ve eşdeğer belge olarak kabul edilmiştir.

Ayrıca bir mükellefe ait son beş hesap dönemi ciro ortalaması30 milyon TL’yi ve mükellef grubuna ait 200 milyon TL’yi aşmayanlariçin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan alınacak proje bitirme belgesine dayanılarak istisnadan yararlanılması mümkündür.

İstisnadan yararlanacak tutarın belirlenmesinde yapılan araştırma ve geliştirme harcamalarının tutarı önemli bir kriterdir. Zaten Bakanlar Kurulu Kararı’nda da özü itibarıyla yararlanılacak tutarın tespiti bakımından nitelikli harcamalar ile toplam harcamalara oranı yararlanılacak istisna kazanç tutarının belirlenmesinde ölçü olarak konulmuştur. Nelerin nitelikli harcama sayılacağı da yine girmeyecek belli başlı harcamalar sayılmak suretiyle sınırlanmaya çalışılmıştır. Örneğin bina inşa veya bina ve arsa satın alma harcamalarının kapsamda olmayacağı net olarak belirtilmiştir. Gayrimaddi hak satın alma bedelleri toplam harcama tutarı içerisinde sayılırken nitelikli harcama tutarına dahil edilmemiştir. İlişkili kişilerden sağlanan fayda ve hizmetler ise AB’ye tam üyeliğin sağlanacağı döneme kadar nitelikli harcamalar arasında sayılmıştır.

Esasen Bakanlar Kurulu Kararı ile öteden beri gelen uygulamada çok büyük değişiklik yapılmadığı da söylenebilir. Belgeye bağlama koşulları daha netleştirilmiş oldu. Özellikle teknoloji geliştirme bölgelerinde geliştirilen yazılımların ne şekilde satış ve kiralamasının kapsama dahil olacağı öteden beri tam olarak net değildi. Örneğin, bir yazılımın kullanım hakkının CD olarak satılmasının kapsama giren bir işlem olup olmadığı tam olarak net değil. Bir görüşe göre yazılım kullanım hakkının CD ile satılması bu kapsamda değerlendirilemez ancak lisansın kendisinin satılması halinde bu teşvikten yararlanılabilir şeklinde. Buna karşılık tebliğde verilen örneğe bakıldığında bu tür satışlarda da lisansa tekabül eden kısmın istisnadan yararlanması gerekir gibi bir durum vardı. Esasen Bakanlar Kurulu Kararı’nda açıklanan nitelikli harcama tutarının dikkate alınması durumu da birlikte değerlendirildiğinde ve teşvikin cazibesinin korunması anlamında bir sorun olmaması gerektiğini düşünüyoruz.

Bu tür teşviklerin genel cazibesinin korunması ve tartışmalı durumlara sebebiyet verilmemesi bakımından yapılan Ar-Ge faaliyeti sonucunda ortaya çıkan üründen, Ar-Ge için yapılan harcama tutarına tekabül eden kısma kadarlık bir harcamanın veya bu harcama ile bağlantılı olarak belirlenecek katlarının vergi matrahından indirilmesine imkan sağlanması sistemi basit ve kolay anlaşılır ve uygulanır hale getirecektir.

14 Kasım 2017 Salı