DR. ADNAN VEYSEL ERTEMEL

Geçtiğimiz yazıda, bağlantılı toplulukların üç ekonomisine değinmiştik. Bu yazıda dijital dünya sayesinde söz konusu ekonomiler arasındaki geçişkenlik ve objektif ölçümleme yöntemlerine değineceğiz.

Parayı dikkate çevirmek, basitçe reklamcılık olarak adlandırılır. İtibarı paraya çevirmekse itibari kredibilitesi olan bir insanın bunu ticari bir amaçla kullanmasıdır. Bu sürecin sonunda söz konusu kişinin itibarının negatif anlamda etkilenmesi doğal bir sonuçtur.

Dikkatin itibaren dönüşmesi biraz daha farklıdır. Herkesin gözü üzerinizdeyse, toplum yararına iyi bir iş yapıyorsanız ya da sıra dışı performans sergileyen biriyseniz bu durum zamanla itibara dönüşür. Diğer yandan, zaten ünlü birisiyseniz itibarınızı kullanarak bir proje ya da bir markayı desteklemeniz, sahip olduğunuz ve savunduğunuz değerlerin bir kısmını desteklediğiniz proje ya da markaya transfer ediyorsunuz demektir. Bu durum kişinin sadece savunduğu değerler ve hayat felsefesi ile gerçekten uyumlu markaların arkasında durmasının önemini ortaya koyuyor.

Parayı itibara çevirmek, gönüllülük faaliyetlerinde bulunmak ve karşılık beklemeksizin yapılan faaliyetlerin zaman içinde kişiye toplumda itibar kazandırmasıdır. Büyük şirketlerin kurucularının zamanla hayırseverlik işlerinde boy göstermesini, uzun vadeli yapılan akıllıca bir yatırım mantığında bu olguyla açıklamak mümkün.

Dikkati paraya çevirmek de basitçe satış işi olarak özetlenebilir.

PEKİ, DİJİTALLEŞMEYLE NELER DEĞİŞTİ?

Aslında söz konusu bu değiş tokuş işlemlerinin hiçbiri yeni bir olgu değil. Ancak artan dijitalleşme sayesinde artık tüm bu ekonomilerin hiç olmadığı kadar objektif ölçütlerle ölçüldüğü göstergeler ortaya çıktı. Günümüzde birinin ne kadar itibarlı olduğu hakkında Twitter’daki takipçi sayısından fikir edinmek mümkün. (Klout vb.) sosyal medya takip yazılımları şirketlere potansiyel ya da mevcut müşterilerin her birinin ‘sosyal medya etki skorunu’ yani sosyal medyada ne ölçüde etkileşime neden olduğunu objektif olarak veriyor.

ONLİNE MECRADA TRAFİK SAYISI

(Alexa, Similarweb), arama sıklığı ve anahtar kelime kullanım hacmi, tüketici dikkatinin resmi ölçüm yöntemi haline gelmiş durumda.

Web 2.0 tabanlı yani herhangi bir editoryal süreçten bağımsız olarak toplulukların oluşturduğu içerik şeklinde meydana gelen milyonlarca etiket üzerinden birçok gündem ve konu başlığı, zaman içerisinde kendiliğinden ortaya çıkıp evriliyor. Twitter gündemi (Trending Topic-TT), Flickr’da aranabilir olan kullanıcıların oluşturduğu milyonlarca resim etiketi, buna örnek olarak verilebilir.

Bir web sitesinin zaman içinde büyük zorluklarla elde ettiği itibarı çok sayıda rahatsız edici nitelikte banner vb. reklam almaya başlamasıyla kısa sürede paraya çevirmesi mümkün. Ancak bu durum itibarın da kısa süre içinde erimesi sonucunu doğurur.

Diğer yandan, verdiğiniz hizmeti ya da bir kısmını ücretsiz vermeniz, para kazanmaktan ödün verip karşılığında insanların (deneyecekleri için) dikkatini ve (beğenirlerse) itibarını kazanmanız anlamına gelir. Microsoft’un, Windows işletim sisteminin ücretsiz olarak en azından bir süreliğine kullanımına göz yummasının arkasında bu mantığın olduğunu söyleyebiliriz.

Twitter, Facebook ve Instagram, daha çok insanın daha çok dikkatini elde edebilmek uğruna ücretsiz verdiği hizmet karşılığında zamanla trafiğin aktığı ana mecralar haline geldi, sonraki aşamada kullanıcılarını profilleyerek reklam verenler üzerinden dikkati paraya çevirmesini başardı.

01 Ocak 2021 Cuma