Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası en son Şubat 2019 itibariyle finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri ile ilgili verileri açıkladı.

Bu verilere göre reel sektörün varlık yapısına bir bakalım. Reel sektör 2019 yılı şubat ayında 118.132 milyon dolar tutarında döviz cinsi varlığa sahip. Bu varlığın 76.884 milyon dolarlık kısmı mevduat hesaplarında her an kullanıma hazır durumda. 570 milyon dolarlık kısmı ise ağırlıklı devlet iç borçlanma senetlerinde. Reel sektörün ihracat alacakları 16.555 milyon dolar tutarında. Yurt dışına doğrudan sermaye yatırımı ise 24.123 milyon dolar değerine ulaştı.

VARLIĞI 4 MİLYON DOLAR ARTTI

Reel sektörün yükümlülüklerine baktığımızda, reel sektör 2019 Şubat itibariyle 315.496 milyon dolar tutarında yükümlülüğe ulaşmış durumda. 2018 Mart ayında yükümlülük toplamı 335.405 milyon dolar idi. Dolayısıyla reel sektörün döviz cinsi yükümlülükleri 2018 Mart ayından 2019 Şubat ayına 20 milyon dolar civarında azalmış gözüküyor. Buna mukabil aynı dönemde döviz cinsi varlığı 4 milyon dolar artmış.

Reel sektörün yükümlülüklerinin 170.014 milyon doları yurt içerisinden sağlanmış kaynaklar. Yurt dışından sağlanan krediler ise sadece 104.901 milyon dolar. Ayrıca yurt dışı borcun çoğunluğu uzun vadeli kredi olup ağırlıklı olarak vadesine kalan süre bir yıldan fazla.

Reel sektörün ithalat borçları Şubat 2019 itibariyle 40.581 milyon dolara ulaşmış. Bu veri 2018 Haziran ayında 43.053 milyon dolar idi.
Yani o günden Şubat 2019’a kadar yaklaşık 2.5 milyon dolar tutarında ithalat borcu ödenmiş. Buna mukabil KKDF’nin kaldırılmasıyla yurt dışından cari hesap borçlanmak suretiyle ürün almak mümkün olabilmiş. Bu durum bir nevi dış kaynak transferi.

YURT DIŞINA TRANSFER YOK

Görüleceği üzere reel sektörün döviz borcu ağırlıklı olarak uzun vadeli döviz kredileri olup, kısa vadede reel sektöre bir baskı yaratması söz konusu değil. Kaldı ki, döviz cinsi varlıklar ağırlıklı olarak mevduatta olup likit durumda. Reel sektörün net döviz pozisyonu 2018 Mart ayında eksi 220.882 milyon dolarken, 2019 Şubat ayında eksi 197.364 milyon dolara 23.5 milyon dolar azalarak ulaşmış. Bu azalma ağırlıklı yurt içi bankalara kredi kapama şeklinde olduğundan reel sektörden yurt dışına yüklü bir döviz transferi söz konusu değil.

Son söz; sürprizlere hazırlıklı olmak her zaman fırsatları değerlendirme imkanları sunar.

KUR FARKI KÂRI

Peki reel sektör kısa süreli kur dalgalanmalarına karşı ne pozisyon aldı?

Reel sektörün kısa vadeli varlıkları 94.009 milyon dolarken, kısa vadeli yükümlülükleri sadece 90.312 milyon dolar. Dolayısıyla kısa vadede reel sektörün varlık ve yükümlülük durumuna baktığımızda 3.697 milyon dolar fazla pozisyonda olduğunu görüyoruz. Yani döviz yükselirse kısa vadedeki pozisyonlarında kur farkı kârı yazacaklar gibi görünüyor.

Bu durumda reel sektör döviz kredi batağında veya kurdan ciddi zarar ediyor gibi söylemler, mevcut verilere göre gerçekçi görünmüyor.

20 Mayıs 2019 Pazartesi