HİKMET BAYDAR

TÜİK tarafından hazırlanan sektörel güven endeksleri, sektörel bazda neler düşünüldüğü hakkında önemli ipuçları veriyor. Burada düzenlenen işyeri eğilim istatistikleri kapsamında hizmet, perakende, ticaret ve inşaat sektörlerine uygulanan aylık eğilim anketleri, girişim üst yöneticilerinin, girişimleri için mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerini ve yakın gelecek için beklentilerini ölçmeyi amaçlıyor. Bu ankette iş durumu, fiyatlar, çalışan sayısı, satış fiyatları, belirsizlik, stok seviyesi, sipariş düzeyi gibi önemli bilgiler toplanıyor.

Şimdi Türkiye İstatistik Kurumu tarafından düzenlenen Mart 2021 sektörel güven endeksi verilerine bir bakalım. Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi, mart ayında şubat ayına göre; hizmet sektöründe yüzde 5.1 ve perakende ticaret sektöründe yüzde 0.2 artarken, inşaat sektöründe yüzde 4.0 azalmış.

Perakende ticaret sektörü güven endeks verileri, genel olarak 109-120 aralığında hareket ederken, 2019 Mart ayından bu yana sadece 2020 Nisan ayında pandemi paniği nedeniyle 80 seviyelerine kadar düşse de bu durum kalıcı olmadı ve tekrar normal seviyelerine geldi. Kısacası, perakende ticaret sektörü pandemi öncesi seviyelerde. Gelecek 3 aylık dönemde iş hacmi-satışlar beklentisinin artması da morallerin bir önceki aya göre daha iyi olduğunu gösteriyor.

Hizmet sektörü güven endeks verileri, Nisan 2020 pandemi paniği haricinde 102-111 seviyelerinde hareket ediyor. Son veri, bir önceki aya göre daha iyi olup artış yüzde 5.1’dir. Gelecek 3 aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisinde ciddi bir artış var. Bu durum yakın gelecekte ciddi bir ciro artışı beklentisini gösteriyor.

İnşaat sektörü güven endeksi, pandemi öncesinde 59 seviyelerine kadar düşmüştü. Pandemi paniğinin olduğu 2020 Nisan ayında da 60 seviyesinin altına kadar gevşemişti. Alınan tedbirlerle ve paniğin geçmesiyle hızla 100’e doğru yükselse de bu seviyelerde tutunamayarak düşüş trendi içerisine girdi. 79.8, geçmiş verilere göre iyi bir rakam olsa da son zamanlarda bir düşüş kanalı içerisinde olması dikkat çekiyor. Bunda pandemi nedeniyle rahat gelemeyen yabancıların konut alımının istenilen düzeyde olmamasının da etkisi var. Kaldı ki, kur nedeniyle ciddi artan inşaat maliyetleri inşaat sektörünü çok olumsuz etkiliyor. Aylık bazda yüzde 4 düşüşün önümüzdeki dönemde de devam etme ihtimali bir hayli fazla görünüyor.

Endekslerin genel gidişatına baktığımızda pandemi öncesi seviyelerden de iyi durumda olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla, 2021 yılında da büyüme verilerinin iyi geleceğini söylemek pek de yanlış bir tahmin olmayacak.

02 Nisan 2021 Cuma