Artık teknolojideki gelişmeler sabit hızda ilerlemiyor, aksine yüksek ivme kazandı.

Bunu daha iyi anlayabilmek için endüstri devrimlerinin kronolojisine bakmamız yeterli.

Endüstri 1.0: Su ve buhar gücünün keşfi ve ilk makineler. (1780’ler)
Endüstri 2.0: Elektriğin keşfi ve seri üretim. (1880’ler)
Endüstri 3.0: Dijital, elektronik cihazlar ve bilişim. (1980’ler)
Endüstri 4.0: Siber-fiziksel sistemlerin devreye girişi. (2010’lar)
Endüstri 5.0: Toplum için insansız teknolojiler. (2017…)

Endüstri devrimlerinin zaman aralıkları 100 yıllık dilimlerle ilerlerken 2000 sonrası, neredeyse 10 yıla kadar düştü.

Almanya önderliğinde başlatılanEndüstri 4.0’ı anlamaya çalışmaya devam ededuralım, Japonlar, geliştirdikleri ‘toplum için teknoloji devrimi’ sayesinde, beyin gerektirmeyen işlerde ve yaşlılar için istihdam etmek üzere yapay zeka/robotik teknolojileri devreye sokacaklarını açıkladı.

Japonlar’a göre Endüstri 5.0, insanların yapamadıklarını yapacak, insanın yaratıcılığını insan için ön plana çıkaracak bir devrim.

Bilişim fuarı CeBIT 2017’ye katılan Japonya Başbakanı Shinzo Abe, fuarda Society 5.0 (Toplum 5.0) felsefesini, ‘teknoloji toplumlar tarafından bir tehdit olarak değil, bir yardımcı olarak algılanmalı’ inancıyla temellendirdiklerini söyledi. Abe, fuar dönüşü Endüstri 4.0 devrimin ardından yaşanan yeni dönemi, Tokyo’da Society 5.0 ismiyle başlattı.

SÜPER AKILLI TOPLUM

Shinzo Abe, Toplum 5.0’ı, dijitalleşmenin ve robotların etkisini demografik, ekonomik, etik ve sosyolojik yönden değerlendirerek, insanların makine ve robotlarla ilişkisinin en verimli biçimde sağlandığı ‘süper akıllı toplum’ modelini öneriyor.

Bu bağlamda, Toplum 5.0, bilgi toplumundan süper akıllı topluma geçişi ifade ediyor. Avcı toplumu ile başlayan insanlık, bugün artık bilgi toplumundan süper akıllı topluma geçiş sürecinde.

Toplum 5.0 kavramıyla Abe, süper akıllı toplumun tanımını yapıyor. Toplum 5.0’ı, Endüstri 4.0’ın getirdiği teknolojik yenilikleri topluma en verimli şekilde entegre ederek, ülkenin geleceği için tehdit teşkil eden sorunları ortadan kaldırabilecek bir devrim olarak değerlendiriyor.

Diğer yandan Endüstri 5.0’ı Japonya dışında farklı yorumlayanlar da var.

Bir danışmanlık firmasının yaptığı araştırmaya göre Endüstri 5.0, üretime insan dokunuşunu tekrar geri getirmeyi hedefleyen bir akım ve buna da işbirlikçi endüstri (collaborative industries) adı veriliyor. Bu bağlamda üreticilerin yüzde 85’i, bağlantılı iş gücünü, yani robotlarla işbirliğini, kendi standart üretim süreçlerinde olağan görüyor.

Araştırmaya göre robotlar, yüksek hacimli standart süreçlerde üretilen ürünler için çok iyi iken, her bir ürün için ‘özel şeyler’ eklenmek istendiğinde yönlendirmeye ihtiyaç duyuyor. Bu durum, üretim süreçlerine insan dokunuşunu geri getirmeye ihtiyaç olduğunu gösteriyor.

İŞBİRLİKÇİ ROBOTLAR

İşbirlikçi robotlar, insan işçilerle uyumlu, birbirlerinin tamamlayıcısı olarak çalışıyor. Sonuç olarak robotlarla çalışan insanın daha karmaşık projelerde yaratıcılığını kullanabilmesinin yolu bu şekilde artırılmış oluyor.

Örnek; İzlanda’nın en büyük süt ürünleri üreticisi bir firmanın yöneticisi, işbirlikçi UR5 robotları sayesinde tek başına çalışmaya göre şimdiden üç adam yıl kazandık diye açıklama yaptı.

İşbirlikçi robotların, belirli karakteristik özellikleri esnek, kolay programlanabilir ve güvenli olmaları. Bu ön koşullar sağlandığında gerçek insan ve robot işbirliği yapılabiliyor ve serpilip büyüyebiliyor. Yöneticiye göre, insan-robot işbirliği gelecekte sonsuz fırsatları barındırıyor.

ÖZEL SEKTÖR, ENDÜSTRİ GEÇİŞLERİNİ İYİ ANLAMALI

TÜBİTAK’ın araştırmasına göre, sanayimizin endüstri olgunluk seviyesi, Endüstri 2.0 ile Endüstri 3.0 arasında yer alıyor. Yani Endüstri 2.5 seviyesindeyiz. İş dünyasının Endüstri 2.5 seviyesinde olduğunu akıldan çıkarmadan, gereken yatırımlara hız vermesi gerekiyor. Endüstri 2.5 seviyelendirmesinin, insan yönetiminden kurumsal anlayışa kadar daha birçok konuda da geçerli olduğunu unutmayalım. Kamu ve özel sektör ile üniversitelerin, endüstri dönemi geçişlerinin iyi anlaşılmasını sağlayacak bilgilendirme seferberliği içine girmesi şart.

YENİ FİKİR GELİŞTİRMENİN YOLU AÇILMALI

Toplum 5.0 felsefesinin ülkemizde iyi anlaşılması gerekiyor. Toplum 5.0 sadece teknolojinin gücünü artırmayı değil aynı zamanda toplumun yaşam kalitesini de artırmayı amaçlayan bir felsefe. Ülkelerin ekonomik gelişmişlik ve kalkınma seviyesi ile inovasyon ve teknoloji üretme kapasitesi arasındaki göstergeler arasında doğru orantı olduğu biliniyor. Çocukların ve gençlerin deneye yanıla, hata yaparak, sorgulayarak, özgür düşünerek, yeni fikirler geliştirmesinin yolu açılmalı.

04 Aralık 2017 Pazartesi