Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, dönem dönem reel sektör kur riskiyle ilgili veriler yayınlıyor. En son veri Mayıs 2016 ayına ait.

Mevcut verilere göre reel sektörün Mayıs 2016 ayı itibariyle 107.3 milyar USD varlığı bulunuyor. Bu varlığın 68.2 milyar USD kısmı bankalarda mevduat olarak tutuluyor. 11.3 milyar USD kısmı ihracat alacağı ve yurtdışına yapılan doğrudan sermaye yatırım tutarı da 27.5 milyar dolar.

Bu varlığa karşılık reel sektörün ne kadar yükümlülüğü olduğuna baktığımızda 303.2 milyar dolar civarında bir yükümlülüğünün olduğunu görüyoruz. Bu yükümlülüğün 272.4 milyar dolar nakdi kredilerden, 92.8 milyar doları yurtdışından sağlanan kredilerden, 30.7 milyar doları da yapılan ithalat borçlarından kaynaklanıyor. Bu arada yükümlülüklerin 215 milyar dolar civarındaki kısmı uzun vadeli krediler.

İlk bakışta çok olumsuz bir tablo gibi yorumlanabilir. Ancak alınan uzun vadeli krediler ağırlıklı yatırım kredisi olup kapasite artırımına yönelik. Kaldı ki ödeme planında da mevcut bütçelenen cirolar hedef alınarak ödeme planı çıkarılmış. O yüzden mevcut yükümlülükler kayda girmekle beraber verilerde hedeflenen ciro verilerine bağlı varlık artışı hedefleri bulunmuyor.

Burada önemli olan kısım; reel sektörün kısa vade pozisyonunda eskiden olduğu gibi ciddi riskler almadığı. Kısa vade net döviz pozisyonu 2013’ten bu yana hep artıda. Yani kısa vadeli döviz cinsi varlığı hep kısa vadeli döviz yükümlülüklerinin üzerinde kalmış. Son veri ise hemen hemen aynı olduğunu gösteriyor.

Sonuç olarak kısa vadeli kur dalgalanmalarına karşı reel sektör pozisyonlarını sıkı takip ederek kur riski almamış. Bunun yanında global dünyanın bir parçası olarak ucuz dış kaynaklarla da üretim ve kapasite artırımını, teknoloji yenileme yatırımlarını finanse etmeyi sürdürmüş. Türk lirası cinsi kredi faizlerinin döviz cinsi kredilerle eşit maliyetlere gelmesi durumunda yükümlülüklerin TL cinsi kredilere kayması durumunda ciddi bir fark ortaya çıkması kaçınılmaz olacak. Burada sorun daha çok maliyet sorunu.

29 Ağustos 2016 Pazartesi