SALİH KESKİN
www.inovasyonuzmani.com

Pandemi döneminde yayınladığımız iki kitabın da alt başlığı ‘Bir İnovasyon Koçu’nun Notları’. Bu kitaplarda yüzlerce firmada yaptığım çalışmaların sonucunda elde ettiğim deneyimleri, bir nevi hikâyeleştirerek aktarmaya çalıştım.

Daha işin başında kurum için yaptığımız inovasyon analizlerinin sonuçlarının, çok farklı sektörlerde olsalar bile her firmada aynı çıkması, gerçekten enteresan! İşte bu analizlerden biri de ‘İnovasyon Çarkı’.

‘İnovasyon Çarkı’, içinde 5 başlığın üç versiyonlu cevaplandığı çok özel bir analiz. Çalışmaya dâhil olanlar, çapraz takımlar halinde bu analizi yaptıklarında ortaya çıkan değerlerle firmanın inovasyon röntgenini de çekmiş oluyoruz.

Bu yazıda, sonuçları itibarıyla önemli gördüğüm 5 başlık içinden ‘motivasyon’ ve ‘yaratıcılık’ başlıklarını ele alacağım.

Karışık sektörlerde ‘motivasyon’ başlığının 100 üzerinden sadece 11 puan alması, işin en ilginç tarafını oluşturuyor.

Ülkemizde karışık sektörlerde yaptığımız bu araştırmada, motivasyon başlığı 100 üzerinden 11 puan alırken, dünyanın ilk
50 firmasında yapılan araştırmalarda

100 ÜZERİNDEN 26 PUAN ALIYOR.

‘Yaratıcılık’ başlığı, karışık sektörlerde yapılan araştırmada 100 üzerinden sadece 5 puan alıyor. Dünyanın ilk 50 firmasındaki ortalama değeri ise 100 üzerinden 19 puan.

Motivasyon ve yaratıcılık kriterlerinde dünyanın ilk 50 firmasındaki değerlerin bize verdiği mesaj gayet açık; motivasyon olmadan bir çalışandan hiçbir yaratıcılık bekleyemezsiniz… Çalışanların geneli motivasyon konusunda asıl etkiye sahip olan kesim olarak yöneticileri görüyor.

TEŞVİK SİSTEMLERİ

Hep merak etmişimdir, yöneticiler motivasyonun bu kadar düşük olduğunu mutlaka biliyorlar ama neden yükseltemiyorlar diye. Bu konu, öncelikli olarak insan kaynaklarının ilgi alanına girse de yaratıcılığı azalttığından ister istemez bizim yaptığımız işi etkiliyor ve yaratıcılık inovasyonun sebebi olduğundan inovasyon çıktılarının zayıf olmasına yol açıyor.

2021 yılı küresel inovasyon endeksinde ülkemizin yukarılara çıkışı sevindirici bir gelişme muhakkak. Bu ivmeyi artırmak için bütün çalışanların, ama daha çok inovasyon ve Ar-Ge ile ilgili çalışanların motivasyonunu ve yöntemsel bilgisini nasıl artıracağımız üzerine kafa yormamız şart.

Yaratıcılık için motivasyonu artırmanın yollarından biri, teşvik sistemlerini hayata geçirmektir. Mesela, çalışanlara değer vermek, takdir etmek, yaratıcı ortam yaratmak, onların kendilerini değerli hissetmelerini sağlamak; ortaya koydukları başarıları karşılıksız bırakmamak… Değer vermenin birçok yolu var mutlaka, dediğim gibi insan kaynakları departmanı bu işin muhatabı olarak çözüm bulmakta da çok zorluk çekmeyecektir. Ayrıca ağırlıklı olarak genç bir beyaz yaka çalışan profilimiz olduğundan bu neslin talep ve özellikleri dikkate alınarak çözüm üretilmesi de oldukça önemli.

YÖNETİCİLERİN KİLİT ROLÜ

Motivasyonla ilgili yazımızı bir hikâyeyle sonlandıralım.

“Bir grup kurbağa ormanda dolaşırken, içlerinden iki tanesi derin bir çukura düşer. Diğer kurbağalar çukurun etrafında toplanırlar. Çukurun ne kadar derin olduğunu görünce iki kurbağaya artık şanslarının kalmadığını söylerler.

Ancak, iki kurbağa diğerlerinin söylediklerini görmezden gelmeye karar verir ve çukurdan çıkmak için zıplamaya başlarlar. Tüm çabalarına rağmen bir türlü yukarı ulaşamazlar. Sonunda, kurbağalardan biri pes eder.

Diğer kurbağa olabildiğince zıplamaya devam eder. Buna rağmen, kalabalık kurbağa grubu bağırarak artık pes etmesini söyler. Kurbağa son bir kez sıçrar ve sonunda başarır. Dışarı çıktığında kurbağalar “Bizi duymadın mı?” derler. Kurbağa onları duymadığını, çünkü hafif sağır olduğunu söyler.”

Özetle olumsuz yaklaşımlar, kişileri demoralize etmekle kalmaz, aynı zamanda her türlü mücadele ve yaratıcılıklarına ters etki oluşturur. Yani, yöneticilerimiz, çalışanların motivasyonu ve yaratıcılığı için kilit rolde olan kişiler…

Yöneticiler ve firma liderleri çalışanlarına daha duyarlı davranmak zorunda. Her hareketlerinin çalışanların moralleri üzerinde olumlu veya olumsuz etkileri olacağını hesap etmeleri elzem.

Unutulmamalıdır ki her çalışanın vereceği yeni fikirler firma için birer altın madeni değerindedir. Onların motivasyonu sadece yaratıcılık ve inovasyon için değil, firmanın geleceği üzerinde önemli sonuçlara yol açacaktır.

Bir inovasyon koçunun notları

01 Ekim 2021 Cuma