İnovasyon, ürün ve hizmette değişim, yenilik ve farklılık yapmak, yeniliği ticari değere dönüştürmek anlamına geliyor. Kavramın ülkemizde telaffuz edilmesi yeni sayılır; dünyada ise eski. 18. yüzyılda İngiltere’de denizcilikte navigasyon sistemi üzerine inovasyon yarışmaları yapılırken, 19. yüzyılın başında Fransa’da tekstil piyasaları üzerinde etkili olabilmek için inovasyon komisyonları kuruldu. Avrupa, bizden çok önce inovasyon kavramına aşina.

İnovasyonu doğru mu öğrendik? İnovasyonu Ar-Ge ile karıştırıyor, Ar-Ge yapmakla inovasyon yapmayı aynı şey sanıyoruz. Hâlbuki Ar-Ge, paranın yeni bilgiye dönüşmesi iken inovasyon ise yeni bilginin paraya dönüşmesi anlamına geliyor.

İşin doğrusunu kim, nereden öğrenebilir, orası bir muamma.

İnovasyonu üründe değişim ve yenilik yapmak olarak anlıyor, daha çok teknolojik ürünlere yönelik bir kavram olarak ele alıyoruz. Bu arada icat ile karıştıranların sayısı da az değil. Dolayısıyla, inovasyon sadece ürün üzerinde bir değişim değil; sadece teknolojik ürünlerle ilgili hiç değil. Bu anlamda inovasyonun birçok çeşidi var.

Peki, inovasyon çeşitleri neler?

İnovasyon, yeni bir ürün olabilir: Arçelik kahve makinesi buna örnek. Kahve yapma kültürünü değiştirmeye aday bir ürün sayılabilir.

İnovasyon, yeni bir hizmet olabilir: Yemek sepeti bu inovatif hizmete iyi örnek.

İnovasyon, yeni bir pazarlama yöntemi olabilir: Örnek, amazon.com.

İnovasyon, yeni bir süreç yönetimi olabilir: Tam zamanında üretim (just in time) modelinin çıkış noktası ABD’deki süpermarketler.

İlk olarak Toyota karoseri fabrikasında uygulanmış ve buna benzer bir örgütlenme sistemi geliştirilmiş.

Ayrıca Ford’un bulduğu bant sistemi de endüstride ciddi bir devrim sayılır.

İnovasyon, yeni bir üretim yöntemi olabilir: Örnek olarak 3D yazıcıları verebiliriz. Önümüzdeki yıllarda 3D ile üretilmeyen hiçbir şey kalmayacak gibi gözüküyor. Filozofların dediği gibi insanlık tekrar kişisel üreticiliğe geri dönüyor.

İnovasyon, yeni çalışma anlayışları olabilir: Tıpkı Google ve aynı tarzda çalışan diğer firmalar gibi. Çalışma mekânları oldukça ergonomik, eğlenceli, renkli şekilde dizayn edilmiş ve çalışma saatleri de esnek zamana göre uyarlanmış. Bütün bunlar çalışanların performans verimliliğinin artmasının sebebi olarak gösteriliyor. İnovasyon, yeni bir iş modeli olabilir: Xerox yazıcılar gibi. Ürettiği yazıcıları satmayı değil, kiralama üzerine bir iş modeli geliştirerek dünyada ciddi marka olmasını başarmış. İnovasyonu temel olarak yıkıcı ve ters inovasyon diye kategorilere ayırabiliyoruz.

YIKICI İNOVASYONLAR

Yıkıcı inovasyon, müşterilere daha önce hiç hayal etmedikleri ürünleri satmak anlamına geliyor.

Mesela; Hindistanlılar 20/50 dolar arası telefonlar satın alıyor. Çünkü gelir seviyesi, daha iyisini hayal edemiyor. 4 dolara akıllı telefon olur mu? Oldu!
Satışa sunulan 4 dolarlık akıllı telefonlar piyasayı ele geçirdi. Keza 6 ay kullanım süresi olsa dahi alıcılar tarafından avantajlı sayılıyor. Bu arada en iyi telefon uygulamaları da Çin ve Hindistan’dan geliyor.

Yine basit teknoloji daha yıkıcı bir inovasyon oluşturabiliyor. Wechat, Hindistan ve Çin’de oldukça yaygın kullanım alanına sahip. Facebook ve Twitter’ı bir arada sunuyor ve çok popüler olan Wechat yıkıcı inovasyonlara örnek olabilir.

TERS İNOVASYONLAR

Güney Asya’da diyaliz vakaları çok yaygın görülüyor. Diyaliz makineleri de çok pahalı olduğu için bu makinelerden yararlanabilenlerin sayısı kısıtlı. Buna çözüm arayan inovatörler, araç parçalarından yaptıkları diyaliz makinelerini beşte bir fiyatına mal edip hizmete sunmuş durumda.

Yine sıcak ve fakir bölgelerde klima alma imkânları olmayanların bulduğu ters inovasyon ürünü, yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
Çok sayıda şişe ters şekilde bir panoya oturtularak odanın bir camına takıldığındadoğal klima görevi görüyor. Yani, şişelerden doğal klima 100 dolar.

İnovasyon sadece ürün üzerinde yapılan değişim­­ler, yenilikler ve farkındalıklar değil. Hatta şu an inovasyon, daha çok hizmette ileri geçmeye odaklanmış bir ilerleyişe sahip.

Pazarlama ve iş modeli alanındaki inovasyonlar neredeyse ekonomiyi yönlendiriyor.

19 Haziran 2017 Pazartesi