İSA KARAKAŞ

İŞKUR, 2020’de 7 bin 656’sı özel sektörde olmak üzere toplam 8 bin 853 engelli kişinin işe yerleştirilmesine aracılık etti. Engelli işçi çalıştıran işverenlerin SGK’ya ödemek zorunda olduğu SGK işveren payının tamamını devlet karşılıyor.

Sosyal devlet olmanın en önemli gereklerinden biri de istihdam bakımından dezavantajlı durumda bulunan kişilere iş olanaklarının sağlanmasıdır. Dezavantajlı konumda olanların çalışma hayatına kazandırılmaları hem bu kişiler hem toplum açısından büyük önem taşıyor. Bu bağlamda işe yerleştirmede dezavantajlı konumda bulunan kişilerin işe alınması belirli bir kota dahilinde zorunlu tutuldu. Aynı zamanda engellileri istihdam eden işverenlere çok cazip teşvikler sağlanıyor. Hükümet, Covid-19 salgınının istihdama olumsuz etkilerini azaltmak için mart ayında Torba Yasa’ya koyduğu hükümlerle kısa çalışmadan faydalanmak isteyen işverenlere ‘işçi çıkarmama’ şartı getirmişti. Akabinde 17 Nisan 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konan Torba Yasa’da ise işçi çıkarma yasağına ilişkin hükümlere yer verildi.

8 BİN 853 KİŞİYE İSTİHDAM

İş Kanunu gereğince işverenler; 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde 3 engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde 4 engelli ve yüzde 2 eski hükümlü işçiyi, beden ve ruh durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlü. İşverenlerin çalıştırmakla yükümlü oldukları bu kişiler, İŞKUR aracılığıyla sağlanıyor. İŞKUR, 2020’de 7 bin 656’sı özel sektörde olmak üzere toplam 8 bin 853 engelli kişinin işe yerleştirilmesine aracılık etti. Geçen yıl, özel sektörde engelli işçi çalıştırma oranı pandeminin etkisiyle yüzde 44.5 oranında azaldı. Buna karşın kamu sektöründe yüzde 30.5 oranında arttı.

İŞVERENE DESTEKLER

Genel olarak işverenler, çalıştırdığı her bir işçi için işçinin kazançları üzerinden yüzde 34.5 oranında SGK’ya prim ödemek zorunda. Bu primlerin yüzde 14’ü işçi payı, kalan yüzde 20.5’i ise işveren payı. SGK, diğer işçilerden farklı olarak engelli işçi çalıştırmakla yükümlü olan işverenlerin ödemek zorunda olduğu işveren SGK prim payının tamamını indiriyor. Başka bir ifadeyle işverenin yerine devlet üstleniyor. Diğer yandan engelli çalıştırmak zorunda olmadığı halde engellileri işe alan işverenler de aynı şekilde bu desteklerden faydalanıyor. Buna göre ister yükümlülük kapsamında, ister yükümlülük dışında olsun engelli işçi çalıştıran işverenlerin SGK’ya ödemek zorunda olduğu SGK işveren payının tamamını devlet karşılıyor. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ile bunlara bağlı işletmeler, sermayesinin yarısından fazlası bunlara ait olan işyerleri ve diğer kamu işyerlerinde çalıştırılan engelli sigortalılar için sigorta prim teşvikinden yararlanılması mümkün değil. Bunların dışında kalan engelli sigortalı çalıştıran işverenler; her ay muhtasar prim ve hizmet beyannamesini yasal süresinde vermeleri, ayrıca SGK primlerini yasal sürede ödemeleri halinde engelli teşviklerinden faydalanmaya devam edecekler.

ENGELLİ ÇALIŞTIRMAYANA YAPTIRIM VAR

Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin çalıştırmakla yükümlü olduğu engelli işçi sayısı, aynı il dahilinde çalıştırdığı toplam işçi sayısına göre hesaplanıyor. Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınıyor. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülüyor. 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerleri hakkında, çalıştırılmayan her engelli ve çalıştırılmayan her ay için ayrı ayrı 4 bin 345 TL idari para cezası uygulanıyor. Üstelik bu ceza sabit olmayıp her yıl yeniden değerleme oranında artıyor.

Sorularınız için:

12 Mart 2021 Cuma