Hikmet Baydar

Türkiye İstatistik Kurumu, kasım ayı güven endeksleri ile tüketici güven endeksi verilerini yayınladı. Söz konusu bültenlere göre; mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi ekim ayında 90.7 iken, kasım ayında yüzde 0.7 oranında artarak 91.3 oldu.

Hizmet sektöründe bir önceki aya göre iş durumu ve hizmetlere olan talep endeksleri sırasıyla yüzde 2.9 ve yüzde 2.7 artarak 89.3 ve 87.6 değerlerini aldı. Hizmetlere olan talep beklentisi endeksi ise yüzde 2.9 azalarak 97.1 oldu. Burada endeks değeri 100 kritik seviyesine yavaş yavaş da olsa yaklaşıyor. 100 seviyesinin üzeri pozitif bir beklentiyi yansıttığından son derece önemli.

Şimdilik, hizmet sektörünün geleceğe pozitif baktığı kabul edilen 100 seviyesine oldukça yaklaştığını, geleceğe yönelik beklentilerde hafif bozulma olduğunu söylemekle yetinelim.

Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi, kasım ayında yüzde 1.1 oranında azalarak 101.2 oldu. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre mevcut mal stok seviyesi ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla yüzde 2.2 ve yüzde 2.5 azalarak 105.6 ve 103.1 değerlerini aldı.

İş hacmi-satışlar endeksi ise yüzde 1.8 artarak 95 oldu. 100 seviyesinin üzerinde olan rakamlar, perakende sektöründe olumlu bir bakış açısının hakim olduğunu gösteriyor. Bu veri, iç piyasadaki durgunluğun bitmeye başladığının ilk sinyalleri olabilir.

Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi, bir önceki ayda 65.1 iken, kasım ayında yüzde 1.9 oranında azalarak 63.9 oldu. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi endeksi yüzde 8.1 azalarak 44.5 değerini aldı.

Toplam çalışan sayısı beklentisi endeksi ise yüzde 1.7 artarak 83.3 oldu. Daha önce 50 seviyelerine kadar düşen inşaat sektörü güven endeksi, nispeten toparlansa da hâlâ geleceğe umutla bakacağı seviyeden çok uzak.

Buna rağmen bir önceki aya göre azalması ve alınan kayıtlı siparişlerin düzeyi endeksinin bir önceki aya göre azalarak 44.5 değerine düşmesi ise düşündürücü.
Sektörel bazda güven endekslerinde hal böyle iken tüketici güven endeksi ne durumda ona bakalım.

Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 5.2 oranında arttı. Ekim ayında 57 olan endeks, kasım ayında 59.9 oldu. Yani hâlâ karamsar bir yapı var.

Bir önceki aya göre yükselen, hatta yılın en yüksek ikinci değerine ulaşan tüketici güven endeksi, hâlâ karamsar bir bakış açısını yansıtıyor. 2019 en yüksek endeks değeri nisan ayında 63.5 olarak gerçekleşmişti. Ancak 2018’de en yüksek değer 72.7 idi. 100 seviyesi aşıldığı zaman iç piyasada ciddi bir hareketlilik olacağını göreceğiz. Şimdilik toparlanma devam ediyor demekle yetineceğiz.

Son söz; piyasalarda güven çok önemli bir faktördür. Güven artıkça ekonomide canlanma eğilimi artar.

29 Kasım 2019 Cuma