Gelir İdaresi Başkanlığı, internet sitesinde yayınlanan Vergi Usul Kanunu Tebliğ taslağı ile işletme hesabı esasında defter tutanlar ile basit usule tabi olanlar ve serbest meslek erbabı için defter beyan sistemi uygulaması getirilmesi öngörülüyor. Taslağa göre basit usule tabi olanlar ve serbest meslek erbabı için uygulama önümüzdeki yılda geçerli olmak üzere yürürlüğe girecek. İşletme hesabı esasına göre defter tutan ikinci sınıf tüccarlar için ise uygulamamı başlangıç tarihi 2019 başından itibaren başlayacak.

İdareye, Tebliğ Taslağı’na ilişkin görüş ve önerilerin 1 Aralık 2017’ye kadar internet sitesi aracılığı ile adresine mail ortamında iletilebileceği belirtiliyor.

SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?

Taslağa göre sistem:

• Basit usule tabi olanlar bakımından bağlı bulundukları odaları aracılığı ile
• Serbest meslek erbabı ve ikinci sınıf tüccarlar için aracılık yetkisi bulunan meslek mensupları aracılığı ile işletilecek.
• Öteden berki aracılık sözleşmesi yaptırmaksızın beyanname gönderme yetkisi bulunanlar bakımından ise sistem, kendileri tarafından işletilebilecek.

SİSTEM NASIL ÇALIŞACAK?

Taslağa göre bu sisteme göre defter tutmak ve beyanname göndermek mecburiyetinde olanlar, mecburiyetin başlayacağı tarihten önce sisteme başvuruda bulunmak zorunda olacaklar. Buna göre, kendileri için mecburiyetin başlangıcı 2018 olan serbest meslek erbabı ve basit usule tabi olanlarca içerisinde bulunduğumuz yılın son gününe kadar başvuru yapılması gerekecek.

Başvuru ve şifre alma işlemi bağlı bulunulan vergi dairesine bizzat veya noter vekaleti aracılığıyla yapılabilecek. Basit usule tabi olanlar bakımından ilgili Meslek Odası tarafından başvuru yapılabilecek. Ayrıca mükellefler için daha önce aracılık sözleşmesi bulunan meslek mensupları aracılığı ile de başvuru yapılabilecek. Öte yandan avukatlar gibi aracılık sözleşmesi yapma zorunluluğu olmaksızın beyannamelerini kendileri göndermeyi tercih edenler de vergi dairesine başvuru yapmaksızın belirtilen internet adresinden doğrudan sisteme kaydolabilecekler.

DEĞERLENDİRME

Defter belge saklama külfetini ortadan kaldırması sistemin kolaylık sağlayıcı önemli bir yönü olacaktır. Ayrıca, mevcut durumda kendileri kayıt tutana ve beyanname gönderen avukatların mali müşavir meslek mensuplarına yönelme gereği duymaları sonucu ortaya çıkabilecek.

Bu sistemde teorik olarak serbest meslek erbabı tarafından düzenlenmesi gereken serbest meslek makbuzları da sistem aracılığı ile düzenlenebilecek. Ancak özellikle yine avukatlar gibi çok geniş bir kitleye hizmet verenler bakımından bunun işleyebilmesinde bazı zorluklar olabilecek. Zira her müşteri e-posta adresi bulundurmak zorunda olmadığından, e-arşiv fatura uygulamasında olduğu gibi bir yandan kağıt serbest meslek makbuzları veya bilgisayar çıktıları sirküle etmeye devam edecek. Bu nedenle böyle düzenlemeler bazen amaçlanan fayda yerine e makbuz düzenlenmesinden imtina edilmesi gibi nedenlerle kayıt dışılığı artırıcı veya en azından azaltma yönünde beklenen etkiyi doğurmayabilecektir. Bu etkiler de dikkate alındığında acaba özellikle serbest meslek erbabı açısından 2018’de başlatılması biraz erken olabilir.
e-işlemler ne derece yaygınlaşırsa bu sistemden beklenen fayda da o derece artacak.

28 Kasım 2017 Salı