Hikmet Baydar

TÜİK verilerine göre takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.7 arttı. Aynı ayda gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 4.7, otomotiv yakıtı satışları yüzde 4.4 artarken, gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 2 azaldı.

Takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi yıllık değişim oranı, Eylül 2019 [2015=100]

Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi en son ağustos 2019 ayında bir önceki yılın aynı ayının üzerindeydi. Daha sonraki aylarda, eylül 2019 ayına kadar perakende satış hacmi bir önceki yılın aynı ayına göre hep düşük kaldı. Ağustos 2019 ayında yıllık bazda yüzde 5 seviyelerine yakın bir düşük orana sahipken Eylül 2019 ayında artı yüzde 2.9 oldukça ciddi bir sıçramayı gösteriyor.

Son verilere göre takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.2 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 16.1, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 12.3, otomotiv yakıtı satışları yüzde 1.8 arttı.

Söz konusu veri eylül ayı TÜFE verisinin yüzde 9.26 olduğunu da dikkate alırsak, enflasyon oranının üzerinde değerleri temsil ettiğinden reel anlamda önemli.

Perakende satışların artmaya başlaması yurtiçi talebin ve piyasanın dengeye ulaşmaya başladığını, iç talebi destekleyici politikaların oluşması durumunda iç piyasada ciddi canlanmanın her an yaşanabileceğini açıkça gösteriyor. Yeter ki kurlarda sürpriz hareketler olmasın, herkes önünü rahatlıkla görebilsin. Son zamanlarda kurların daha istikrarlı gitmesi, faizlerdeki ciddi düşüşe rağmen yukarı yönlü hareketlerin çok cılız kalması Türk Lirası’na olan güveni artırıyor. Kişilerin geleceğe yönelik beklentileri olumluya döndükçe de perakende cirolara etkisi daha da fazla olacak.

Burada özellikle altını çizmemiz gereken konu, sanayi üretiminin de eylül ayında yıllık bazda artışı 2019 içerisinde ilk kez yaşıyor olması. İç talep artışı üretimin de artmasını destekleyici yönde oluyor.

Son söz; güven arttıkça harcama eğilimi de artar.

22 Kasım 2019 Cuma