Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okurken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanıyor. Bu kişiler 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı sayılıyor. Bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar ayrıca genel sağlık sigortası kapsamında bulunuyor.
SGK BELGELERİ DÜZENLENİRKEN
Bu kişilerin SSK tescillerinde;
- Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler için “7-Çırak”,
- Meslek liselerinde okurken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler için “19-Stajyer” sigortalılık kodlarının kullanılması gerekir. Bakmakla yükümlü olmayan sigortalılar için 1 Mart 2011 tarihinden itibaren işverenlerden ayrıca sigortalı işe giriş bildirgesi düzenlemeleri istenmeyecek. Bakmakla yükümlü olunanların tespiti işverenlerce yapılacak.
SAĞLIK SİGORTASI PRİMİ
Bu sigortalıların 1 Mart 2011 tarihinden sonra aylık prim ve hizmet belgesiyle yapılacak bildirimlerinde;
- 3308 sayılı kanuna tabi aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerden bakmakla yükümlü kişi olunan sigortalılar için işverenlerce “7” numaralı, bakmakla yükümlü kişi olmayanlar için “42” numaralı,
- Meslek liselerinde okurken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerden bakmakla yükümlü kişi olunan sigortalılar için işverenlerce “22” numaralı, bakmakla yükümlü kişi olmayanlar için “43” numaralı belge türleri kullanılıyor. Bu sigortalıların genel sağlık sigortası prim oranı, 1 Mart 2011 tarihinden itibaren prime esas kazancın yüzde 6’sıdır. Bu oranın yüzde 1’i kısa vadeli sigorta kolları, yüzde 5’i genel sağlık sigortası primidir. Bunların prim ödeme yükümlüsü ise önceden olduğu gibi Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar ile öğrenim gördükleri yüksek öğretim kurumlarıdır.
Örnek 1: 4 yıllık lisans eğitimi veren üniversitenin eğitim süresi içinde zorunlu staj şartı bulunmayan bir bölümünde öğrenim gören öğrenci, 16 Mayıs 2011 tarihinde bölümüyle ilgili konuda bir kamu kurumu belirleyip işyerinde staj yapabilmek üzere okul staj komitesine müracaat etmiş ve staj yapması uygun görülmüştür. Üniversitece öğrenci için kuruma verilecek sigortalı işe giriş bildirgesinde sigortalı tescili “19” kodu ile öğrenci bakmakla yükümlü olunan kişi ise aylık prim ve hizmet belgesinin “22” numaralı belge türü ile bildirim yapılacak.
Örnek 2: Zorunlu staj şartı bulunmayan meslek lisesinde okuyan öğrencinin mesleğiyle ilgili pratik yapabilmesi bakımından okul staj komitesince 1 Nisan 2011 tarihi itibariyle özel sektör işyerinde staj yapması uygun görülmüştür. Meslek lisesince öğrenci için kuruma verilecek sigortalı işe giriş bildirgesinde sigortalı tescili “19” kodu ile öğrenci bakmakla yükümlü kişi değilse aylık prim ve hizmet belgesinin “43” numaralı belge türü ile bildirim yapılacak.
ÇIRAK VE STAJYERLERİN EMEKLİLİĞİ
Çırak ve stajyerler 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı sayılıyor. Ancak bu kişilerden emekliliğe yarayan uzun vadeli sigorta kolları primleri kesilmediğinden bu kapsamdaki sigortalılıkları emeklilikte bir işe yaramıyor. Keza emeklilikte sigortalılık başlangıcında esas alınmıyor. Çırak ve stajyerler sadece çalışırken iş kazası geçirmeleri veya meslek hastalığına tutulmaları halinde bu sigorta kollarından geçici veya sürekli iş göremezlik ödeneklerine hak kazanıyorlar. Temennimiz, askerlik borçlanmasında olduğu gibi bu kişilerin de çırak ve stajyer olarak çalıştıkları sürelerin borçlanma olanaklarına kavuşturularak mağduriyetlerinin giderilmesidir.
STAJ ZORUNLULUĞU OLMAYANLAR
1 Mart 2011 tarihinden itibaren meslek liselerinde okurken veya yüksek öğrenimleri sırasında öğrenim gördükleri okulları tarafından zorunlu staja tabi tutulan öğrencilerin yanında, zorunlu olmadığı halde okulları tarafından staj yapması uygun görülen öğrenciler de staja başladıkları tarihten itibaren sigortalı sayıldı.
06 Mart 2016 Pazar