Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) gibi kurumlar, belli periyodlarda finans ve reel sektörün nabzını yokluyor. Eğilim anketleri, beklenti anketleri gibi birçok anketlerle katılımcıların fikirleri alınıyor. Bu anketler, geleceğe yönelik düşünceleri ifade ettiğinden hem yatırım hem de tüketim harcamalarında yapılan bütçelerde dikkate alınıyor. O yüzden bilinmelerinde fayda var.

Bu beklentiler, genel eğilimi yansıtmakta olup gerçekleşmeler tabii ki farklı olabiliyor. Anketlerden sonra meydana gelen yeni gelişmelerle fikirler her an değişebiliyor. Ancak yine de geleceğe yönelik planlamalar yaparken bu tarz anketleri göz ardı etmemeliyiz.

Örneğin İktisadi Yönelim Anketi’nde, gelecek aylara ilişkin sipariş beklentileri sorgulanıyor. Ekim 2017 Anketi’ne göre, piyasada siparişlerin artacağı beklentileri olmakla birlikte, artışın yurtdışı kaynaklı olacağı bekleniyor. Buna göre demek ki iç piyasadan ziyade ihracatla satışı artırmanın yolları aranmalı. Zira yurtiçi siparişlerde aynı kalacak diyenler çoğalmış, buna mukabil artacak diyenler azalmış.

Diğer bir örnek, Banka Kredileri Eğilim Anketi. Bu ankete göre de 2017’nin son çeyreğinde hem yurtiçi hem de yurtdışı fonlama koşullarında sıkılaşma bekleniyor. Kısacası paraya ulaşmak daha zor olacak diye düşünülüyor. Bu beklenti, faiz artışı riskini de artırıyor.

O zaman mümkün oldukça nakit akışını rahatlatacak tedbirler alınmalı. Gelecekte kredi limit sorunu gibi problemlerle karşılaşma ihtimali artıyor.

Diğer bir anket örneğimiz, Yatırım Anketi. Bu ankete göre 2017 için 500 çalışandan fazla çalışanı olan firmalarda yatırım harcamaları artmaya devam ederken, 500’den daha az çalışanı olanlarda yatırım harcamalarının düşeceğinin beklenmesi oldukça düşündürücü.

Beklenti anketine baktığımızda, gelecekte döviz ve faizler için nelerin beklendiğini görebiliyoruz. Bu anketleri finans sektörünün üst seviye temsilcileri dolduruyor. Son ankete göre kısa vadede faiz değişimi beklenmemekle birlikte gelecek sene büyüme beklentilerinin 2017’nin altında beklenmesi dikkat çekici.

Elimizdeki bu tür verileri iyi analiz edebilmek için günlük rutin işleri astlara devretmek gerekiyor. Yoksa geleceği kaliteli verilerle öngörmek asla mümkün olmaz.

20 Kasım 2017 Pazartesi