Osman Arıoğlu

7252 sayılı ‘Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’, 28 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Öteden beri olduğu üzere bu kanunda adından da anlaşılacağı üzere diğer bazı kanunlarda önemli değişiklikler yapıldı.

Bu yazımızda Covid-19 süreci nedeniyle çalışma hayatını ilgilendiren düzenlemeler ile bunlara ilişkin olarak 31 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanı Kararları hakkında bilgilendirme yapmaya çalışacağız.

Kanunla, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun geçici 23. maddesinin üçüncü fıkrasına hüküm eklenerek, Cumhurbaşkanı’na Covid-19 süreci nedeniyle zarara uğrayan işyerlerinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak için yapacakları başvuru tarihi ve kısa çalışma ödeneğinin süresinisektörelolarak ayrıayrıveya bir bütün olarak belirleme konusunda yetki verildi. Bu yetki, 31 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’yla kullanılarak Haziran 2020 sonuna kadar başvuran işyerleri bakımından kısa çalışma ödeneği 29 Haziran 2020 tarih ve 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’ndan sonra başlamak üzere bir ay daha uzatıldı. Böylece kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işyerlerinin 17 Ağustos 2020 tarihinden itibaren bir ay süreyle daha kısa çalışma ödeneğinden yararlanmalarına imkan sağlandı.

Kanunun 4. maddesiyle 4447 sayılı kanuna eklenen geçici 26. madde ile; “1/7/2020tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların; işyerindeki kısa çalışmanın sona ermesi ve aynı işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri durumunda, 31/12/2020 tarihini geçmemek üzere kısa çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren üç ay süreyle, 5510 sayılı Kanun’un 82.maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında, her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanır ve destek tutarı Fondan karşılanır” hükmü konularak, kısa çalışma durumunu sonlandıran çalışanlar için işverenlere bu yıl sonuna kadar asgari ücret üzerinden hesaplanan işçi ve işveren sigorta primi toplamı tutarında destek sağlanması imkanı getirildi. Daha açık deyimiyle, işverenler bu çalışanları için 2020 yılı sonuna kadar ödedikleri sigorta primlerinin asgari ücrete tekabül eden kısmını kamudan destek olarak alacaklar.

Maddenin devamında ise kısa çalışma ödeneğine şartları tutmamakla beraber nakdi ücret desteğinden yararlanan işverenler için de bu çalışanlarını normal çalışmaya başlatmaları durumunda, yine işçi ve işveren sigorta primlerinin, asgari ücrete tekabül eden kısım kadarının yıl sonuna kadar işsizlik sigortası fonundan karşılanacağı hükme bağlandı. Her iki hükme göre sağlanan sigorta prim destekleri, kısa çalışma veya nakdi destek alınan aylık gün sayısı esas alınarak ödenecek. Bundan anlaşılan, kısa çalışma ödeneği almaya başladıkları dönemde kısmi zamanlı çalışanlar için bu destekler aynı esasa göre verilecek.

Bu hükümler kamu çalışanları, uluslararası anlaşma kapsamındaki işler, ihaleli işler, sosyal güvenlik destek priminden yararlananlar, ev hizmetlerinde çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar bakımından uygulanmayacak.

Haksız uygulamalarda cezai yaptırımlar olacağı da yine maddede açıkça belirtilmiş.

Maddede ayrıca;

* Bu maddeyle sağlanan teşvikten yararlanmakta olan işverenlerin, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerinden yararlanamayacağı,

* Bu madde kapsamında Fon tarafından işverene sağlanan, sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesinin işverenden talep edilemeyeceği,

* Fondan bu madde kapsamında karşılanan tutarların, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacağı da işin doğası gereği açıkça belirtilmiş.

Cumhurbaşkanı’na madde hükümlerinisektörelolarak ayrıayrıveya bir bütün olarak altı aya kadar uzatmaya yetki verildi.

İŞÇİ ÇIKARTMA YASAĞI DA BİR AY DAHA UZATILDI

31 Temmuz tarihli Resmi Gazete’de yer alan bir başka Cumhurbaşkanı Kararı ile işçi çıkartma yasağı da 17 Ağustos
2020 tarihinden itibaren bir ay daha uzatıldı.

İŞYERİ KİRALARINDA KDV VE STOPAJ ORANLARI İNDİRİLDİ

Aynı Resmi Gazete’de yayımlanan bir başka Cumhurbaşkanı Kararı ile işyeri kiralarında katma değer vergisi oranı yüzde 8’e indirildi. Ayrıca aynı Resmi Gazete’de yayımlanan bir başka karar ile de işyeri kirala-rında gelir vergisi stopaj oranı yüzde 20’den yüzde 10’a indirildi.

BAZI HİZMET İŞLERİNDE KDV ORANI YÜZDE 8’E İNDİRİLDİ

Anılan karar ile ayrıca aşağıdaki hizmetler ile süs bitkileri ve çiçek teslimlerinin de KDV oranı yüzde 18’den yüzde 8’e indirildi.

* Kongre, konferans, seminer, konser, fuar ve lunapark giriş ücretleri,

* Düğün, nikah, balo ve kokteyl salonlarında verilen organizasyon hizmetleri,

* Berberlik ve kuaförlük hizmetleri ile güzellik salonunda verilen hizmetler,

* Terzilik, giyim eşyası ve ev tekstil ürünlerinin onarım ve tamiratı,

* Ayakkabı ve deri eşyaların onarımı ile ayakkabı boyama hizmetleri,

* Kuru temizleme, çamaşırhane, giyim eşyası ve diğer tekstil ürünlerini ütüleme hizmetleri,

* Halı ve kilim yıkama hizmetleri,

* Bisiklet, motosiklet ve motorlu bisikletlerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

* Evde kullanılan elektrikli cihazların (buzdolabı, fırın, çamaşır ve bulaşık makinası, fırın, klima vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

* Tüketici elektroniği ürünlerinin (TV, radyo, CD/DVD oynatıcıları, ev tipi video kameralar vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

* Evde kullanılan ısıtma ürünlerinin (termosifon, şofben, banyo kazanı, kombi vb.) (merkezi ısıtma kazanları hariç) bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

* Ev ve bahçe gereçlerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

* Mobilyaların ve ev döşemelerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

* Bilgisayarların, iletişim araç ve gereçlerinin, saatlerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

* Müzik aletlerinin bakım ve onarımı,

* Çilingirlik ve anahtar çoğaltma hizmetleri,

* Hamallık hizmetleri,

* Motorlu kara taşıtlarının yağlanması, yıkanması, cilalanması hizmetleri ile bunlara ait koltuk ve döşemelerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

* Hane sakinlerine verilen konut bakım, onarım, boya ve temizlik hizmetleri (malzemeler hariç),

* Genel orana tabi yeme-içme hizmetleri (alkollü içeceklere isabet eden kısmı hariç),

* Yolcu taşımacılığı hizmetleri.

Kararname ile ayrıca;

* Turizm ve konaklama hizmetleri,

* Sinema, tiyatro, opera, operet, bale, müze giriş ücretleri,

* Birinci sınıf lokantalar ve gazino, diskotek, taverna gibi eğlence yerleri hariç kahvehane ve lokantacılık hizmetlerinde KDV oranı yüzde 8’den yüzde 1’e indirildi.

İndirimlerin uygulanacağı süre erek KDV indirimleri gerekse stopaj indirimi 2020 yıl sonuna kadar geçerli olacak.

07 Ağustos 2020 Cuma