Hikmet Baydar

Değerli okurlarımız, bir yılı daha geride bıraktık. Tüm dünyayı yakından takip ederek ülkemize yapabileceği etkilerle birlikte ülkemiz verilerini güvenilir kaynaklardan alarak sizler için analiz ettik. Veriler, kimi zaman sıkıntıları, kimi zaman da başarıları gösteriyordu. Burada amacımız, sizlerin kararlarınızı doğru vermenize katkıda bulunmaktı. Umarız bu amacımıza da ulaşmışızdır.

HİZMET SEKTÖRÜ

Şimdi zorlu ve bol salgın haberli bir yılı geride bıraktık. Süreç hâlâ devam etse de Mart-Nisan 2020 aylarında yaşanılan panik artık yok. Ancak sıkıntılar hâlâ devam ediyor. Örneğin alınan tedbirler neticesi en büyük yarayı alan hizmet sektöründe ciddi kapanmalar görüyoruz. Yakın zamanda bu sektöre yönelik yapılan hibe ve destek programı sevindiricidir.

Hizmet sektörü istihdam açısından çok önemli bir yer tutuyor. O yüzden korunamadığı takdirde işsizlikte önemli artışa neden olabildiği gibi ciddi sosyal sorunlarla da karşılaşmamıza neden olabilir. O yüzden, bir an önce turizm sektörünün içinde bulunduğu bu zor durumdan kurtarılması gerekir.

Üretime baktığımızda ortalama yüzde 75’lerde oluşan kapasite kullanım oranı üretim bacağında bir sorun olmadığını gösteriyor. İhracatta dolar bazında bir miktar düşüş olsa da yurt dışında talebin daralmasının bunda önemli payı var.

Reel sektörün kısa vadeli döviz pozisyonu fazlası, kısa vadede reel sektörün tedbirli olduğunu, dış borç ödeme sıkıntısı yaşamayacağını gösteriyor.

2020 yılında yerli silah sanayimizdeki gelişmeler, Azerbaycan’ın başarısına katkı, Libya ve Katar’a verilen destekler, Karadeniz’de bulunan doğalgazın önemi ve uluslararası alanda Türkiye’nin ciddi bir güç olduğunu hissettirmesi yeterince analiz edilemedi diye düşünüyoruz. Hatta öyle ki, bazı yerlerde ABD ile ilgili bir sürü önemsiz haberin böyle önemli milli haberlerin önüne geçirildiğini bile gördük. Ancak global sermaye bu tarz önemli haberleri asla atlamaz.

Aşırı düşük faizler nedeniyle global borsalar tarihi rekorları denerken bizim milli borsamız, bu kervana bizim yazımız yayınlandıktan sonra katılarak en azından TL bazında rekorlar kırdı. Dolar bazında ise hâlâ yüzde 50 yükselmesi durumunda zirve görülmüş olacak. Bunun için ya dövizin düşmesi ya da borsanın yükselmesi gerekir.
Kurlarda oynanan manipülasyona varan oyunlara kimi zaman TCMB kimi zaman da BDDK üzerinden yapılan müdahaleleri gördük. Yabancı büyük bankaların TL pozisyonlarını kapatamadığı bir yılı geride bırakmış olduk. Londra’da yüzde 700’lerin üzerine çıkan TL faizlerini gördük.

HAMMADDE STOKU

Peki, 2021 yılı kolay geçecek mi?

2020 yılında hedeflenen ciroları yapamayan şirketler, hele bir de yatırım yapmışlarsa, ciddi bir ödeme sıkıntısıyla karşılaştılar. Kamu bankalarının proaktif davranışı sayesinde ciddi bir ekonomik daralmanın da önüne geçilmiş oldu. Sağlanan kredilerle birçok firma nefes alabildi. Özellikle inşaat sektörü inanılmaz büyüme gösterdi.

Ancak, 2020 yılı nakit dengesizliği ötelenen borç ve vergilerle 2021 yılına ertelenmiş oldu. 2021 yılında ertelenmiş ödemelerle beraber oluşan yeni ödeme tablosunun altından kalkılabilmesi için şirketlerin profesyonelce nakit akışını yönetmesi gerekiyor. Yanlış alınan bir kredi, yanlış yapılandırma, yanlış satış ve satınalma modelleri, yanlış yatırım kararları, firmayı telafi edilemez zararlara götürebilir.

2021 yılı hem ötelenen sorunların çözüm yılı hem de yurt dışındaki talep canlanması nedeniyle hammadde temininde sıkıntıların yaşanabileceği, hammadde fiyatlarında ciddi oynaklıkların olabileceği bir yıl olmaya aday görünüyor. Hammadde stoku
güçlü olmalı ve fiyat teklifi verilirken, hammaddenin yerine koyma maliyeti iyi hesaplanmalı. Hesabımızı yaparken 2021 yılında hem ülkemizde hem global piyasalarda büyüme beklentilerinin olduğunu dikkate almanızda fayda var.
Unutmayalım, geleceği doğru tahmin edip ona göre pozisyon alanlar kazanır.
2021 yılının hepimize sağlık, huzur ve güzellikler getirmesi dileğiyle…

08 Ocak 2021 Cuma